Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | mimowolny |
mimowolny |
mimowolny |
mimowolne |
mimowolna |
D. | mimowolnego |
mimowolnego |
mimowolnego |
mimowolnego |
mimowolnej |
C. | mimowolnemu |
mimowolnemu |
mimowolnemu |
mimowolnemu |
mimowolnej |
B. | mimowolnego |
mimowolnego |
mimowolny |
mimowolne |
mimowolną |
N. | mimowolnym |
mimowolnym |
mimowolnym |
mimowolnym |
mimowolną |
Ms. | mimowolnym |
mimowolnym |
mimowolnym |
mimowolnym |
mimowolnej |
W. | mimowolny |
mimowolny |
mimowolny |
mimowolne |
mimowolna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | mimowolni |
mimowolni |
mimowolne |
mimowolne |
D. | mimowolnych |
mimowolnych |
mimowolnych |
mimowolnych |
C. | mimowolnym |
mimowolnym |
mimowolnym |
mimowolnym |
B. | mimowolnych |
mimowolnych |
mimowolnych |
mimowolne |
N. | mimowolnymi |
mimowolnymi |
mimowolnymi |
mimowolnymi |
Ms. | mimowolnych |
mimowolnych |
mimowolnych |
mimowolnych |
W. | mimowolni |
mimowolni |
mimowolne |
mimowolne |
Pochodzenie
mimo + wolny; zob. mimo , wolny
1. dreszcz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
synonimy: | instynktowny, machinalny, odruchowy |
Połączenia
- mimowolny dreszcz, odruch, skurcz; lęk, podziw, szacunek; ruchy mimowolne
Cytaty
- Nie zdążę - pomyślał z mimowolnym dreszczem i właśnie wtedy to usłyszał. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Urwany ślad, 2001 |
|
Jak wiadomo, napięcie psychiczne powoduje mimowolne naprężanie się różnych mięśni szkieletowych. źródło: NKJP: Lech Stefański: Od magii do psychotroniki, 1996 |
|
- Dwa uczucia dominują we mnie. Pierwsze to wstręt i groza, drugie to mimowolny podziw dla doskonałej organizacji natury. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1960-1965, 1965 |
2. uśmiech
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
synonimy: | machinalny, spontaniczny |
Połączenia
- mimowolny krzyk, okrzyk, uśmiech; mimowolne westchnienie
Cytaty
Może w końcu bał się swojego rosnącego zainteresowania Weroniką, mimowolnego kierowania ku niej wzroku, uwagi i myśli. źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Podróż ludzi księgi, 1993 |
|
Ponieważ nie ma już na sali pana premiera [...], więc dlatego na pańskie ręce jako jego kolegi klubowego chciałbym złożyć wyrazy ubolewania z powodu mimowolnej pomyłki, jaką popełniłem. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 07.05.1998 r. |
|
Życie obfituje w tak rozliczne sytuacje i przykłady okoliczności zakłócających osiąganie celów życiowych, że trudno je nawet wymienić. Ale warto poszukać we własnej przeszłości i przeanalizować pod kątem własnego, świadomego lub mimowolnego udziału w ich tworzeniu. źródło: NKJP: Andrzej Wasilewski: Karma - los człowieka, 2002 |
3. świadek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | przypadkowy |
Połączenia
- mimowolny bohater, sprawca, świadek, uczestnik; mimowolna ofiara czegoś
Cytaty
Na uroczystość odsłonięcia, jako mimowolny sprawca, byłem również zaproszony. źródło: NKJP: Krzysztof Bilica: Wokół Chopina i Polski: siedem szkiców, 2005 |
|
Warto zwrócić uwagę na [...] istotny wpływ ułożenia sukni dla wzmocnienia ekspresji sylwetki modelki oraz prezentację całości z punktu widzenia mimowolnego obserwatora, który znalazł się w pobliżu. źródło: NKJP: Krzysztof Albin: Reklama – przekaz, odbiór, interpretacja, 2000 |
|
Śmieciarze zaś (właściwiej byłoby mówić - śmietnikarze) to forpoczta recyklingu, mimowolni ekologowie, a już w każdym razie ludzie, którzy wolą grzebać w śmieciach niż żebrać lub kraść. źródło: NKJP: Janina Wieczerska: Śmieciarze. wózkarze, grajkowie, Dziennik Bałtycki, 2002-12-06 |