UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dekada

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

fr. décade

łac. kośc. decada

niem. Dekade

Definicja

dziesięć kolejno następujących po sobie lat lub dni

Noty o użyciu

Zwykle używane w odniesieniu do wydzielonych przedziałów czasu, na które dzieli się większy okres, np. pierwsza dekada miesiąca to okres od 1 do 10 tego miesiąca, a trzecia dekada.XX wieku to okres od 1921 do 1930.

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu kalendarz i miary czasu

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  okres

Połączenia

  • druga, pierwsza,...; cała; bieżąca, kolejna, miniona, najbliższa, następna, obecna, ostatnia, poprzednia, przyszła, ubiegła; nowa; przerwana dekada
  • jedna dekada; dwie, trzy, ... dekady
  • któraś dekada miesiąca, stulecia, wieku; stycznia, lutego, marca, ....; lat 90.; Gierka; czyjejś działalności, wolności; życia
  • okres; koniec, początek, schyłek; połowa, przełom; debiut dekady
  • dekada minęła/mija, nadchodzi; przyniosła coś
  • na początku dekady; pod koniec dekady; w ciągu dekady, w czasie dekady; w połowie dekady; w końcu dekady; na przełomie dekad; z dekady na dekadę; dekada po dekadzie; dekadę temu; dekadę przed czymś; w stosunku, w odniesieniu do którejś dekady; w porównaniu z dekadą poprzednią

Cytaty

Pod koniec drugiej dekady XXI w. osoby starsze będą zatem stanowić ponad 1/5 mieszkańców Polski.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.07.2002

Pierwsza dekada wolnej Polski dobiega właśnie końca, co prowokuje do stawiania takich pytań.

źródło: NKJP: Wojciech Orliński, Gazeta Wyborcza, 1999-03-03

Termin rozmów negocjacyjnych z Ministerstwem Skarbu Państwa został ustalony na pierwszą dekadę maja - poinformował Marek S.[...], rzecznik spółki.

źródło: NKJP: (KŻ): Regionalny przegląd giełdowy, Dziennik Polski, 2001-04-14

Przykładowo podaję, że w Nakle odbyła się w pierwszej dekadzie lipca impreza pod nazwą „Lato w łazienkach”.

źródło: NKJP: Nakielski Czas, 2007-07-18

Tak obszerny zbiór korespondencji prywatnej, prowadzonej przez cztery dekady, dostarcza nie tylko podstaw do analizy potocznej odmiany języka na tle ówczesnej polszczyzny ogólnej scharakteryzowanej w monografiach Ireny B.[...].

źródło: NKJP: Marceli Olma: Listy Zofii Kraszewskiej (żony) do Józefa Ignacego Kraszewskiego.Perspektywy badawcze, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dekada
dekady
D. dekady
dekad
C. dekadzie
dekadom
B. dekadę
dekady
N. dekadą
dekadami
Ms. dekadzie
dekadach
W. dekado
dekady

Składnia

bez ograniczeń + dekada +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 23.05.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj