UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

świeżo

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Odmiana

część mowy: przysłówek

Pochodzenie

Zob. świeży

1. niedawno

Definicja

bardzo niedawno

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

  • świeżo / na świeżo po debacie, po lekturze, po powrocie, po remoncie, po rozmowie, po szkole, po wizycie
  • świeżo wybrany, zatrudniony; krochmalony, odprasowany, wyprany; zasłany; zapalony; ugotowany, zamrożony, zaparzony; odnowiony, odremontowany, odrestaurowany, remontowany, umyty, usypany, wyasfaltowany, wymalowany, wyfroterowany, wymyty, wypastowany, zamieciony, zbudowany; przystrzyżony, skoszony, ścięty; zaorany; nagrany, wydany (album); uchwalony; odzyskany, zdobyty

Cytaty

Czyściutko, barierka i balustrada świeżo pomalowane na błękitny kolor, w zielonych skrzynkach gęsto i równo rosły surfinie.

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Uwikłanie, 2007

Byłam przyzwyczajona, że oglądam kilka kategorii i sprawdzam co jest nowego, teraz ciuchy nie są ułożone chronologicznie datami i nic nie mogę znaleźć. Proszę, wróćcie stary układ - od !?najświeżej dodanych!

źródło: Internet

Marta weszła w kaloszach na świeżo umytą podłogę.

źródło: NKJP: Lidia Mieścicka-Mellibruda: Być matką dorosłych dzieci:towarzyszyć czy wspierać, 2000

Jestem świeżo po rozmowie z kobietą, która chciała zatrudnić się w jednym z hipermarketów.

źródło: NKJP: W.Hagedorny: Brudny wyzysk, Tygodnik Ciechanowski, 2005-05-07

Natomiast sam fakt, że rozmawiamy o tym zdarzeniu, brał się z tego, że przyszedłem na to spotkanie na świeżo po innej rozmowie i wręcz na zasadzie rozpoczęcia rozmowy osoby siedzące przy stole spytały, co jest powodem mojego zdenerwowania i wzburzenia.

źródło: NKJP: Stenogram z 72. posiedzenia Komisji Śledczej 16 maja 2005

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: świeżej, najświeżej.

2. wyglądać

Definicja

bez oznak zmęczenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Połączenia

  • dynamicznie i świeżo; młodo i świeżo; pięknie i świeżo; subtelnie i świeżo; zdrowo i świeżo
  • wyglądać, zabrzmieć świeżo; wystartować na świeżo

Cytaty

- Mnie też zdarzało się nie spać po dwie doby. Na froncie. Ale trzy... Nie oszukuje mnie pani? Wygląda pani tak świeżo...

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008

Głos w słuchawce telefonu zabrzmiał świeżo i pewnie, lecz kiedy zorientowała się, że to ja, zamilkła i musiałem wsłuchiwać się w jej surowe milczenie.

źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004

Ci, którzy noc dla pracy, poranek zaś dla snu przeznaczają, tracą właśnie najpiękniejszy i najwydatniejszy czas do pracy. Rano cała natura wygląda najpowabniej i !?najświeżej.

źródło: NKJP: Stanisława Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni czyli Powrót do dawnego naturalnego sposobu odżywiania, 1994

Uważam, że jeden trening w czwartek wystarczy. Trzeba spokojnie realizować swoje plany, nie poddawać się nerwowej atmosferze. Dzień przerwy dobrze zawodnikom zrobi, wystartują w czwartek na świeżo.

źródło: NKJP: Pęknięta narta Małysza, Dziennik Polski, 2003-02-19

Tegoroczne upalne lato sprawia, że bezustannie wystawiamy nogi na widok publiczny. Ale czy jest co oglądać? Zadbane, nawilżone, wyglądające zdrowo i świeżo. Tak powinny wyglądać stopy w minimalistycznych klapkach.

źródło: NKJP: SŁONECZNA STRONA B, Gazeta Poznańska , 2006-08-02

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: świeżej, najświeżej.

3. na nowo

Definicja

na nowo i inaczej niż dotąd

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

  • oryginalnie i świeżo
  • spojrzeć na coś świeżo; czytać, przeczytać na świeżo

Cytaty

Jest więc oryginalnie i świeżo, a że koncerty to żywioł The Car Is On Fire, to w Blue Note można spodziewać się ciekawych wersji nowych utworów.

źródło: NKJP: Marcin Kostaszuk: Gitarowa przyszłość ROCK, Polska Głos Wielkopolski, 2007-03-30

Przysłuchując się tej debacie, mogę jak gdyby spojrzeć na te problemy świeżo, bo nie uważam się za profesjonalistę w tej dziedzinie.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 29.06.2000

[...] o dziewiątej nowy cykl świńskich wierszyków politycznych miał na świeżo i bez kontroli czytać Waligórski, wyzwolony z muzealnych układów lokalnej rozgłośni państwowej.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie łąki, 2000

Co za nuda – próbowali już wszystkiego, a przecież tak niewiele się zmieniło! Może zmienić partnerkę i na świeżo rozgryźć ten palący problem?

źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Cukier w normie z ekstrabonusem, 2005

Co by jednak złego nie mówić „Drudenhaus” to płyta dobra i znaczący progres w rozwoju tej kapeli. Zaryzykuję nawet stwierdzenie, że w tamtym czasie był to !?najświeżej brzmiący i chyba najlepszy młody zespół blackmetalowy.

źródło: Internet

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: świeżej, najświeżej.

4. pachnieć

Definicja

wywołując wrażenie rześkości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii zapachy

Połączenia

  • pachnieć świeżo

Cytaty

Następnego dnia jednak była sobota, było rano, mgliście, ale świeżo i w ogóle w powietrzu jakoś dobrze.

źródło: NKJP: Tomasz Piątek: Pałac Ostrogskich, 2008

Umyte okno ładnie się błyszczy i świeżo pachnie.

źródło: NKJP: Niaka Angelika, Agnieszka Klich: Szyby bez smug i cieni, Dziennik Zachodn,i2004-04-01

Moi drodzy, po najgorszej burzy zawsze kiedyś wychodzi słońce, a powietrze pachnie !?najświeżej.

źródło: Internet

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: świeżej, najświeżej.

5. na bieżąco

Definicja

pot. 
bez opóźnienia w stosunku do dziejących się zdarzeń

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  na bieżąco

Połączenia

  • być z czymś, notować, oceniać, przyrządzać, relacjonować, spisać, sprzedać, wycisnąć, wymyślić coś na świeżo

Cytaty

Powstają co rusz nowe spoty reklamowe tej samej sieci komórkowej. Jedna ze stacji radiowych chciała, by Mumio nagrywał dla niej codziennie krótkie programiki. Artyści jednak odmówili, tłumacząc, że nie będą w stanie robić tego na świeżo aż w takiej liczbie.

źródło: NKJP: Dariusz Pawłowski: Kopytko, metafora i absurd, czyli jak mami Mumio, Gazeta Krakowska, 2005-12-09

Natomiast zupełnie inny nastrój na mecie miał Paweł Przybylski, który przyjechał dopiero jako ósmy w klasyfikacji generalnej, za czołową trójką z grupy N. Załamany kierowca powiedział „na świeżo” – nie wiem teraz, czy pojadę Wisłę. Było beznadziejnie.

źródło: NKJP: Maciej Rzońca: W upale i kurzu, Trybuna Śląska, 2001-07-05

Przez okres 6 – 12 tygodni zaleca się dietę ograniczoną do owoców, liści i warzyw w postaci wyciskanych na świeżo soków, lub spożywanych w postaci naturalnej, lub sałatek, albo duszonych w sosie własnym.

źródło: NKJP: (aga): Nie ma diety-cud, Dziennik Zachodni, 2005-08-20

Na sklepowych półkach znajdziemy gałkę mieloną i w całości, którą powinno się zetrzeć na tarce, na świeżo w trakcie przygotowywania potrawy.

źródło: NKJP: (xx): Niespodzianka na słodko, Dziennik Zachodni, 2006-03-29

Oprócz tortów i ciastek obowiązkową dyscypliną mistrzostw są praliny. Nie takie, jak kupujemy w bombonierkach, lecz wykonane i sprzedane na świeżo tak jak ciastka.

źródło: NKJP: Maria Nowak: Powróćcie, praliny!, Gazeta Poznańska, 2002-09-20

6. bez gotowania

Definicja

pot. 
bez gotowania, smażenia, pieczenia, wędzenia lub wekowania

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  surowo

Połączenia

  • jeść, pić, spożywać na świeżo

Cytaty

Woda ze źródeł na ul. Korczaka i 11. Listopada jest zdatna do spożycia - zapewnia Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Gorlicach. Placówka bada te nietypowe ujęcia, bo mieszkańcy miasta chętnie z nich korzystają. Wielu decyduje się ją pić na świeżo, czyli bez uprzedniego przegotowania.

źródło: NKJP: (SZEL): Alternatywa dla kranu, Dziennik Polski, 2008-09-03

Na jakie warzywa jest teraz moda? - Kapusta pekińska do spożywania na świeżo i brokuły, głównie do przetwórstwa, to numer jeden na liście warzyw.

źródło: NKJP: Ewa Tyrpa: Co się komu opłaci..., Dziennik Polski, 2008-09-23

- Czosnek powinno się dodawać do każdej potrawy. Gospodynie w naszym regionie używają go do zup, mięs. Smakuje też na świeżo z chlebem, masłem i wędliną.

źródło: NKJP: Warzywo dobre na wszystko, Dziennik Polski, 2008-07-19

Tych owoców nie jada się na świeżo. Za to można z nich sporządzić ciekawe przetwory jako to konfitury, powidła, dżem, sok. Są doskonałym surowcem dla przemysłu cukierniczego a nawet perfumeryjnego.

źródło: NKJP: Co Tydzień Jaworzno, 2005-01-01

Frazeologizmy

ktoś ma świeżo w pamięci
świeżo upieczony
Data ostatniej modyfikacji: 28.11.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj