UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

artykuł

Chronologizacja

1523, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. artykuł
artykuły
D. artykułu
artykułów
C. artykułowi
artykułom
B. artykuł
artykuły
N. artykułem
artykułami
Ms. artykule
artykułach
W. artykule
artykuły

Pochodzenie

łac. articulus 'człon'

1. w handlu

Definicja

produkt będący przedmiotem handlu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

Relacje znaczeniowe

synonimy:  produkt

Połączenia

  • drogie, tanie; niezbędne, podstawowe, polskie artykuły; artykuły odzieżowe, tekstylne, żywnościowe; chemiczne, elektroniczne, gospodarcze, motoryzacyjne, przemysłowe, radiowo-telewizyjne, rolne, sanitarne, sportowe; metalowe, mięsne, mleczne, papiernicze, zbożowe; cukiernicze, mleczarskie; biurowe, ogrodnicze, szkolne; budowlane, konsumpcyjne, spożywcze; dziecięce; luksusowe, promocyjne, przeterminowane, reklamowe; akcyzowe, importowane, ekologiczne
  • artykuły branży jakiejś, przemysłu jakiegoś; pochodzenia jakiegoś; codziennego użytku, gospodarstwa domowego
  • artykuły dla dzieci, dla niemowląt, dla zwierząt; artykuły do produkcji jakiejś; artykuły z drewna, z papieru, z tektury; z importu
  • artykuły w sklepach
  • artykuły i produkty, artykuły i surowce, artykuły i sprzęt jakiś, artykuły i usługi, artykuły (szkolne) i książki; kosmetyki i artykuły (chemiczne, spożywcze), leki i artykuły (sanitarne); odzież i artykuły (przemysłowe), papierosy i artykuły (spożywcze), podręczniki i artykuły szkolne, towary i artykuły, żywność i artykuły (budowlane, chemiczne, przemysłowe)
  • cena, jakość, wartość; nadwyżka, niedobór, rezerwy; hurtownia, kiermasz, przetwórnia, skład; dostawa, dystrybucja, produkcja, przywóz, wymiana, sprzedaż, zakup, zbyt; eksport, import; rynek artykułów
  • handel, obrót artykułami
  • dopłaty do artykułów; podatek VAT od artykułów
  • kartki; ceny, cła, podatek VAT, podwyżka VAT, stawka; stawka podatku VAT, stawka VAT;
  • wydatki; popyt, zapotrzebowanie na artykuły
  • paczka, półki; kiosk, sklep, stoisko, market; hurtownia z artykułami
  • artykuł kosztuje
  • spożycie artykułów
  • eksportować, importować, kupić/kupować, sprzedawać, zamawiać; przechowywać, wytwarzać; spożywać; kraść, skraść, ukraść artykuły
  • zaopatrzyć/zaopatrywać (się) w artykuły

Cytaty

Z tych pieniędzy będą przyznane stypendia socjalne, które będzie można przeznaczyć na zakup artykułów szkolnych.

źródło: NKJP: (GEG): Mizerna pomoc, Dziennik Polski - Małopolska, 2000-08-22

Szczególnie niepokoi podwyżka VAT na artykuły dla dzieci.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 11.03.2004

W 1991 r. Techbol otworzył w Bolesławcu sklep z artykułami przemysłowymi, m.in. gospodarstwa domowego, sprzętem wędkarskim i dywanami.

źródło: NKJP: Małgorzata Staniewicz: Słownik biznesmenów polskich (456), Gazeta Wyborcza, 1995-10-13

Dodatkowo w urzędzie miasta funkcjonuje ogólnodostępny bufet, gdzie każdy mieszkaniec i urzędnik może odpłatnie zaopatrzyć się w artykuły spożywcze.

źródło: NKJP: Adrian Czarnota: Tygodnik Rybnicki: Kto strawił 30 tysięcy zł?, Nowiny, 2008-02-26

Przemysłowcy uważali, iż należy szukać rynków przede wszystkim dla gotowych wyrobów przemysłowych, nie zaś dla artykułów rolniczych i surowców.

źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999

Skróty

art.

artyk.

2. w działalności wydawniczej

Definicja

tekst publicystyczny, naukowy, literacki zamieszczony w czasopiśmie lub w książce

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka działalność naukowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu prasa

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  publikacja

Połączenia

  • cały, duży, obszerny; niniejszy, poprzedni; mój, swój; ciekawy, głośny, kontrowersyjny, rzetelny, tendencyjny artykuł; artykuł literacki, naukowy, popularnonaukowy, publicystyczny; prasowy; sponsorowany; opisujący coś, poświęcony czemuś
  • artykuł czyjś; pana jakiegoś, profesora, redaktora...; dziennika, gazety, tygodnika
  • artykuł dla prasy; artykuł do gazety, do gazetki; artykuł sprzed tygodnia; artykuł z dziennika, z prasy, z tygodnika, z Wikipedii; z cyklu, z serii; z dziedziny, z zakresu czegoś
  • artykuł przeciwko czemuś
  • artykuł na temat czegoś
  • artykuł pod tytułem; artykuł ze zdjęciami
  • artykuł na stronie jakiejś/którejś; artykuł o czymś, o tematyce jakiejś; artykuł w numerze; w gazecie, w Internecie, w miesięczniku, w periodyku, w prasie, w tygodniku; w "Gazecie Wyborczej"...; artykuły w czasopismach
  • artykuły i audycje, artykuły i felietony, artykuły i notatki, artykuły i programy, artykuły i publikacje, artykuły i recenzje, artykuły i referaty, artykuły i reportaże, artykuły i rozprawy, artykuły i wycinki, artykuły i wywiady, artykuły i zdjęcia; książki i artykuły
  • autor, autorka; bohater, bohaterka; długość, forma, strona, śródtytuł, tekst, tytuł, wstęp, zakończenie; recenzja, streszczenie; temat, treść, cel, wymowa; druk, kopia, lektura, publikacja, przedruk artykułu; cykl, seria, zbiór; tematyka artykułów
  • ilustracja, wprowadzenie, wstęp; komentarz, sprostowanie; link; materiał do artykułu; cytat, tytuł; tezy z artykułu
  • odpowiedź, reakcja; materiał, temat na artykuł
  • komentarz pod artykułem; gazeta, pismo z artykułem
  • artykuł ukazał się, znalazł się (w gazecie); opisuje, porusza (kwestię, problem)
  • oddać do druku, napisać, opublikować, pisać; odrzucić, zamieścić, zamówić; czytać, przeczytać, skomentować, zacytować artykuł; drukować, pisywać, publikować, redagować, zamieszczać; wycinać artykuły
  • dotrzeć, odsyłać; sięgnąć do artykułu; pochodzić; wynikać; zaczerpnąć z artykułu
  • natknąć się, natrafić, powołać/powoływać się na artykuł
  • polemizować z artykułem
  • cytowany, (problem) poruszony; wskazany, wymieniony, zamieszczony w artykule

Cytaty

Zgłosił się do naszej redakcji mieszkaniec Nowego Targu, mimowolny bohater artykułu pt. „Uważaj na samochód”.

źródło: NKJP: (KS): Bank się nie zabezpieczył, Dziennik Polski - Podhale, 2004-01-21

Powoływał się na artykuły o nałogowcach (sam znał jednego), którzy oddali duszę szklanemu ekranowi.

źródło: NKJP: Joanna Szczepkowska: Cacu Cacu, Gazeta Wyborcza - Wysokie Obcasy, 1999-04-10

W ostatnim numerze ˝Przeglądu Tygodniowego˝ ukazał się artykuł opisujący pozaprawny status działalności Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego w strukturach Straży Granicznej.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 20.02.1997

Bolesław myśli geopolitycznie, pisuje artykuły do podziemnych akowskich gazetek, lecz kiedy trzeba dołączyć do partyzantów idących walczyć o to, aby Wilno było zawsze polskie, zostaje w domu.

źródło: NKJP: Kinga Dunin: Czytając Polskę - literatura polska po 1989 roku wobec dylematów nowoczesności, 2004

Amerykanie czerpią wiedzę o swoim prezydencie z obserwacji jego poczynań, z oglądania go na ekranach telewizyjnych, z licznych publikacji na jego temat: książek, biografii, artykułów i reportaży.

źródło: NKJP: Stanisław Głąbiński: Polityka po amerykańsku, 1996

Skróty

art.

artyk.

3. w prawie

Definicja

fragment ustawy lub umowy, który stanowi zwartą całość

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne

Połączenia

  • proponowany, sformułowany, uchylony, znowelizowany; martwy artykuł; artykuł 70, 40, 2...; dotyczący czegoś
  • artykuł wnioskodawcy; dyrektywy, kodeksu (karnego), konkordatu, konstytucji, konwencji, regulaminu, rozdz., ustawy; nowelizacji, ordynacji
  • artykuł o czymś, o treści jakiejś; artykuł po poprawce; artykuł w projekcie, w przepisach, w rozdziale którymś, w ustawie; w brzmieniu
  • artykuł i paragraf, artykuł i przepis, artykuł i punkt, artykuł i ustawa, artykuł i ustęp
  • fragment, paragraf, punkt, ustęp; brzmienie, przepis, treść, zapis; nowelizacja, projekt; artykułu; niezgodność artykułu z czymś; numeracja artykułów
  • uszczerbek dla artykułu; komentarz, poprawka do artykułu; odstępstwo od artykułu; czyn, kwalifikacja, przestępstwo, zarzut z artykułu jakiegoś
  • dyskusja nad artykułem
  • artykuł brzmi, mówi, że coś; nakłada na kogoś obowiązek czegoś, normuje, nowelizuje, określa, precyzuje, reguluje (kwestie), rozstrzyga, sankcjonuje coś, stanowi, że coś; dotyczy czegoś; wszedł/wchodzi w życie
  • przyjęcie artykułu
  • formułować, odrzucić, przegłosować, przyjąć, skreślić, uchylić, uchwalić, znowelizować; przytoczyć; naruszyć artykuł; rozpatrywać artykuły
  • odpowiadać, wszcząć śledztwo z artykułu któregoś; sądzony z artykułu
  • powołać/powoływać się na artykuł; podpadać pod artykuł
  • głosować nad artykułem
  • określony, opisany, (sposób, tryb) przewidziany, ustanowiony, wskazany, wymieniony zawarty w artykule

Cytaty

Uznaliśmy, że ten artykuł wchodzi w życie z dniem ogłoszenia ustawy, Senat uznał, że po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.02.2004

Ustawa narusza wiele artykułów konstytucji.

źródło: NKJP: Abolicja do trybunału, Dziennik Polski, 2002-10-14

Głosowanie w sprawie dopisania poprawki do artykułu 38 Konstytucji RP, która zagwarantuje całkowitą ochronę życia, odbędzie się w Sejmie pojutrze.

źródło: NKJP: (mb), Echo Dnia, 2007-03-26

Chadyka natomiast będzie odpowiadał z artykułu kodeksu karnego dotyczącego „organizacji i aktywnego udziału w działaniach naruszających porządek publiczny”.

źródło: NKJP: Cezary Goliński, Gazeta Wyborcza, 1996-05-08

Skróty

art.

artyk.

Frazeologizmy

artykuł pierwszej potrzeby
artykuł wiary
artykuł wstępny
artykuły marszałkowskie
Data ostatniej modyfikacji: 19.02.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj