UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odbijać się

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odbijam się
odbijamy się
2 os. odbijasz się
odbijacie się
3 os. odbija się
odbijają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odbijałem się
+(e)m się odbijał
odbijałam się
+(e)m się odbijała
odbijałom się
+(e)m się odbijało
odbijaliśmy się
+(e)śmy się odbijali
odbijałyśmy się
+(e)śmy się odbijały
2 os. odbijałeś się
+(e)ś się odbijał
odbijałaś się
+(e)ś się odbijała
odbijałoś się
+(e)ś się odbijało
odbijaliście się
+(e)ście się odbijali
odbijałyście się
+(e)ście się odbijały
3 os. odbijał się
odbijała się
odbijało się
odbijali się
odbijały się

bezosobnik: odbijano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się odbijał
będę się odbijać
będę się odbijała
będę się odbijać
będę się odbijało
będę się odbijać
będziemy się odbijali
będziemy się odbijać
będziemy się odbijały
będziemy się odbijać
2 os. będziesz się odbijał
będziesz się odbijać
będziesz się odbijała
będziesz się odbijać
będziesz się odbijało
będziesz się odbijać
będziecie się odbijali
będziecie się odbijać
będziecie się odbijały
będziecie się odbijać
3 os. będzie się odbijał
będzie się odbijać
będzie się odbijała
będzie się odbijać
będzie się odbijało
będzie się odbijać
będą się odbijali
będą się odbijać
będą się odbijały
będą się odbijać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odbijajmy się
2 os. odbijaj się
odbijajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odbijałbym się
bym się odbijał
odbijałabym się
bym się odbijała
odbijałobym się
bym się odbijało
odbijalibyśmy się
byśmy się odbijali
odbijałybyśmy się
byśmy się odbijały
2 os. odbijałbyś się
byś się odbijał
odbijałabyś się
byś się odbijała
odbijałobyś się
byś się odbijało
odbijalibyście się
byście się odbijali
odbijałybyście się
byście się odbijały
3 os. odbijałby się
by się odbijał
odbijałaby się
by się odbijała
odbijałoby się
by się odbijało
odbijaliby się
by się odbijali
odbijałyby się
by się odbijały

bezosobnik: odbijano by się

bezokolicznik: odbijać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: odbijając się

gerundium: odbijanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. odbijanie się
odbijania się
D. odbijania się
odbijań się
C. odbijaniu się
odbijaniom się
B. odbijanie się
odbijania się
N. odbijaniem się
odbijaniami się
Ms. odbijaniu się
odbijaniach się
W. odbijanie się
odbijania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: odbijający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. odbijający się
odbijający się
odbijający się
odbijające się
odbijająca się
D. odbijającego się
odbijającego się
odbijającego się
odbijającego się
odbijającej się
C. odbijającemu się
odbijającemu się
odbijającemu się
odbijającemu się
odbijającej się
B. odbijającego się
odbijającego się
odbijający się
odbijające się
odbijającą się
N. odbijającym się
odbijającym się
odbijającym się
odbijającym się
odbijającą się
Ms. odbijającym się
odbijającym się
odbijającym się
odbijającym się
odbijającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. odbijający się
odbijający się
odbijające się
odbijające się
D. odbijających się
odbijających się
odbijających się
odbijających się
C. odbijającym się
odbijającym się
odbijającym się
odbijającym się
B. odbijających się
odbijających się
odbijających się
odbijające się
N. odbijającymi się
odbijającymi się
odbijającymi się
odbijającymi się
Ms. odbijających się
odbijających się
odbijających się
odbijających się

odpowiednik aspektowy: odbić się

Pochodzenie

Zob. bić

1. o piłce

Definicja

uderzając sobą o kogoś albo o coś, podnosić się do góry lub zmieniać kierunek swojego ruchu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Połączenia

  • piłka odbija się
  • odbijać się od poprzeczki, od słupka; od nóg

Cytaty

Odbijam się od idących naprzeciw jak kula bilardowa i ta sytuacja powtarza się podczas każdej mojej lekcji gimnastyki.

źródło: NKJP: Czesław Kuriata: Spowiedź pamięci. Próba światła, 1985

Piłka nie chciała odbijać się od nasiąkniętej wodą murawy.

źródło: NKJP: Robert Błoński: Piotr Czachowski specjalnie dla „Gazety”, Gazeta Wyborcza, 1992-10-05

[...] Od jego twardej skorupy odbijają się kule [...].

źródło: NKJP: Adam Elbanowski: Nowe królestwo Grenady. Historia naturalna, obyczajowa i domniemana, 2006

Za każdym razem piłka odbijała się od poprzeczki i wpadała do siatki.

źródło: NKJP: (FRAP): Niezły Meksyk, Gazeta Krakowska, 2007-07-16

Jego kamyk poleciał znacznie dalej, siedmiokrotnie odbijając się w podskokach o wodę.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

Składnia

bez ograniczeń + odbijać się +
od KOGO/CZEGO
bez ograniczeń + odbijać się +
(o CO)

2. od ziemi

Definicja

unosić się na chwilę na niewielką wysokość, wykorzystując siłę mięśni, zwłaszcza nóg

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wybijać się

Połączenia

  • odbijać się nogami
  • odbijać się od ziemi

Cytaty

Odchylony w tył, czubkami butów odbijam się od urwiska [...].

źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1972

[...] Sylwetka skoczka odbijała się od trampoliny, by rozbłysnąć w słońcu i zniknąć za murem.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Podskakuje, odbijając się od ziemi, pełen szczęścia.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1983

Przysiadał na zadnich nogach i odbijał się kopytami.

źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1972

Przy skokach należy odbijać się z palców i energicznie unosić kolano w przód.

źródło: NKJP: Władimir Ljach: Koszykówka Podręcznik dla studentów Akademii Wychowania Fizycznego, część I, 2003

Składnia

bez ograniczeń + odbijać się +
(CZYM) + od CZEGO

3. o sytuacji człowieka

Definicja

poprawiać swój stan fizyczny lub psychiczny albo swoją sytuację

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Cytaty

Legendę, do której będzie się można odwołać w kampanii wyborczej i wokół niej mobilizować najwierniejszych wyborców, a w przypadku przegranej odbijać się od niej w przyszłości?

źródło: NKJP: Janina Paradowska: Państwo to ja, prawda to ja, Polityka, 2006-10-07

Popełniaj błędy i naprawiaj je. Gdy dotkniesz dna, odbijaj się.

źródło: Myslovitz: Acidland, 2002

Składnia

bez ograniczeń + odbijać się +
(od CZEGO)

4. o dźwięku

Definicja

o dźwięku lub świetle: trafiając na przeszkodę, zmieniać kierunek swojego ruchu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

  • głos; słońce odbija się; światło odbijało się
  • odbijać się echem
  • odbijać się od ściany

Cytaty

Dźwięk tak samo odbija się od nieba, jak od murów.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1955

Poczwórny odgłos energicznych kroków odbijał się od czarnej tafli pustego boiska.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: Czarne oceany, 2001

Radar emituje impulsy fal radiowych, rozchodzących się z prędkością światła. Fale odbijają się od jadącego samochodu.

źródło: NKJP: Andrzej Mężyński, BOR: Chłopcy radarowcy, Super Express, 2006

Ważne jest, aby pokój był dobrze oświetlony. Światło nie powinno odbijać się od monitora ani też razić oczu osób siedzących przed monitorem.

źródło: NKJP: Marek Kasperski, Anna Boguska-Torbicz, Projektowanie stron WWW. Użyteczność w praktyce, 2008

Składnia

bez ograniczeń + odbijać się +
od CZEGO

5. od brzegu

Definicja

oddalać się lub zmieniać kierunek

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Cytaty

Raz od jednego, raz od drugiego odbijać się brzegu.

źródło: NKJP: Internet

Na bowalach, obszernych wypaleniskach, knieja odbijała się daleko w bok.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Nowa przygoda: Gwinea, 1962

Składnia

bez ograniczeń + odbijać się +
od CZEGO

6. w lustrze

Definicja

być widocznym w lustrze lub w innej gładkiej, błyszczącej powierzchni

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Połączenia

  • księżyc odbijał się; twarz odbijała się
  • odbijać się w lustrze, w szybach; w wodzie

Cytaty

W lustrze bowiem, jak wiadomo, odbija się wszystko.

źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1985

Nasze twarze odbijają się w sześciu kryształowych lustrach.

źródło: NKJP: Katarzyna Surmiak-Domańska: Beznadziejna ucieczka przed Basią. Reportaże seksualne, 2007

Księżyc zabrzmiał i poczerwieniał. Podwójny - odbijał się teraz w stawie.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979

Stado różowych flamingów kołowało nad laguną, odbijając się w lustrzanej wodzie niby niesiony lekkim wiatrem różowy obłok.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001

[...] Na tafli zaczął odbijać się księżyc.

źródło: NKJP: (as): Światło na tafli, Dziennik Tczewski, 2000-04-28

Składnia

bez ograniczeń + odbijać się +
w CZYM/na CZYM

7. o pieczątce

Definicja

zostawiać swój ślad na powierzchni czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odciskać się

Cytaty

Ponieważ kościelne garnitury zazwyczaj bywały czarne, łatwo odbijał się na nich kurz.

źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Zapomniany Kraków, 2007

[...] W drugiej płycie pocisk grzązł lub odbijał się.

źródło: NKJP: Jan Tarczyński: Improwizowany samochód pancerny „Kubuś” (Powiśle), EKO-U Nas, nr 35, 2005

Otrzymamy efekt wzajemnego odbijania się obiektów na swoich powierzchniach.

źródło: NKJP: Robert Krupiński: Aplikacje Direct3D, 2002

Ślady nie odbijały się, w każdym razie niewyraźnie, ale za to śnieg był głośny, trzaskał i trzeba się było ostrożnie poruszać.

źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999

Składnia

bez ograniczeń + odbijać się +
na CZYM/ w CZYM

8. w oczach

Definicja

stawać się widocznym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odzwierciedlać się

Połączenia

  • odbijać się w oczach

Cytaty

W oku Teresy odbija się szczere zdumienie.

źródło: NKJP: Zofia Chądzyńska: Przez ciebie, Drabie!, 1969

Nasze życie psychiczne odbija się w rysach twarzy, w sposobie mówienia, zachowania, a zwłaszcza odnoszenia się do innych ludzi.

źródło: NKJP: Maria Szyszkowska: W poszukiwaniu sensu życia: po co nam filozofia, 1997

[...] W jego zmętniałych źrenicach odbijał się bolesny wyrzut sumienia.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1960-1965, 1965

Maurycy rozplatał wówczas twoje jasne włosy, połyskujące ciężkim złotem i patrzył, jak odbija się w ukochanych niebieskich oczach odchodzący dzień.

źródło: NKJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998

Składnia

bez ograniczeń + odbijać się +
w CZYM

9. z otoczenia

Definicja

wyróżniać się czymś z otoczenia

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

Granatowa tarcza wyraźnie odbija się na tle złotej obudowy.

źródło: Internet: czaszegarkow.pl

Jasny, niski głos Piłata ostro odbijał się na tle jazgotliwych i krzykliwych Żydów.

źródło: Internet: katolik.pl

Dodatkowo te cyfry powinny się odznaczać (odbijać się) na rewersie banknotu pod napisem Narodowy Bank Polski.

źródło: NKJP: Janusz Petz: Jak rozpoznawać fałszywe banknoty, Gazeta Wyborcza, 1993-06-08

Wprawdzie ów benefis wyraźnie nie dorównywał cotygodniowym programom, ale podobał się. Bo pomimo wszystko korzystnie odbijał się od coraz gorszych propozycji kabaretów.

źródło: NKJP: Zdzisław Beryt: Szklane oko, Gazeta Poznańska, 2005-03-29

Składnia

bez ograniczeń + odbijać się +
na CZYM
bez ograniczeń + odbijać się +
od CZEGO

10. w twórczości

Definicja

wyrażać się w czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odzwierciedlać się, wyrażać się

Cytaty

Dopiero po latach doceniono, jak precyzyjnie odbija się w jego powieściach obraz Polski trwającej w beznadziejnym oczekiwaniu na wolność, w której nadejście coraz mniej osób wierzy.

źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006

W jego biografii odbijają się trudne losy Polaków.

źródło: NKJP: (X): Janiak marszałkiem, Polityka, 2005-12-10

W tym, co kobiety eksponowały lub zasłaniały, wyjątkowo wiernie odbijał się duch poszczególnych epok.

źródło: NKJP: Jerzy Besala: Wystroiła mi ją tyż całe po francusku, Polityka, 2009-01-24

Składnia

bez ograniczeń + odbijać się +
(CZYM) + w CZYM

11. na zdrowiu

Definicja

wywierać negatywny wpływ na kogoś lub na coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • odbijać się na dzieciach; na zdrowiu; na pracy; na jakości czegoś

Cytaty

- Jak ktoś chce strajkować, to niech robi to tak, by nie odbijało się to na nas. Cóż pasażerowie są winni konfliktom pracowników i pracodawców?

źródło: NKJP: (JAM): Strajk ostrzegawczy kierowców autobusów - końca konfliktu nie widać, Gazeta Tczewska, 2008-02-01

Wszystko to odbija się zwykle na twoim zdrowiu.

źródło: NKJP: Krystyna Konaszewska-Rymarkiewicz: Interpretacja horoskopu - podstawy, 1997

Osoba dorosła, wychowawca i do tego ksiądz zagiął parol na chłopaka, nie licząc się z konsekwencjami swych poczynań, które zapewne przez wiele lat będą odbijać się na psychice młodzieńca.

źródło: NKJP: Marek Chrzanowski: Niewinny, Wieści Podwarszawskie, 2005-07-03

Kryzys odbijał się już na gospodarkach wszystkich państw i sojuszy.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: Czarne oceany, 2001

Składnia

bez ograniczeń + odbijać się +
na KIM/CZYM

12. w iluś egzemplarzach

Definicja

zwiększać liczbę swoich kopii

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  powielać się

Cytaty

Listy odbijały się przez pół dnia.

źródło: NKJP: Internet

Trzeba wywoływać negatywy tak, żeby odbijały się w miarę dobrze przy filtrze nr 3. W mojej praktyce wywoływania filmów często odbitki wychodzą bardzo kontrastowo przy filtrze.

źródło: NKJP: Internet

13. po jedzeniu

Definicja

pot. 
wydawać z krtani charakterystyczny, głęboki dźwięk, towarzyszący wydobywaniu się gazów z żołądka przez gardło

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Cytaty

Niestety, nie odbija się wojskową grochówką, lecz polityką, a jest to ten rodzaj smrodu, który nie powinien się ciągnąć za wojskiem.

źródło: NKJP: Jerzy Piekarczyk: Co w MON piszczy?, Przekrój nr 28/26, 1995

Alkohol odbijał się kwaśno, od skroni do skroni latała piszcząca huśtawka, w żołądku pęczniał cementowy czop.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Excentrycy, 2007

Głośne odbijanie się po obfitym i łapczywie zjedzonym posiłku medycyna określa terminem „singulicus anciphalitis”, a dobrze wychowany Europejczyk boi się takiej czkawki jak ognia.

źródło: NKJP: Jerzy Zaruba: Z pamiętników bywalca, 2007

Składnia

bez ograniczeń + odbijać się +
(CZYM)

Frazeologizmy

coś odbija się czkawką
coś odbija się jak groch o ścianę
coś odbija się szerokim echem
coś odbija się echem
coś odbija się głośnym echem
ktoś/coś odbija się od ściany
Data ostatniej modyfikacji: 27.03.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj