Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. obejrzeć
1. w lustrze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | oglądnąć się | |
| hiperonimy: | obejrzeć |
Połączenia
- obejrzeć się w lustrze
- obejrzeć się dokładnie
Cytaty
|
Kiedy brał prysznic, blada skóra trochę swędziała. Obejrzał się dokładnie w lustrze. źródło: KWSJP: Max Cegielski: Apokalipso, 2004 |
|
|
Po operacji nie miałam nawet warunków, żeby się obejrzeć. Gdy pozwolono mi się wykąpać, doczołgałam się do łazienki, spojrzałam w lustro i popłakałam się. źródło: NKJP: Zuzanna Kucharska: Druga strona Wenus, 2005 |
|
|
Jeżeli w rejonie są kleszcze, to po każdej wycieczce dokładnie się obejrzyjmy. źródło: NKJP: Adam Wajrak: Wajrak w lesie, Gazeta Wyborcza, 1997-06-20 |
|
|
- Dzień dobry, panie Broneczku - zaszczebiotała Laura, podając mu rękę. - Ale pan śmiesznie wygląda w tym kitlu! Co za głupie dziecko. A jak on ma wyglądać w czymś takim, jak kitel? Mimo woli obejrzał się od góry do dołu. źródło: KWSJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
obejrzę się |
obejrzymy się |
|||
| 2 os. |
obejrzysz się |
obejrzycie się |
|||
| 3 os. |
obejrzy się |
obejrzą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obejrzałem się +(e)m się obejrzał |
obejrzałam się +(e)m się obejrzała |
obejrzałom się +(e)m się obejrzało |
obejrzeliśmy się +(e)śmy się obejrzeli |
obejrzałyśmy się +(e)śmy się obejrzały |
| 2 os. |
obejrzałeś się +(e)ś się obejrzał |
obejrzałaś się +(e)ś się obejrzała |
obejrzałoś się +(e)ś się obejrzało |
obejrzeliście się +(e)ście się obejrzeli |
obejrzałyście się +(e)ście się obejrzały |
| 3 os. |
obejrzał się |
obejrzała się |
obejrzało się |
obejrzeli się |
obejrzały się |
bezosobnik: obejrzano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
obejrzyjmy się |
|
| 2 os. |
obejrzyj się |
obejrzyjcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obejrzałbym się bym się obejrzał |
obejrzałabym się bym się obejrzała |
obejrzałobym się bym się obejrzało |
obejrzelibyśmy się byśmy się obejrzeli |
obejrzałybyśmy się byśmy się obejrzały |
| 2 os. |
obejrzałbyś się byś się obejrzał |
obejrzałabyś się byś się obejrzała |
obejrzałobyś się byś się obejrzało |
obejrzelibyście się byście się obejrzeli |
obejrzałybyście się byście się obejrzały |
| 3 os. |
obejrzałby się by się obejrzał |
obejrzałaby się by się obejrzała |
obejrzałoby się by się obejrzało |
obejrzeliby się by się obejrzeli |
obejrzałyby się by się obejrzały |
bezosobnik: obejrzano by się
bezokolicznik: obejrzeć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
obejrzawszy się
gerundium: obejrzenie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | obejrzenie się |
obejrzenia się |
| D. | obejrzenia się |
obejrzeń się |
| C. | obejrzeniu się |
obejrzeniom się |
| B. | obejrzenie się |
obejrzenia się |
| N. | obejrzeniem się |
obejrzeniami się |
| Ms. | obejrzeniu się |
obejrzeniach się |
| W. | obejrzenie się |
obejrzenia się |
odpowiednik aspektowy: oglądać się
Składnia
| Rzosobowy | + | obejrzeć się | + |
(w CZYM)
|
2. do tyłu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | oglądnąć się |
Połączenia
- obejrzeć się do tyłu
- obejrzeć się na matkę, na towarzyszy, na żonę; na drzwi; na dźwięk swego imienia, na wołanie
- obejrzeć się przez ramię
- obejrzeć się w drzwiach
- obejrzeć się za siebie; za dziewczyną, za odjeżdżającym
- obejrzeć się z bojaźnią, ze zdumieniem, ze zgorszeniem
- obejrzeć się gwałtownie, instynktownie, odruchowo; bezradnie, dyskretnie, niespokojnie, podejrzliwie, trwożliwie, zachęcająco; dokoła, wokoło, wstecz
- przystanąć i obejrzeć się; obejrzeć się i zobaczyć coś, obejrzeć się i przystanąć
- nie obejrzeć się ani razu
Cytaty
|
- Zatrzymajcie się! - krzyknął [...] z daleka. Spadochroniarze przystanęli i obejrzeli się niepewnie na dowódcę kompanii. źródło: KWSJP:Zbigniew Krempf: Resztę pozostaw bogom, 1966 |
|
|
Często oglądał się za siebie, jak gdyby obawiał się pogoni. Jeszcze raz się obejrzał na nasz obóz i wtedy go rozpoznałem. źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1967 |
|
|
[…] od lat staroświecki i niedbały sposób ubierania się artystki budził sensację wśród przechodniów [...], chociaż paryżanom [...] wiele trzeba, by uznali, że warto obejrzeć się za kimś na ulicy. źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą: opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003 |
|
|
Zanim przejdzie się przez ulicę, trzeba się obejrzeć w jedną i drugą stronę. źródło: NKJP: MM: Kostur na kierowców, Dziennik Polski, 1999-12-07 |
|
|
Pogoniła w stronę bazaru, stukając o bruk tak głośno, że słychać ją było w promieniu kilometra. Raz tylko obejrzała się, czy komisarz przypadkiem jej nie goni. źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Nie zabijać pająków, 2007 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
obejrzę się |
obejrzymy się |
|||
| 2 os. |
obejrzysz się |
obejrzycie się |
|||
| 3 os. |
obejrzy się |
obejrzą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obejrzałem się +(e)m się obejrzał |
obejrzałam się +(e)m się obejrzała |
obejrzałom się +(e)m się obejrzało |
obejrzeliśmy się +(e)śmy się obejrzeli |
obejrzałyśmy się +(e)śmy się obejrzały |
| 2 os. |
obejrzałeś się +(e)ś się obejrzał |
obejrzałaś się +(e)ś się obejrzała |
obejrzałoś się +(e)ś się obejrzało |
obejrzeliście się +(e)ście się obejrzeli |
obejrzałyście się +(e)ście się obejrzały |
| 3 os. |
obejrzał się |
obejrzała się |
obejrzało się |
obejrzeli się |
obejrzały się |
bezosobnik: obejrzano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
obejrzyjmy się |
|
| 2 os. |
obejrzyj się |
obejrzyjcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obejrzałbym się bym się obejrzał |
obejrzałabym się bym się obejrzała |
obejrzałobym się bym się obejrzało |
obejrzelibyśmy się byśmy się obejrzeli |
obejrzałybyśmy się byśmy się obejrzały |
| 2 os. |
obejrzałbyś się byś się obejrzał |
obejrzałabyś się byś się obejrzała |
obejrzałobyś się byś się obejrzało |
obejrzelibyście się byście się obejrzeli |
obejrzałybyście się byście się obejrzały |
| 3 os. |
obejrzałby się by się obejrzał |
obejrzałaby się by się obejrzała |
obejrzałoby się by się obejrzało |
obejrzeliby się by się obejrzeli |
obejrzałyby się by się obejrzały |
bezosobnik: obejrzano by się
bezokolicznik: obejrzeć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
obejrzawszy się
gerundium: obejrzenie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | obejrzenie się |
obejrzenia się |
| D. | obejrzenia się |
obejrzeń się |
| C. | obejrzeniu się |
obejrzeniom się |
| B. | obejrzenie się |
obejrzenia się |
| N. | obejrzeniem się |
obejrzeniami się |
| Ms. | obejrzeniu się |
obejrzeniach się |
| W. | obejrzenie się |
obejrzenia się |
odpowiednik aspektowy: oglądać się
Składnia
| Rzżywotny | + | obejrzeć się | + |
na KOGO/CO | za KIM/CZYM
|
| Rzżywotny | + | obejrzeć się | + |
GDZIE
|
| Rzżywotny | + | obejrzeć się | + |
ZDANIE PYTANJOZALEŻNE
|
3. za zarobkiem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | oglądnąć się, rozejrzeć się, rozglądnąć się | |
| hiperonimy: | poszukać |
Połączenia
- obejrzeć się za klientem, za mężem, za żoną; za pieniędzmi, za pracą, za zarobkiem
Cytaty
|
Wyjął pistolet, wahał się przez sekundę, położył go na stół, obejrzał się za czapką. Był już w drzwiach, gdy zawrócił. źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957 |
|
|
Dzięki podróżnym kupcom Abraham wiedział, że w Charanie żyje rodzina brata Nachora. Tam tylko, wśród krewniaków, należało obejrzeć się za odpowiednią żoną dla syna. źródło: KWSJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963 |
|
|
Kiedy zobaczyłem film w całości, okazało się, że mój występ trwa niecałą minutę. Pomyślałem: nie, coś tu nie jest w porządku, i postanowiłem obejrzeć się za pracą lżejszą. źródło: KWSJP: Stefan Otwinowski: Pamiątki i herezje, 1968 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
obejrzę się |
obejrzymy się |
|||
| 2 os. |
obejrzysz się |
obejrzycie się |
|||
| 3 os. |
obejrzy się |
obejrzą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obejrzałem się +(e)m się obejrzał |
obejrzałam się +(e)m się obejrzała |
obejrzałom się +(e)m się obejrzało |
obejrzeliśmy się +(e)śmy się obejrzeli |
obejrzałyśmy się +(e)śmy się obejrzały |
| 2 os. |
obejrzałeś się +(e)ś się obejrzał |
obejrzałaś się +(e)ś się obejrzała |
obejrzałoś się +(e)ś się obejrzało |
obejrzeliście się +(e)ście się obejrzeli |
obejrzałyście się +(e)ście się obejrzały |
| 3 os. |
obejrzał się |
obejrzała się |
obejrzało się |
obejrzeli się |
obejrzały się |
bezosobnik: obejrzano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
obejrzyjmy się |
|
| 2 os. |
obejrzyj się |
obejrzyjcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obejrzałbym się bym się obejrzał |
obejrzałabym się bym się obejrzała |
obejrzałobym się bym się obejrzało |
obejrzelibyśmy się byśmy się obejrzeli |
obejrzałybyśmy się byśmy się obejrzały |
| 2 os. |
obejrzałbyś się byś się obejrzał |
obejrzałabyś się byś się obejrzała |
obejrzałobyś się byś się obejrzało |
obejrzelibyście się byście się obejrzeli |
obejrzałybyście się byście się obejrzały |
| 3 os. |
obejrzałby się by się obejrzał |
obejrzałaby się by się obejrzała |
obejrzałoby się by się obejrzało |
obejrzeliby się by się obejrzeli |
obejrzałyby się by się obejrzały |
bezosobnik: obejrzano by się
bezokolicznik: obejrzeć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
obejrzawszy się
gerundium: obejrzenie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | obejrzenie się |
obejrzenia się |
| D. | obejrzenia się |
obejrzeń się |
| C. | obejrzeniu się |
obejrzeniom się |
| B. | obejrzenie się |
obejrzenia się |
| N. | obejrzeniem się |
obejrzeniami się |
| Ms. | obejrzeniu się |
obejrzeniach się |
| W. | obejrzenie się |
obejrzenia się |
odpowiednik aspektowy: oglądać się
Składnia
| Rzosobowy | + | obejrzeć się | + |
za KIM/CZYM
|