UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szpicel

Chronologizacja

1848, Kuryjer Lwowski, books.google.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szpicel
szpicle
ndepr
szpicle
depr
D. szpicla
szpicli
rzadziej szpiclów
C. szpiclowi
szpiclom
B. szpicla
szpicli
rzadziej szpiclów
N. szpiclem
szpiclami
Ms. szpiclu
szpiclach
W. szpiclu
szpicle
ndepr
szpicle
depr

Pochodzenie

niem. Spitzel

Definicja

pot.  pejorat. 
ten, kto obserwuje kogoś, a następnie donosi na niego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  szpieg

Połączenia

  • carski, gestapowski, komunistyczny, policyjny, ubecki szpicel
  • szpicel i donosiciel
  • być, zostać szpiclem

Cytaty

Pisze on, że po spotkaniu wigilijnym z 1941 roku, gdy wychodził ze spotkania, nieopatrznie nakazał: na jutro zarządzam spotkanie kawalerzystów. Usłyszał to obozowy szpicel [...], który od razu pobiegł do Niemców rewelacją.

źródło: NKJP: Tajemnice generała Karcza, Tygodnik Ciechanowski, 2005-02-02

[...] Betty została gumowym uchem i szpiclem Jeffa, którego donosów wszyscy się boją. Ona jednak nie wyglądała na zażenowaną.

źródło: NKJP: Mirosław Tomaszewski: UGI, 2006

A ten stary gadał głośno, choć w karczmie siedzieć mogli szpicle. Albo mu już lata tak pomieszały w głowie, że się nie bał, albo wypił za dużo, albo sam był szpiegiem bana.

źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

Szpicle donosili, że klienci dają ulicznym gazeciarzom po koronie, aby mieli jakiś zarobek, i nie biorą gazet.

źródło: NKJP: Mariusz Surosz: Pepiki: dramatyczne stulecie Czechów, 2010

[...] elita sprawująca władzę sama buntuje się przeciw sobie, sama się pacyfikuje i każe podsłuchiwać szpiclom.

źródło: NKJP: Jan Gondowicz: Polski rok 1956 w świetle archiwów partii i bezpieki, Gazeta Wyborcza, 1994-04-20

Data ostatniej modyfikacji: 23.05.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj