UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ile

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *jelě 'jak wiele'

1. tyle, ile

Definicja

wskazuje na to, że ilość tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym, jest taka, jaka została wskazana w zdaniu podrzędnym

Kategoria znaczeniowa

wykładnik kwantyfikacji ilościowej

Cytaty

Człowiek w takim systemie wart jest zatem tyle, ile wynosi jego rynkowa wartość [...].

źródło: NKJP: Maciej Zięba: Niezwykły pontyfikat, 1997

Poczuł się wciągnięty w aferę na tyle, na ile dotyczyła owych czarnych „jeźdźców Apokalipsy”.

źródło: NKJP: Krystyna Boglar: Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996

Pracujesz, ile chcesz, nawet pół godzinki dziennie!

źródło: Internet

Dom był zamknięty, furtka też. Dzwoniłem, ile mogłem, przeskoczyłem nawet przez płotek i dobijałem się do drzwi.

źródło: NKJP: Tomasz Piątek: Pałac Ostrogskich, 2008

Odmiana

część mowy: relator

podklasa: ilości i miary

Składnia

_, ile _
korelat: fakultatywny: tyle
ograniczenia zakresu użycia:
nie: Zd.Podrz. z Cz. t. rozk.
szyk: obligatoryjna antepozycja względem Zd.Podrz., zmienny względem Zd.Nadrz.

2. jak dużo?

Definicja

wprowadza pytanie o to, jak dużo jest tego, o czym można orzec to, co jest powiedziane w odpowiednim zdaniu

Noty o użyciu

1) może wprowadzać zdanie podrzędne
2) używane także bez wyrażenia w Dopełniaczu, dla którego otwiera miejsce, np. Ile zarobiłeś?, Ile będę czekać?

Kategoria znaczeniowa

wykładnik kwantyfikacji ilościowej

Pragmatyka

Używane jako ekspresja emocji, np. Ile można rozmawiać przez telefon?

Cytaty

Ile czasu musi mieć Weiss na przekazanie meldunku?

źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niz życie, 2000

Ile lat właściciele pałacyku muszą czekać na szacowny grynszpan?

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo, 2004

- Jaki facet? Ile razy mam powtarzać, że byliśmy sami i nikt nie wiedział o naszych planach?!

źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S.A., 1997

Wiemy, ile zapłaciły za to podbite i tępione ludy, bo sami jesteśmy jednym z nich.

źródło: NKJP: Jerzy Surdykowski: Duch Rzeczypospolitej, 2001

Ciekaw jestem, ile ci panowie płacą za szmacianego pajacyka.

źródło: NKP: Andrzej Zbych: Bardzo dużo pajacyków, 2005

Odmiana

część mowy: zaimek pytajny

Składnia

ile KOGO / CZEGO
w Zd. pyt.
szyk: stała pozycja inicjalna w zdaniu

Frazeologizmy

ile dusza zapragnie
ile sił w płucach
ile sił w gardle
ile sił w piersiach
na ile
o ile
o ile _, o tyle _
o tyle o ile
tyle o ile
po ile
tyle _, ile _
Data ostatniej modyfikacji: 16.04.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj