UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

płyn

Chronologizacja

SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Wyraz wyłącznie polski, utworzony sztucznie od czasownika płynąć (Bor); zob. płynąć

Definicja

substancja tego rodzaju, co woda lub mleko, mająca określoną objętość przyjmująca kształt naczynia, w którym się znajduje

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ciecz
hiperonimy:  substancja

Połączenia

  • gęsty, lepki, mętny, oleisty; słodki; chłodny, ciepły, gorący, zimny; aromatyczny, wonny; bezcenny, cenny, drogocenny, życiodajny; łatwopalny, palny, żrący; bezbarwny, niebieski, przezroczysty... płyn; płyn fizjologiczny, mózgowy, nasienny, rdzeniowy; chłodniczy, hamulcowy, hydrauliczny; płyny pozakomórkowe; eksploatacyjne
  • płyn do czyszczenia, do dezynfekcji, do naczyń, do płukania, do prania, do zmywania; do demakijażu, do higieny intymnej, do kąpieli; do dializ; do chłodnicy, do spryskiwaczy
  • płyn z bąbelkami, z lanoliną
  • ciśnienie, objętość, poziom, temperatura; butelka; ileś kropel, litrów, szklanek; nadmiar, utrata; wyciek, wymiana płynu; niedobór, ubytek płynów
  • butelka, kubek, pojemnik z płynem
  • dolać/dolewać płynu
  • pić, nalewać, uzupełnić/uzupełniać, wlać/wlewać, wymienić/wymieniać; rozlać płyn; przyjmować, spożywać płyny
  • pachnieć płynem
  • zmieszać coś z płynem

Cytaty

Napuściłem całą wannę wody, wlałem jedną czwartą płynu do kąpieli o zapachu szyszek i rozbełtałem go we wrzątku.

źródło: NKJP: Dawid Kornaga: Gangrena, 2005

Co trzy lata trzeba wymienić płyn chłodniczy, żeby uniknąć osadów w chłodnicy.

źródło: NKJP: Wawrzyniec Rozenberg: Solidny i trwały, Dziennik Bałtycki, 2006-06-07

- Staraj się nie spożywać płynów w pobliżu otwartej jednostki centralnej, gdyż chwila nieuwagi może skończyć się przykrą niespodzianką w postaci zalania wnętrza, a w konsekwencji komputer może zostać uszkodzony.

źródło: NKJP: Bartosz Danowski Pyrchla: ABC sam naprawiam komputer, 2006

Rozalia wyjęła z kieszeni strzykawkę wypełnioną mętnym płynem i skierowała ją w stronę Aliny.

źródło: NKJP: Katarzyna Pisarzewska: Koncert łgarzy, 2009

Rano oddał drogocenny płyn, a gdy wieczorem wracał do domu, został napadnięty i ciężko pobity. Trafił do szpitala, gdzie lekarze... przetoczyli mu jego własną krew.

źródło: NKJP: Anna Waszkiewicz: Oddaj krew na zdrowie, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-08-21

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. płyn
płyny
D. płynu
płynów
C. płynowi
płynom
B. płyn
płyny
N. płynem
płynami
Ms. płynie
płynach
W. płynie
płyny

Składnia

bez ograniczeń + płyn +
(do CZEGO)
bez ograniczeń + płyn +
(JAKI)

Frazeologizmy

płyn owodniowy
płyn ustrojowy
Data ostatniej modyfikacji: 22.11.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj