Chronologizacja
Pochodzenie
śr.-w.-niem. vuoter 'podszewka; futerał; futryna'
1. sierść
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Połączenia
- gęste, grube, miękkie, puszyste; białe, brązowe, czarne, ...; zimowe; wspaniałe futro
- futro bobra, kota, niedźwiedzia, sobola, wilka, zwierząt
- kłębki, strzępy futra
- futro wyrosło, wyrasta komuś
- pokryty futrem
Cytaty
|
Kiedyś na niedźwiedzie polowano dla ich wspaniałego futra. źródło: NKJP: Adam Wajrak, Gazeta Wyborcza, 1993-01-15 |
|
|
Gwałtowne uderzenie cielska pantery omal nie strąciło go z konaru. Z trudem utrzymując równowagę, prawą dłoń wczepił w puszyste futro na karku zwierzęcia [...]. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka 1996 |
|
|
[...] skunks. Pokryty biało-czarnym futrem, już z daleka rzuca się w oczy. źródło: NKJP: Druga strona regionu, Dziennik Polski, 2003-11-19 |
|
|
Dzięki melatoninie udało się zwiększyć pogłowie owiec [...], a także przyspieszać pojawianie się gęstego futra u owiec, lisów i amerykańskich norek. źródło: NKJP: Sławomir Zagórski, Gazeta Wyborcza, 1995-12-05 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | futro |
futra |
|
| D. | futra |
futer |
|
| C. | futru |
futrom |
|
| B. | futro |
futra |
|
| N. | futrem |
futrami |
|
| Ms. | futrze |
futrach |
|
| W. | futro |
futra |
2.a wyprawiona skóra
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | materiał |
Połączenia
- focze, jagnięce, lisie, małpie, niedźwiedzie, ... ; lekkie, naturalne, prawdziwe, sztuczne; cenne, cudowne futro; długowłose, strzyżone futra
- czapka, etola, kołnierz; obszycia; dywany z futra
- kryty, obity, obszyty, ocieplany, podbity, przybrany, wyścielony, zdobiony futrem
Cytaty
|
Powiedziała, że sanki to najpiękniejsza rzecz, jaką w życiu widziała; każda płoza była misternie rzeźbiona; siedzenia obite były białym futrem [...]. źródło: NKJP: Sara Maitland, Gazeta Wyborcza, 1996-10-04 |
|
|
Stanęła w nich kobieta z długimi warkoczami barwy lnu, okryta płaszczem w kolorze ciemnego szkarłatu, obszytym cennym futrem. źródło: NKJP: David Eddings: Pionek proroctwa, 1994 |
|
|
Ona na pierwszym planie, w żakiecie bramowanym czarnym futrem. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Światło i lęk. Opowiadania starej daty, 2003 |
|
|
Stasio zdjął płaszcz przy pomocy Agaty. Było to wspaniałe palto z futrzanym kołnierzem, podbite delikatnym futrem. Pewnie bobry - domyślałem się. źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000 |
|
|
Zimą pod szatą z czarnego jedwabiu nosi suknię z czarnego, jagnięcego futra. Pod szatą z nie barwionego jedwabiu nosi suknię z futra płowego zwierzęcia. Pod szatą z żółtego jedwabiu nosi suknię z futer lisich. I tak dalej... źródło: NKJP: Anna Iwona Wójcik: Konfucjusz, 1995 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | futro |
futra |
|
| D. | futra |
futer |
|
| C. | futru |
futrom |
|
| B. | futro |
futra |
|
| N. | futrem |
futrami |
|
| Ms. | futrze |
futrach |
|
| W. | futro |
futra |
2.b ubranie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań
Połączenia
- bobrowe, gronostajowe, karakułowe, kozie, królicze, lisie, niedźwiedzie, sobolowe, tygrysie; naturalne, prawdziwe, sztuczne; długie, krótkie, lekkie, puszyste, wielkie; białe; drogie, drogocenne, kosztowne; eleganckie, luksusowe; ciepłe; piękne, wyliniałe; zimowe futro
- futro do kostek, do ziemi; futro z karakułów, z lampartów, z lisów, z norek, z nutrii, z soboli
- futro i kapelusz, futra i kożuchy, futra i skóry
- kieszeń, kołnierz, rękaw futra; skład futer
- nosić; narzucić/narzucać (na ramiona); włożyć/wkładać, nałożyć/nakładać; zdjąć/zdejmować, zrzucić; rozpiąć futro
- opatulony, okutany, ubrany w futro
Cytaty
|
Miała na sobie narzucone futro z wielkim szalowym kołnierzem, a pod spodem mocno wydekoltowaną ciemną suknię bez ramion i długi sznur pereł. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Złodziejka pamięci, 1998 |
|
|
Przewodnik góralski udzielał porad dotyczących turystycznego wyposażenia, a ubrany zgodnie z jego zaleceniami turysta przekomarzał się z wystrojoną w futro wczasowiczką, podróżującą z parasolką, perfumami i teatralną lornetką. źródło: NKJP: Wszystko z epoki, Dziennik Polski, 2002-09-16 |
|
|
Jeszcze dziesięć lat temu za najtańsze futro z norek trzeba było zapłacić 30 tys. franków (5,8 tys. dolarów). Dziś wyroby o porównywalnej jakości są do 50 proc. tańsze. źródło: NKJP: Anne Michele-Morice, The Wall Street Journal Europe nr 10 dodatek do Gazety Wyborczej, 1995-03-06 |
|
|
Projektant, który ma już swój salon futer w Krakowie, zamierza niebawem otworzyć duży salon w centrum Warszawy. źródło: NKJP: (AMS): Zawsze elegancka, Dziennik Polski, 2002-09-23 |
|
|
25 listopada na całym świecie obchodzony jest jako dzień bez futra. [...] Chcemy uświadomić ludziom, że futro to zbędny luksus. źródło: NKJP: Zbędny luksus, Dziennik Polski, 2003-11-26 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | futro |
futra |
|
| D. | futra |
futer |
|
| C. | futru |
futrom |
|
| B. | futro |
futra |
|
| N. | futrem |
futrami |
|
| Ms. | futrze |
futrach |
|
| W. | futro |
futra |
3. na piersiach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | moher |
Cytaty
|
[...] rządzi bowiem facet, samiec alfa, który awansuje, walczy o swoją pozycję, prężąc muskuły, strosząc futro na piersi, przekonując innych facetów, że może im pomóc albo przynajmniej bardzo zaszkodzić źródło: Internet: newsweek.pl |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | futro |
futra |
|
| D. | futra |
futer |
|
| C. | futru |
futrom |
|
| B. | futro |
futra |
|
| N. | futrem |
futrami |
|
| Ms. | futrze |
futrach |
|
| W. | futro |
futra |
Inne uwagi
Zwykle lp
4. między nogami
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć
Cytaty
|
No, jakby pokazała futro, bo byłby news. A tak to tylko kawałek niemłodego uda. źródło: Internet: kobieta.dziennik.pl |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | futro |
futra |
|
| D. | futra |
futer |
|
| C. | futru |
futrom |
|
| B. | futro |
futra |
|
| N. | futrem |
futrami |
|
| Ms. | futrze |
futrach |
|
| W. | futro |
futra |
Inne uwagi
Zwykle lp