Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. przejrzeć (gazetę)
1. człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przeglądnąć się |
Połączenia
- przejrzeć się w lusterku, w lustrze, w zwierciadle; w szybie, w wodzie; w czyichś oczach
Cytaty
|
- Jak ty wyglądasz? - A bo co? - Przejrzyj się w lusterku. Pestka podeszła do lusterka wiszącego między oknami. Potargane włosy nie zrobiły na niej wrażenia. Ale na policzku i na szyi widać było parę zadrapań. źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961 |
|
|
Patrz, ojcze, jaki to piękny naszyjnik. Musiałam go przecież przymierzyć i przejrzeć się w wodzie. Każda dziewczyna na moim miejscu zrobiłaby tak samo. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1976 |
|
|
Usiadła na obalonym przez burzę pniu, zdjęła sandałki, wysypała z nich piasek. Potem wyjęła z małej torebki puderniczkę, przejrzała się, przypudrowała nieco nos. źródło: NKJP: Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan: Stawka większa niż życie, 2000 |
|
|
Weszłam do kuchni, zapaliłam światło i zobaczyłam, że kuchnia po prostu lśni, taka jest wysprzątana... W metalowej płycie zlewozmywaka można było się przejrzeć. źródło: KWSJP: Marta Tomaszewska: Tajemnica białego pokoju, 1977 |
|
|
Nawet woda w tym mieście była inna niż w Einsiedeln - [...] mętna i żelazista, obrzydliwa w smaku. Ani się w niej przejrzeć, jak w potoku koło domu dziadka, ani zaczerpnąć dłonią. źródło: KWSJP: Wacław Gołembowicz: Wędrowiec, 1963 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
przejrzę się |
przejrzymy się |
|||
| 2 os. |
przejrzysz się |
przejrzycie się |
|||
| 3 os. |
przejrzy się |
przejrzą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przejrzałem się +(e)m się przejrzał |
przejrzałam się +(e)m się przejrzała |
przejrzałom się +(e)m się przejrzało |
przejrzeliśmy się +(e)śmy się przejrzeli |
przejrzałyśmy się +(e)śmy się przejrzały |
| 2 os. |
przejrzałeś się +(e)ś się przejrzał |
przejrzałaś się +(e)ś się przejrzała |
przejrzałoś się +(e)ś się przejrzało |
przejrzeliście się +(e)ście się przejrzeli |
przejrzałyście się +(e)ście się przejrzały |
| 3 os. |
przejrzał się |
przejrzała się |
przejrzało się |
przejrzeli się |
przejrzały się |
bezosobnik: przejrzano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
przejrzyjmy się |
|
| 2 os. |
przejrzyj się |
przejrzyjcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przejrzałbym się bym się przejrzał |
przejrzałabym się bym się przejrzała |
przejrzałobym się bym się przejrzało |
przejrzelibyśmy się byśmy się przejrzeli |
przejrzałybyśmy się byśmy się przejrzały |
| 2 os. |
przejrzałbyś się byś się przejrzał |
przejrzałabyś się byś się przejrzała |
przejrzałobyś się byś się przejrzało |
przejrzelibyście się byście się przejrzeli |
przejrzałybyście się byście się przejrzały |
| 3 os. |
przejrzałby się by się przejrzał |
przejrzałaby się by się przejrzała |
przejrzałoby się by się przejrzało |
przejrzeliby się by się przejrzeli |
przejrzałyby się by się przejrzały |
bezosobnik: przejrzano by się
bezokolicznik: przejrzeć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
przejrzawszy się
gerundium: przejrzenie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | przejrzenie się |
przejrzenia się |
| D. | przejrzenia się |
przejrzeń się |
| C. | przejrzeniu się |
przejrzeniom się |
| B. | przejrzenie się |
przejrzenia się |
| N. | przejrzeniem się |
przejrzeniami się |
| Ms. | przejrzeniu się |
przejrzeniach się |
| W. | przejrzenie się |
przejrzenia się |
odpowiednik aspektowy: przeglądać się
Składnia
| Rzosobowy | + | przejrzeć się | + |
w CZYM
|
2. budynek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | odbić się |
Połączenia
- płomienie przejrzały się
Cytaty
|
Płomienie ogarnęły jego plecy i przejrzały się jak w lustrze w podniesionej klapie. Z nagła ogień wystrzelił pod sufit, pudło zapadło się z łoskotem. źródło: NKJP: Magdalena Tulli: W czerwieni, 1998 |
|
|
- Zasiądź bez obawy przy naszym ognisku. Stwór poruszył głową, Reynevan dostrzegł ulotny błysk wielkich oczu, w których czerwono przejrzał się ogień. źródło: KWSJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002 |
|
|
Wydaje się, że wysokie góry z białymi szczytami rozstąpiły się na moment, aby przejrzeć się w jeziorze. Jego niezwykle czyste wody są idealnym lustrem. źródło: NKJP: Krystyna Kamińska, Ireneusz K. Szmidt: W bawarskich Alpach, Arsenał Gorzowski, 1998 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
przejrzę się |
przejrzymy się |
|||
| 2 os. |
przejrzysz się |
przejrzycie się |
|||
| 3 os. |
przejrzy się |
przejrzą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przejrzałem się +(e)m się przejrzał |
przejrzałam się +(e)m się przejrzała |
przejrzałom się +(e)m się przejrzało |
przejrzeliśmy się +(e)śmy się przejrzeli |
przejrzałyśmy się +(e)śmy się przejrzały |
| 2 os. |
przejrzałeś się +(e)ś się przejrzał |
przejrzałaś się +(e)ś się przejrzała |
przejrzałoś się +(e)ś się przejrzało |
przejrzeliście się +(e)ście się przejrzeli |
przejrzałyście się +(e)ście się przejrzały |
| 3 os. |
przejrzał się |
przejrzała się |
przejrzało się |
przejrzeli się |
przejrzały się |
bezosobnik: przejrzano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
przejrzyjmy się |
|
| 2 os. |
przejrzyj się |
przejrzyjcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przejrzałbym się bym się przejrzał |
przejrzałabym się bym się przejrzała |
przejrzałobym się bym się przejrzało |
przejrzelibyśmy się byśmy się przejrzeli |
przejrzałybyśmy się byśmy się przejrzały |
| 2 os. |
przejrzałbyś się byś się przejrzał |
przejrzałabyś się byś się przejrzała |
przejrzałobyś się byś się przejrzało |
przejrzelibyście się byście się przejrzeli |
przejrzałybyście się byście się przejrzały |
| 3 os. |
przejrzałby się by się przejrzał |
przejrzałaby się by się przejrzała |
przejrzałoby się by się przejrzało |
przejrzeliby się by się przejrzeli |
przejrzałyby się by się przejrzały |
bezosobnik: przejrzano by się
bezokolicznik: przejrzeć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
przejrzawszy się
gerundium: przejrzenie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | przejrzenie się |
przejrzenia się |
| D. | przejrzenia się |
przejrzeń się |
| C. | przejrzeniu się |
przejrzeniom się |
| B. | przejrzenie się |
przejrzenia się |
| N. | przejrzeniem się |
przejrzeniami się |
| Ms. | przejrzeniu się |
przejrzeniach się |
| W. | przejrzenie się |
przejrzenia się |
odpowiednik aspektowy: przeglądać się
Składnia
| Rznieżywotny | + | przejrzeć się | + |
w CZYM
|