UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

sałatka

Chronologizacja

SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od: sałata

1.a potrawa

Definicja

potrawa przyrządzana i podawana na zimno, z drobno pokrojonych lub posiekanych ugotowanych lub surowych jarzyn, jaj, ryb, mięs lub owoców

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  potrawa

Połączenia

  • pikantna; dietetyczna, kaloryczna, niskokaloryczna, wysokokaloryczna; jesienna, wiosenna; domowa, klasyczna, wymyślna sałatka; sałatka jarzynowa, mięsna, owocowa, rybna, śledziowa, warzywna; grecka, meksykańska, nicejska; sałatka po grecku, po napoleońsku
  • sałatka z buraków, z jajek, z (białej, czerwonej) kapusty, z krewetek, z kukurydzy, z kurczaka, z ogórków, z owoców, z owoców morza, z pomidorów, z porów, z ryb
  • sałatka z łososiem, z mięsem, z mozzarellą, z serem feta, z tuńczykiem; z oliwą z oliwek, z majonezem, z jakimś sosem; ze śmietaną
  • surówki i sałatki
  • porcja; resztki sałatki; degustacja; rodzaje; zestaw; wybór sałatek
  • łyżka; dodatek, przyprawa, sos do sałatek
  • pomysł; przepis; jarzyny, owoce, pomidory, warzywa, ziemniaki na sałatkę
  • miska, półmisek, salaterka, słoik, talerz z sałatką; bar, barek, bufet, stół z sałatkami
  • doskonały, przydatny do sałatek
  • spróbować sałatki
  • przygotować/przygotowywać, przyrządzić, robić, zrobić; przyprawić; dekorować, przybrać, udekorować czymś; proponować; nakładać; jeść, zjeść sałatkę
  • częstować kogoś sałatką
  • dodać coś do sałatki; nadawać się; stosować coś do sałatek
  • kroić, szatkować coś na sałatkę
  • pokroić coś jak na sałatkę

Cytaty

Piotrek [...] pokazuje menu swojego wesela [...]. „Przekąski zimne: wędlina [...], kurczak w galarecie, schab w galarecie, śledź w oleju, ryba po grecku, sałatka jarzynowa, sałatka po polsku, węgorz wędzony, sałatka śródziemnomorska.”

źródło: NKJP: Wesele po polsku, Dziennik Polski, 2001-09-01

Burzę śmiechu wywołał [...] drugi punkt programu artystycznego, czyli zawody, w których dwóch panów z publiczności musiało na czas obrać owoce i warzywa i przygotować naprędce sałatkę do obiadu.

źródło: NKJP: Niedziela w amfiteatrze, Dziennik Polski, 2002-06-04

[...] przesunęła na stole salaterkę z sałatką przybraną zielonym groszkiem i paskami papryki.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1996

Nowością spożywczą były [...] makarony robione z twardej zacierki. Nadają się podobno świetnie do sałatek, mogą też zastępować ziemniaki.

źródło: NKJP: Żółtka bez białek, Dziennik Polski, 2002-04-13

W sieciach dużych sklepów [...] szybko zmieniają się mody i style, wiec kupując prezent dobrze jest upewnić się, czy przedmiot, który chcemy kupić, jest z nowej kolekcji, bo nawet łyżka do sałatek może okazać się démodé.

źródło: NKJP: Sprzęt domowy, Polityka, 2000-12-02

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. sałatka
sałatki
D. sałatki
sałatek
C. sałatce
sałatkom
B. sałatkę
sałatki
N. sałatką
sałatkami
Ms. sałatce
sałatkach
W. sałatko
sałatki

1.b porcja

Definicja

porcja sałatki - potrawy

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  porcja

Połączenia

  • zamówić sałatkę

Cytaty

Zamówiły po sałatce z rukoli, którą tutaj podawano w metalowych menażkach, w jakich jadali górnicy i żołnierze.

źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Nic, 2005

Jurek zamówił golonkę. Ja nie byłem zbyt głodny, więc poprzestałem na sałatce.

źródło: NKJP: Michał Bielecki: Siostra Komandosa, 1997

Wyjechała na Wyspy Brytyjskie. W pierwszej firmie, pakując sałatki na taśmie, wytrwała jeden dzień.

źródło: NKJP: Zmęczeni karierą: Dziennik Polski, 2008-09-12

Zamówiliśmy wytrawne wino oraz sałatki z mięsem, ale głównym daniem była pizza fugi.

źródło: NKJP: Wiesław Koluch: Z pamiętnika polskiego najemnika, 2000

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. sałatka
sałatki
D. sałatki
sałatek
C. sałatce
sałatkom
B. sałatkę
sałatki
N. sałatką
sałatkami
Ms. sałatce
sałatkach
W. sałatko
sałatki

2. ekspresywnie

Definicja

pot. 
ekspresywnie o sałacie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  warzywo

Cytaty

No właśnie z czym lubicie jeść chlebek? [...] Ja tam lubię z majonezem i na to kiszonego. Wypowiadajcie się. [...] ja typowo szyneczka, sałatka, ogórek.

źródło: NKJP: Internet

Ja bardzo lubię kanapki z pieca z roztopionym serkiem na to majonezik i ketchup, ach. [...] sałatka, szyneczka, pomidorek, ogóreczek, sól...

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. sałatka
sałatki
D. sałatki
sałatek
C. sałatce
sałatkom
B. sałatkę
sałatki
N. sałatką
sałatkami
Ms. sałatce
sałatkach
W. sałatko
sałatki

Inne uwagi

Zwykle lp

Data ostatniej modyfikacji: 13.09.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj