UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

polędwica

Chronologizacja

1563, SPXVI

Pochodzenie

Od wyrażenia przyimkowego po lędźwiach; rozwój fonetyczny polędźwica > polędwica w rezultacie odpodobnienia grgrupy spółgłoskowej dźw > dw; zob. lędźwie

1.a mięso

Definicja

mięso dobrego gatunku, z części lędźwiowej tuszy mięsnej zwierząt hodowlanych lub łownych

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

mięso

Połączenia

duszona, marynowana, pieczona, surowa; faszerowana polędwica; polędwica cielęca, wieprzowa, wołowa
polędwica z jelenia, z kurczaka, z sarny; z grilla
polędwica z czosnkiem, z pieczarkami
polędwica po angielsku, po meksykańsku, po tarnowsku, po żydowsku; polędwica w jakimś sosie; w śmietanie; w cieście
kawał, kawałek, plaster, płat polędwicy
befsztyk, filet, pieczeń, rolada, stek, szaszłyki z polędwicy
przepis na polędwicę
pokroić, przeciąć, rozbić, usmażyć polędwicę

Cytaty

	Goście zjedli m.in. steki z polędwicy z cebulą, ziemniaki z rusztu z masłem czosnkowym, szarlotkę oraz spełnili toasty piwem i miętówką. źródło: NKJP: Mają mniejsze piwnice, Dziennik Polski, 1999-07-03
	[...] apogeum popularności przeżywał kurzy drób w latach siedemdziesiątych [...]. Wtedy to pojawiły się na publicznych stołach takie niezwykłe erzace, jak: kotlet schabowy z kurczaka, polędwica z kurczaka czy kurczak a la flaczki. źródło: NKJP: Piotr Bikont: Żaby i dżdżownice, czyli benefis kurczaka, Gazeta Wyborcza, 1998-04-30
	Polędwicę cielęcą rozciąć wzdłuż, pozostawiając drugi brzeg nierozcięty, rozbić w kształcie koła, nałożyć farsz zrobiony z boczku, cebuli i pieczarek [...], zawinąć w kształcie pieroga, zbijając tłuczkiem boki. źródło: NKJP: None: Cielęcina faszerowana w sosie kaparowym, Dziennik Polski, 2000-07-15
	O pokarm dla ciała dbają kulinarni mistrzowie [...]. Polecają szczególnie dania mięsne: trzy rodzaje polędwicy: z borowikami po królewsku, po angielsku i z zielonym pieprzem, żeberka na dziko, golonkę w piwie, kaczkę z jabłkami, pstrąga w migdałach. źródło: NKJP: (TAW): Nasze Sprawy, Dziennik Polski, 2003-04-17
	Mama smaży befsztyki z polędwicy wołowej. źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	polędwica	polędwice
D.	polędwicy	polędwic

C.	polędwicy	polędwicom
B.	polędwicę	polędwice
N.	polędwicą	polędwicami
Ms.	polędwicy	polędwicach
W.	polędwico	polędwice

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

	+	polędwica	+	JAKA
	+	polędwica	+	z CZEGO

1.b porcja

Definicja

porcja potrawy przyrządzonej z polędwicy - mięsa

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

porcja

Połączenia

zamówić polędwicę

Cytaty

Kolega zamówił polędwicę - ta faktycznie prezentowała się okazale i podobno takoż smakowała - wyjaśnił, że zawsze zamawia [...] bo jest pyszna.

źródło: Internet

Eleganckie smaki krążą po Sopocie. Są tam aż dwie świetne restauracje, które królują całemu Trójmiastu, plus sopocki SPATiF, najbardziej magiczny bar nocny nad Wisłą. O tym, jak wielką sztuką może być przyrządzanie mięsa, miałem okazję pomedytować nad polędwicą po pańsku.

źródło: NKJP: Piotr Bikont: Smakosz na molo, Gazeta Wyborcza, 1996-10-18

Niepomierne było moje zdziwienie, gdy kelnerka lojalnie uprzedziła mnie, że wybrane przeze mnie mięso nie nadaje absolutnie do konsumpcji, z powodu wrodzonej twardości. Mając na uwadze cennik, jaki ostatnio stosuje mój dentysta, przychyliłem się do jej sugestii i poprosiłem o polędwicę z grilla.

źródło: NKJP: Wasz Sybaryta: Klub srebrnego widelca, prasa, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	polędwica	polędwice
D.	polędwicy	polędwic

C.	polędwicy	polędwicom
B.	polędwicę	polędwice
N.	polędwicą	polędwicami
Ms.	polędwicy	polędwicach
W.	polędwico	polędwice

2. wędlina

Definicja

wędlina z polędwicy - mięsa

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

wędlina

Połączenia

wędzona polędwica; polędwica łososiowa, sopocka
polędwica z drobiu, z indyka
plaster, plasterek polędwicy
bułka, kanapka z polędwicą

Cytaty

	Ja właściwie chciałem tylko napić się kawy – wydukałem [...]. – Jeżeli nie ma pan ochoty na większy posiłek, to chciałabym panu polecić nasze kanapki z polędwicą. źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Nic, 2005
	Skład sałatki: 3-4 rodzaje zielonej sałaty, świeże pomidory, ogórki, papryka, kukurydza marynowana, oliwki, polędwica z drobiu - 7,5 dkg, pokrojona w paseczki, ser żółty, dressing (sosik vinegrette). źródło: NKJP: Sałatka szefa, Dziennik Polski, 2000-05-13
	Niania nie mogła się nimi zająć, bo jeździła do sklepów komercyjnych, skąd przywoziła szynkę, baleron lub polędwicę sopocką. Z jalowskimi kluczami na szyi, które dostały tej jesieni, szły do Mani [...]. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005
	Zaprowadzono go wreszcie do stołu i nagle poczuł, że wszystkie jego zmysły płoną od słodkawej woni bigosu, dymnego posmaku kruchych, ciemnych kiełbas i półprzejrzystych płatów wędzonej polędwicy. Rzucił się na to wszystko jak żarłoczne zwierzę. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Światło i lęk. Opowiadania starej daty, 2003
	II śniadanie: 175 g jogurtu naturalnego, kromka bułki cienko posmarowana margaryną z plasterkiem polędwicy drobiowej, pomidor. źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	polędwica	polędwice
D.	polędwicy	polędwic

C.	polędwicy	polędwicom
B.	polędwicę	polędwice
N.	polędwicą	polędwicami
Ms.	polędwicy	polędwicach
W.	polędwico	polędwice

Data ostatniej modyfikacji: 26.09.2023