UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

panowanie

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. panować

1. władza

Definicja

władza sprawowana przez kogoś w państwie o ustroju monarchicznym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rządy

Połączenia

  • długie, krótkie; długoletnie, dwudziestoletnie, stuletnie; nieprzerwane; obce panowanie; panowanie Habsburgów, Jagiellonów; niemieckie, pruskie, rzymskie, sowieckie, tureckie
  • panowanie cesarza, faraona, króla, królowej; Aleksandra III, Jagiełły, Kazimierza Wielkiego, Klaudiusza, Nerona...; socjaldemokratów
  • czasy, epoka, lata, okres; długość; początki panowania
  • czyjeś panowanie trwało długo
  • objąć, zdobyć; odzyskiwać, stracić, utracić; umocnić, utrwalić panowanie; utrzymanie panowania
  • dążyć do panowania; oswobodzić się, uwolnić się, wyzwolić się spod czyjegoś panowania
  • dostać się, przechodzić, przejść pod czyjeś panowanie
  • znajdować się pod czyimś panowaniem
  • w czasie, w okresie panowania; za panowania cara, cesarza, króla

Cytaty

Spod panowania pruskiego Wągrowiec oswobodził się 30 XII 1918.

źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska: przewodnik, 1989

W roku 1741 Legnica przechodzi pod panowanie pruskie i traci na znaczeniu.

źródło: NKJP: Mułek Zygmunt: Sześć palców księcia Henryka, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-09-12

Pod panowaniem takiego księcia każdy kraj zażywa samych dni szczęśliwych.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004

Kolonizacja Suwalszczyzny rozpoczęła się na pocz. XVI w. za panowania króla Zygmunta Starego.

źródło: NKJP: Jan Bałdowski: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1996

Był to rok dojścia do władzy gen. de Gaulle'a, okres walki najpierw o utrzymanie panowania francuskiego w Algierii, a następnie o przełamanie oporów francuskich przeciwników niepodległości tego kraju.

źródło: NKJP: Marek Rapacki: FRANCJA. Kilku Żydów chronił, 1500 wysłał na śmierć, Gazeta Wyborcza,1997-10-08

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. panowanie
panowania
D. panowania
panowań
C. panowaniu
panowaniom
B. panowanie
panowania
N. panowaniem
panowaniami
Ms. panowaniu
panowaniach
W. panowanie
panowania

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + panowanie +
(KOGO)

2. okrutne

Definicja

wykonywanie obowiązków wynikających ze sprawowanej władzy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

Połączenia

  • burzliwe, okrutne, samowładne panowanie
  • panowanie nad krajem, nad społeczeństwem
  • efekty, skutki panowania

Cytaty

Choć nic nie wyszło z panowania nad całym krajem, część templariuszy pozostała na Cyprze.

źródło: NKJP: Ewa Cechnicka: Znak Anny, 1997

Następne lata krótkiego, burzliwego panowania przysporzyły mu tych wrogów znacznie więcej.

źródło: NKJP: Marian Brandys: Z panem Biegankiem w Abisynii, 1962

Pod okrutnym tureckim panowaniem Grecy ulegli asymilacji, którą kiedyś nazywano poturczeniem.

źródło: NKJP: Krzysztof Zanussi: Zachwiane poczucie wyższości, Polityka nr 2440, 2004-02-21

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. panowanie
panowania
D. panowania
panowań
C. panowaniu
panowaniom
B. panowanie
panowania
N. panowaniem
panowaniami
Ms. panowaniu
panowaniach
W. panowanie
panowania

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + panowanie +
(nad CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 02.12.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj