UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odporność

Chronologizacja

SPXVI: (inne znaczenie), SL: (inne znaczenie), SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. odpór

1. na trudy

Definicja

zdolność znoszenia trudów i przeciwności losu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

duża, ogromna, słaba, wyjątkowa odporność; odporność fizyczna, psychiczna
odporność na ból, na cierpienie, na niepowodzenia, na trudy, na zmęczenie

Cytaty

	Przecież Jakuci, szczególnie osiadli wzdłuż wędrownego szlaku, oprócz bydła rogatego i owiec hodowali konie, znane z odporności na trudy. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1996
	Nie wszędzie można się asekurować w 100 procentach, ma swoje granice ludzka odporność i zdolność do koncentracji, istnieją wreszcie niebezpieczeństwa niezależnie od woli i poczynań wspinacza. źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach : wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1999
	Inna sprawa, że samo ukończenie maratonu to tylko formalność, praktycznie wszyscy zdrowi ludzie są w stanie tego dokonać, wystarczy wiara we własne siły i odporność na cierpienie [...]. źródło: NKJP: Wojciech Wanat: Rok w Monarze, 2006
	Siła fizyczna, umiejętność walki i odporność na ból są bowiem cechami swoiście egalitarnymi. źródło: NKJP: Andrzej Siemaszko: Granice tolerancji : o teoriach zachowań dewiacyjnych, 1993
	[...] twierdzi, że podstawową wadą Francuzów jest słaba odporność psychiczna. źródło: NKJP: Robert Błoński, Dariusz Wołowski: Piłka nożna. Rozmowa z Henrykiem Apostelem, Gazeta Wyborcza, 1995-08-12

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: , ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odporność	odporności
D.	odporności	odporności

C.	odporności	odpornościom
B.	odporność	odporności
N.	odpornością	odpornościami
Ms.	odporności	odpornościach
W.	odporności	odporności

Składnia

odporność

na CO

2. na pokusy

Definicja

zdolność nieulegania czyimś wpływom i jakimś pokusom

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

odporność na manipulacje, na modę, na namowy, na pokusy, na propagandę, na prowokacje, na czyjeś presje
okazywać, wykazywać odporność

Cytaty

	Otóż oświadczam, że do okultyzmu odnoszę się niechętnie i że zawsze okazywałem znakomitą odporność na pokusy mody narzucającej w Ameryce tysiącom nieszczęśników szarlataństwa [...]. źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Ziemia Ulro, 1994
	Mimo wysiłków obniża się poziom egzystencjalny, poziom myślenia, odporność na zło, na tandetę, na powszechne niechlujstwo i otępiałość. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński : Lapidarium I-III, 2008
	Sprzedawcy, zwłaszcza nowi w danym miejscu, powinni się liczyć z tym, że nastolatki sprawdzą ich odporność na perswazję, sprawdzą umiejętności odmawiania. źródło: NKJP: Elżbieta Wenzel: Czy sprzedawać alkohol nieletnim, 2008
	Najrzadziej, podobnie jak Włosi i Hiszpanie, wydajemy pieniądze pod wpływem impulsu, czyli wykazujemy już sporą odporność na atrakcyjne promocje. źródło: NKJP: Zakupowe IQ, Polityka, 2006-10-28

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: , ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odporność	odporności
D.	odporności	odporności

C.	odporności	odpornościom
B.	odporność	odporności
N.	odpornością	odpornościami
Ms.	odporności	odpornościach
W.	odporności	odporności

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

odporność

na CO

3. na infekcje

Definicja

ochrona organizmu przed czynnikami niekorzystnie wpływającymi na jego stan zdrowotny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obronność

Połączenia

duża, mniejsza, obniżona, osłabiona, podwyższona, zmniejszona, wyższa; nabyta, naturalna, wrodzona odporność
odporność organizmu; dziecka, kobiety, mężczyzny, pacjenta
odporność na choroby, na infekcje, na przeziębienie, na zakażenie; na bakterie, na wirusy
gen; brak, niedobór, spadek, wzrost, zaburzenia odporności
nabierać odporności
badać; podnosić, wzmacniać, zwiększać; posiadać odporność

Cytaty

	Preparaty i napary z owoców dzikiej róży zwiększają odporność na choroby zakaźne, zatrucia, zimno i wilgoć. źródło: NKJP: Tadeusz Kasperczyk, Jan Fenczyn (red.): Podręcznik odnowy psychosomatycznej, 1996
	Na dobre żywienie owce reagują wysoką produkcją i odpornością na choroby. źródło: NKJP: Jan Fereniec: Zarys ekonomiki i organizacji rolnictwa, 1997
	Rozmiary klęski powiększa fakt, że ludzie są w tych stronach często niedożywieni, mają zmniejszoną odporność, są między nimi tacy, którzy żywią dwa czy trzy rodzaje różnych pasożytów. źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1996
	W czasie niżu zawsze maleje odporność organizmu na wszystkie choroby i zakażenia. źródło: NKJP: Grażyna Berke-Nowak: Pogoda a zdrowie, 1998
	Pierwsza udana terapia genowa miała miejsce 14 września 1990 roku, kiedy to [...] zastosowano transfer genowy u 4-letniej dziewczynki cierpiącej na brak odporności spowodowany zmniejszeniem zawartości dezaminazy adeninowej. źródło: NKJP: Andrzej Muszala: Medycyna a globalizacja, 2003

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: , ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odporność	odporności
D.	odporności	odporności

C.	odporności	odpornościom
B.	odporność	odporności
N.	odpornością	odpornościami
Ms.	odporności	odpornościach
W.	odporności	odporności

Składnia

odporność

(JAKA) + (na CO)

4. na antybiotyk

Definicja

brak reakcji organizmu na lecznicze działanie jakiejś substancji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Połączenia

odporność na antybiotyk, na insulinę, na jakiś lek

Cytaty

Nieprzestrzeganie zaleceń lekarzy może bowiem doprowadzić do odporności na lek, co dodatkowo pogorszy problem.

źródło: NKJP: Mark Henderson: Unikalna szansa na powstrzymanie epidemii AIDS na świecie - Warszawa, Polska The Times, 2010-02-27

Nie ma na przykład pewności, czy zmieniona genetycznie żywność nie będzie przyczyną alergii albo czy nie spowoduje odporności na antybiotyki.

źródło: NKJP: Posłódź herbatę taumatyną, Cosmopolitan, 2000

Komórki nowotworowe są bardzo trudnym, niestabilnym celem ataku dla leków. [...] Stąd właśnie bierze się ich wielka plastyczność i w rezultacie odporność na leki.

źródło: NKJP: Sławomir Zagórski: Onkologia, Gazeta Wyborcza, 1997-11-27

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: , ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odporność	odporności
D.	odporności	odporności

C.	odporności	odpornościom
B.	odporność	odporności
N.	odpornością	odpornościami
Ms.	odporności	odpornościach
W.	odporności	odporności

5. na korozję

Definicja

wytrzymałość jakiegoś materiału na działanie zjawisk fizycznych lub substancji chemicznych

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wytrzymałość

Połączenia

dobra, niska, wysoka, zwiększona odporność; odporność chemiczna, korozyjna, mechaniczna, ogniowa, pożarowa, termiczna
odporność betonu, materiału, skały
odporność na mróz, na ogień, na promieniowanie, na temperaturę, na światło, na wstrząsy; na korozję, na odkształcenia, na obciążenia, na rozciąganie, na ścieranie, na uszkodzenia, na zderzenia

Cytaty

	Wybierając płytki, należy zwrócić uwagę na ich odporność na ścieranie. źródło: NKJP: Jakie schody? (2), Dziennik Polski, 2001-02-07
	Odporność betonu na drgania nazywa się wytrzymałością zmęczeniową. źródło: NKJP: Zygmunt Jamroży: Beton i jego technologie, 2000
	Ze względu na dużą wytrzymałość i odporność na odkształcenia folie tłoczone są często używane jako zabezpieczenie izolacji bitumicznych przed uszkodzeniami mechanicznymi. źródło: NKJP: Fundament, Dziennik Polski , 2003-11-26
	Dzięki takiemu zabiegowi szkło hartowane staje się nie tylko wytrzymałe, ale uzyskuje również dużą odporność termiczną. źródło: NKJP: Szkło budowlane, Dziennik Polski, 2002-02-06
	Rury z tworzyw sztucznych są bezkonkurencyjne w stosunku do pozostałych materiałów ze względu na odporność korozyjną i gładkość powierzchni wewnętrznych, zapobiegającą osadzaniu się osadów. źródło: NKJP: Cezary Jankowski: Rury, kształtki, złączki, Gazeta Wyborcza, 1999-01-27

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: , ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odporność	odporności
D.	odporności	odporności

C.	odporności	odpornościom
B.	odporność	odporności
N.	odpornością	odpornościami
Ms.	odporności	odpornościach
W.	odporności	odporności

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

	+	odporność	+	CZEGO + na CO
	+	odporność	+	CZEGO + JAKA

Data ostatniej modyfikacji: 02.09.2011