UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozewrzeć się

Chronologizacja

STR: pod: *rozwierać, SL, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozewrę się	rozewrzemy się
2 os.	rozewrzesz się	rozewrzecie się
3 os.	rozewrze się	rozewrą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozwarłem się +(e)m się rozwarł	rozwarłam się +(e)m się rozwarła	rozwarłom się +(e)m się rozwarło	rozwarliśmy się +(e)śmy się rozwarli	rozwarłyśmy się +(e)śmy się rozwarły
2 os.	rozwarłeś się +(e)ś się rozwarł	rozwarłaś się +(e)ś się rozwarła	rozwarłoś się +(e)ś się rozwarło	rozwarliście się +(e)ście się rozwarli	rozwarłyście się +(e)ście się rozwarły
3 os.	rozwarł się	rozwarła się	rozwarło się	rozwarli się	rozwarły się

bezosobnik: rozwarto się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozewrzyjmy się
2 os.	rozewrzyj się	rozewrzyjcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozwarłbym się bym się rozwarł	rozwarłabym się bym się rozwarła	rozwarłobym się bym się rozwarło	rozwarlibyśmy się byśmy się rozwarli	rozwarłybyśmy się byśmy się rozwarły
2 os.	rozwarłbyś się byś się rozwarł	rozwarłabyś się byś się rozwarła	rozwarłobyś się byś się rozwarło	rozwarlibyście się byście się rozwarli	rozwarłybyście się byście się rozwarły
3 os.	rozwarłby się by się rozwarł	rozwarłaby się by się rozwarła	rozwarłoby się by się rozwarło	rozwarliby się by się rozwarli	rozwarłyby się by się rozwarły

bezosobnik: rozwarto by się

bezokolicznik: rozewrzeć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozwarłszy się

gerundium: rozwarcie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozwarcie się	rozwarcia się
D.	rozwarcia się
C.	rozwarciu się	rozwarciom się
B.	rozwarcie się	rozwarcia się
N.	rozwarciem się	rozwarciami się
Ms.	rozwarciu się	rozwarciach się
W.	rozwarcie się	rozwarcia się

Pochodzenie

Zob. rozewrzeć 1,2

1. okno

Definicja

książk.

nie blokować dostępu do swojego lub czyjegoś wnętrza

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	odemknąć się, otworzyć się, roztworzyć się
	antonimy:	przymknąć się, zamknąć się

Połączenia

okno rozwarło się; drzwi, wrota rozwarły się

Cytaty

Korzela został przy portierni, unieruchomiony ciężkimi bryłami błota - nie wiadomo, gdzie jest siostra, a tylko ona może był łącznikiem - nagle rozwarły się białe drzwi, z pokoju wyszedł znajomy lekarz, miał wielkie cienie zmęczenia na twarzy.

źródło: KWSJP: Romuald Cabaj: Trzebienie lasu, 1967

Wtem rozwarła się brama i na progu jej ukazał się olbrzymi niewolnik germański, ubrany w czerwoną tunikę.

źródło: KWSJP: Teodor Jeske-Choiński: Gasnące słońce, 1958

Zakonnik, śmiertelnie zmęczony długą wędrówką, padł w końcu u podnóża litej skalnej ściany, prosząc Marię Pannę o ratunek. Wtedy ściana rozwarła się, ukazując oczom brata drogę do doliny.

źródło: KWSJP: Magdalena Gronkiewicz: Nasi pod Wiedniem, Lipnik nr 4, 1997

2. książka

Definicja

książk.

rozdzielać swoje części tak, że można zobaczyć przestrzeń między nimi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	otworzyć się, roztworzyć się
	antonimy:	zamknąć się
	hiperonimy:	rozłożyć się

Połączenia

usta rozwarły się

Cytaty

	Twarz dyplomaty pojaśniała jak księżyc wychodzący z zaćmienia, a ramiona rozwarły się. źródło: KWSJP: Marcin Wolski: Agent dołu, 1988
	Gdy spadochron rozwarł się cały i utworzył kopułę, szarpnął ostro ciałem źródło: KWSJP: Arkady Fiedler: Dywizjon 303, 1942
	Zaciśnięte gardło rozwarło się, przepuszczając zwierzęcy skowyt strachu. źródło: KWSJP: Tadeusz Klimaszewski: Febra, 1967
	Lica jej zbielały nagle, powieki rozwarły się szeroko, otworzyła usta, jak gdyby chciała krzyknąć, ale nie wydobyło się z nich ani słowo... źródło: KWSJP: Stefan M. Kuczyński: Litwin i Andegawenka, 1977
	Oczy Brodatego rozwarły się szeroko. Stał zdyszany po pogoni i wpatrywał się gniewny w to, co się działo. źródło: KWSJP: Piotr Korda: Wadera, 1968

3. widok

Definicja

książk.

pokazywać się w całości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	otworzyć się
	hiperonimy:	odsłonić się, pokazać się

Cytaty

Po kilku krokach rozwarła się przed nim kamienista aleja, zamknięta po obu stronach wysokim murem podzielonym na regularne części, w których ziały pustką poszarpane zębem czasu stalle.

źródło: KWSJP: Artur Klingen: Kawaler pokutnego krzyża, 1976

Zsunęli się stromizną, przemknęli pośród zabudowań, rozwarło się przed nimi ujście doliny.

źródło: KWSJP: Maria Józefacka: To, co najpiękniejsze, 1977

Tuż przed oczyma jego rozwarła się nagle jedna ściana pagórka i z ciemnego jej otworu ukazała się piękna pani, wystrojona jak na święto cała od złota i klejnotów.

źródło: KWSJP: Hanna Kostyrko: Klechdy domowe, 1960

Składnia

rozewrzeć się

przed KIM/CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 09.02.2014