Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. dyszeć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Połączenia
- zadyszeć się od wysiłku
- zadyszeć się z emocji, z pośpiechu, z przejęcia, ze zmęczenia
- zadyszeć się i zasapać
Cytaty
|
Przystanął na chwilę, zadyszał się bowiem, przy tym bolały go mięśnie, utrzymywane w napięciu przez cały czas. źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Po burzy jest pogoda, 1966 |
|
|
Po kilkuset metrach zadyszał się i stanął. źródło: KWSJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003 |
|
|
Na pytanie, jak rodzice przyjęli wiadomość o zwycięstwie, Jagna mówi: - Gdy zadzwoniłam do domu, tata aż się zadyszał z wrażenia. źródło: KWSJP: Janusz Andrusikiewicz: Niedaleko pada jabłko od jabłoni, 1996 |
|
|
Obydwie zapatrzyły się w tę furmankę i chyba jednocześnie z tą samą nadzieją przyśpieszyły kroku, ciągnąc za sobą dzieci. Zadyszały się z pośpiechu i przejęcia. źródło: KWSJP: Maria Klimas-Błachutowa: Skandal w niebie, 1969 |
|
|
Gdy ława utkwiła między prętami, podnieśli ją i wcisnęli jak najgłębiej. Była ciężka; zadyszeli się od wysiłku. źródło: KWSJP: Jan Dobraczyński: Wyczerpać morze, 1972 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zadyszę się |
zadyszymy się |
|||
| 2 os. |
zadyszysz się |
zadyszycie się |
|||
| 3 os. |
zadyszy się |
zadyszą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zadyszałem się +(e)m się zadyszał |
zadyszałam się +(e)m się zadyszała |
zadyszałom się +(e)m się zadyszało |
zadyszeliśmy się +(e)śmy się zadyszeli |
zadyszałyśmy się +(e)śmy się zadyszały |
| 2 os. |
zadyszałeś się +(e)ś się zadyszał |
zadyszałaś się +(e)ś się zadyszała |
zadyszałoś się +(e)ś się zadyszało |
zadyszeliście się +(e)ście się zadyszeli |
zadyszałyście się +(e)ście się zadyszały |
| 3 os. |
zadyszał się |
zadyszała się |
zadyszało się |
zadyszeli się |
zadyszały się |
bezosobnik: zadyszano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zadyszmy się |
|
| 2 os. |
zadysz się |
zadyszcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zadyszałbym się bym się zadyszał |
zadyszałabym się bym się zadyszała |
zadyszałobym się bym się zadyszało |
zadyszelibyśmy się byśmy się zadyszeli |
zadyszałybyśmy się byśmy się zadyszały |
| 2 os. |
zadyszałbyś się byś się zadyszał |
zadyszałabyś się byś się zadyszała |
zadyszałobyś się byś się zadyszało |
zadyszelibyście się byście się zadyszeli |
zadyszałybyście się byście się zadyszały |
| 3 os. |
zadyszałby się by się zadyszał |
zadyszałaby się by się zadyszała |
zadyszałoby się by się zadyszało |
zadyszeliby się by się zadyszeli |
zadyszałyby się by się zadyszały |
bezosobnik: zadyszano by się
bezokolicznik: zadyszeć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zadyszawszy się
gerundium: zadyszenie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zadyszenie się |
zadyszenia się |
| D. | zadyszenia się |
zadyszeń się |
| C. | zadyszeniu się |
zadyszeniom się |
| B. | zadyszenie się |
zadyszenia się |
| N. | zadyszeniem się |
zadyszeniami się |
| Ms. | zadyszeniu się |
zadyszeniach się |
| W. | zadyszenie się |
zadyszenia się |
Składnia
| Rzosobowy | + | zadyszeć się | + |
od CZEGO | z CZEGO
|