UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rządy

Chronologizacja

SL, SWil: pod: rząd, SJPWar, SJPDor: pod: rząd, SJPSz: pod: rząd, SJPDun: pod: rząd, ISJP, PSWP: pod: rząd II, USJP: pod: rząd

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny:

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rządy
D. rządów
C. rządom
B. rządy
N. rządami
Ms. rządach
W. rządy

Pochodzenie

Zob. rząd (Niemic, posiedzenie)

1. władza

Definicja

sprawowanie przez kogoś władzy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • autorytarne, dyktatorskie; dwuletnie, czteroletnie; nieudolne; amerykańskie, austriackie, francuskie...; męskie rządy
  • rządy króla, większości; Ludwika XIII, Borysa Jelcyna, Putina; Habsburgów, Romanowów; liberałów, oligarchów; islamistów, mudżahedinów, talibów...
  • rządy w kraju, w państwie; w archidiecezji, w diecezji, w gminie; w domu, w firmie; na Białorusi; w Egipcie, w Hiszpanii, w Polsce; w Galicji; w Raciborzu...
  • objąć, przejąć, sprawować rządy

Cytaty

W Koranie znajdzie pan wiele fragmentów wyjaśniających, na czym mają polegać rządy ludu.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002

14 i 15 maja w Raciborzu rządy objęli studenci raciborskiej PWSZ.

źródło: NKJP: (JaGA): Raciborskie Juwenalia 2008, Nowiny Raciborskie, 2008-05-20

Zuzanna zmarszczyła po swojemu nos. Zawsze marszczyła go wtedy, gdy Kotielnikow usiłował coś jej narzucić albo w czymś ją ograniczać. Lubiła męskie rządy, ale była wolnym duchem.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008

Znamienne jednak, że próba usunięcia Gierka ze Śląska odbyła się w tym samym czasie, w którym Kreml ustalił, że ewentualnym następcą Gomułki, po jego jak najdłuższych rządach, powinien zostać właśnie Gierek...

źródło: NKJP: Janusz Rolicki: Edward Gierek: życie i narodziny legendy, 2002

Składnia

bez ograniczeń + rządy +
KOGO
bez ograniczeń + rządy +
CZYJE

2. prawa

Definicja

obowiązywanie określonego prawa lub reguł

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne

Połączenia

  • rządy prawa, rynku
  • pod rządami budżetu, dekretu, kodeksu, konstytucji, norm...

Cytaty

Wtedy, kiedy naprawia się którykolwiek dział wymiaru sprawiedliwości, kiedy jakąkolwiek procedurę nowelizujemy, mój klub wyraża z tego powodu ogromną radość, dlatego że rządy prawa są rzeczywiście fundamentem państwa.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 07.04.1994

Zmiana ustrojowa oznaczała koniec administrowania kulturą, a co za tym idzie, nadeszły rządy rynku.

źródło: NKJP: W. Hagedorny: Niech żyje disco polo: Cliversi w drodze na szczyt, Tygodnik Ciechanowski, 2007-11-18

Ubiegły rok był pierwszym rokiem działalności Straży Miejskiej w Słupsku pod rządami nowej ustawy o strażach.

źródło: NKJP: (PIO): Strażnicy na straży, Dziennik Słˆupski, 1999-03-19

Składnia

bez ograniczeń + rządy +
CZEGO

Frazeologizmy

rządy ulicy
żelazna ręka
Data ostatniej modyfikacji: 17.10.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj