Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. gospodarz
1. związany z gospodarką - systemem gospodarczym
Definicja
Noty o użyciu
Często tworzy przymiotniki złożone, np. polityczno-gospodarczy, społeczno-gospodarczy.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł
Połączenia
- program; układ; liberalizm, nacjonalizm, ustrój; resort, sektor; poziom gospodarczy; izba, komisja, rada; elita, potęga, władza; korporacja, unia, wspólnota; demokracja, swoboda; polityka, strategia; reforma, transformacja, ustawa; umowa; integracja, współpraca; izolacja, wojna; infrastruktura; dziedzina, sfera gospodarcza; środowisko; prawo; osiągnięcie gospodarcze; procesy, przemiany, zmiany; kontakty, powiązania, relacje, stosunki, uzależnienia, więzy, związki; sankcje; założenia gospodarcze
- gospodarczy i administracyjny, gospodarczy i ekonomiczny, gospodarczy i finansowy, gospodarczy i handlowy, gospodarczy i kulturalny, gospodarczy i kulturowy, gospodarczy i majątkowy, gospodarczy i militarny, gospodarczy i pieniężny, gospodarczy i podatkowy, gospodarczy i polityczny, gospodarczy i prawny, gospodarczy i socjalny, gospodarczy i ustrojowy
- planowanie gospodarcze
Cytaty
Do Rosjan żywił pretensję o to, że konserwatywną polityką gospodarczą hamują rozwój Polski i całej wspólnoty socjalistycznej. źródło: NKJP: Janusz Rolicki: Edward Gierek: życie i narodziny legendy, 2002 |
|
Budowa nowego ustroju gospodarczego - gospodarki rynkowej [...] - polegała z jednej strony na rozszerzaniu wolności gospodarczej, z drugiej zaś na głębokim przeobrażaniu instytucji gospodarczych [...]. źródło: NKJP: Najpierw demokracja, potem kapitalizm, Gazeta Wyborcza, 1993-01-30 |
|
Nie ma demokratycznego państwa bez demokracji gospodarczej dla wszystkich obywateli, a nie tylko dla jakichś wybranych elit czy grup, nawet jeśli to są grupy pracownicze. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 10.11.1997 |
|
Radni zwrócili uwagę, iż aktywność mieszkańców nie może zamykać się w obrębie granic administracyjnych i należy utrzymać dotychczasowe więzi gospodarcze ze Śląskiem. źródło: NKJP: O przynależności później, Dziennik Polski, 2000-07-21 |
|
Czynniki prawno-polityczne odzwierciedlają stopień ingerencji państwa w sferę gospodarczą, normując ją głównie obowiązującymi przepisami legislacyjnymi. źródło: NKJP: Stanisława Wilmańska-Sosnowska: Zachowania polskich przedsiębiorstw handlowych w warunkach konkurencji, 1999 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarcza |
D. | gospodarczego |
gospodarczego |
gospodarczego |
gospodarczego |
gospodarczej |
C. | gospodarczemu |
gospodarczemu |
gospodarczemu |
gospodarczemu |
gospodarczej |
B. | gospodarczego |
gospodarczego |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarczą |
N. | gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczą |
Ms. | gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczej |
W. | gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarcza |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarcze |
D. | gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
C. | gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
B. | gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarcze |
N. | gospodarczymi |
gospodarczymi |
gospodarczymi |
gospodarczymi |
Ms. | gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
W. | gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarcze |
2. związany z gospodarką - ogółem zakładów wytwórczych
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł
Połączenia
- podmiot; potencjał; postęp, rozkwit, rozwój, wzrost; krach, kryzys, regres, zapaść, zastój; obrót gospodarczy; siła; aktywność, działalność, ekspansja, inicjatywa, produkcja; afera, przestępczość; równowaga, stabilizacja, stagnacja; koniunktura, sytuacja; ruina gospodarcza; działanie, przedsięwzięcie; przestępstwo; ożywienie; zacofanie, załamanie; życie gospodarcze
- gospodarczy i cywilizacyjny, gospodarczy i skarbowy
Cytaty
Wprowadzane w połowie XIX w. liberalne przepisy dotyczące działalności gospodarczej umożliwiały zakładanie przedsiębiorstw bez konieczności funkcjonowania w starym systemie. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, 2005 |
|
Budowa gazociągu z Rosji do Europy Zachodniej przez Polskę jest największą rurociągową inwestycją w naszym kraju i największym polsko-rosyjskim przedsięwzięciem gospodarczym ostatnich czasów. źródło: NKJP: Włodzimierz Nowak: Bracia ze Szprotawy przeciw wielkiej rurze, Gazeta Wyborcza, 1997-10-01 |
|
Żydzi zostali całkowicie wyłączeni z życia gospodarczego, co oznaczało odebranie im warsztatów i sklepów, czyli praktycznie pozbawienie pozostałych źródeł dochodów, skoro już dawniej zakazano im uprawiania wolnych zawodów i służby publicznej. źródło: NKJP: Franciszek Ryszka: Noc i mgła: Niemcy w okresie hitlerowskim, 1997 |
|
Za króla Jeroboama II Izrael dźwignął się z upadku i wkroczył w okres wielkiego rozkwitu gospodarczego. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1996 |
|
[...] w Chinach zwiększa się przepaść gospodarcza między prowincjami na wschodnim wybrzeżu (graniczącymi z Hongkongiem) a znacznie uboższymi prowincjami w głębi państwa. źródło: NKJP: Grzegorz Jaszuński: Hongkong dla Chin?, 1997 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarcza |
D. | gospodarczego |
gospodarczego |
gospodarczego |
gospodarczego |
gospodarczej |
C. | gospodarczemu |
gospodarczemu |
gospodarczemu |
gospodarczemu |
gospodarczej |
B. | gospodarczego |
gospodarczego |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarczą |
N. | gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczą |
Ms. | gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczej |
W. | gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarcza |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarcze |
D. | gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
C. | gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
B. | gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarcze |
N. | gospodarczymi |
gospodarczymi |
gospodarczymi |
gospodarczymi |
Ms. | gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
W. | gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarcze |
3. związany z gospodarką - gospodarstwem rolnym
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka wieś
Połączenia
- budynek gospodarczy; pomieszczenia, zabudowania; narzędzia gospodarcze
Cytaty
Dwór w Suchej, jak każdy zresztą dwór, miał w swoim pobliżu folwark, na którym stały zabudowania gospodarcze. źródło: NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski: Znane i nieznane : rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001 |
|
W Zasani spłonął drewniany dom oraz dach pomieszczenia gospodarczego. Pożar pochłonął także kilka zwierząt hodowlanych, narzędzia gospodarcze oraz wyposażenie domu. źródło: NKJP: (KAR): Myśleniccy strażacy mają co robić, Dziennik Polski, 2008-09-04 |
|
Niemcy wypytywali, jak było w czasie działań wojennych i ojciec powiedział, że stracił tylko cały inwentarz i budynki gospodarcze, co wobec powszechnej tragedii jest głupstwem. źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997 |
|
Działa jeszcze parę małych pracowni, w których wykonuje się przeważnie miniatury dawniej używanych naczyń gospodarczych np. konewki, czerpaki, łyżniki, putnie, cebrzyki itp. - oczywiście z drewna. źródło: NKJP: Jan Łapka: Jurgów, Tygodnik Podhalański nr 10, 1996 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarcza |
D. | gospodarczego |
gospodarczego |
gospodarczego |
gospodarczego |
gospodarczej |
C. | gospodarczemu |
gospodarczemu |
gospodarczemu |
gospodarczemu |
gospodarczej |
B. | gospodarczego |
gospodarczego |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarczą |
N. | gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczą |
Ms. | gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczej |
W. | gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarcza |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarcze |
D. | gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
C. | gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
B. | gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarcze |
N. | gospodarczymi |
gospodarczymi |
gospodarczymi |
gospodarczymi |
Ms. | gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
W. | gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarcze |
4. dotyczący spraw porządkowych
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu
Połączenia
- zaplecze gospodarcze; prace gospodarcze
Cytaty
[...] więźniowie wykonywali w obozie wszystkie prace gospodarcze. A więc oni właśnie wykonali urządzenie tego baraku i innych, w całym obozie [...]. źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999 |
|
Gdyby mężczyzna był strażakiem w trakcie ćwiczeń, akcji gaśniczej lub wykonywania robót gospodarczych na terenie remizy, mógłby korzystać ze zbiorowego ubezpieczenia dla strażaków - ochotników. źródło: NKJP: Wypadek w remizie, Dziennik Polski, 2003-08-23 |
|
Kilka lat temu poszerzył swoją działalność o lokal gastronomiczny. W tym celu zaadaptował pomieszczenie, mieszczące się w budynku auli uczelni, dorobił do niego i wyposażył zaplecze gospodarcze i połączył z kioskiem. źródło: NKJP: (A. Dik): Kiosk w cieniu auli, Nowiny Raciborskie, 2005-06-07 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarcza |
D. | gospodarczego |
gospodarczego |
gospodarczego |
gospodarczego |
gospodarczej |
C. | gospodarczemu |
gospodarczemu |
gospodarczemu |
gospodarczemu |
gospodarczej |
B. | gospodarczego |
gospodarczego |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarczą |
N. | gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczą |
Ms. | gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczej |
W. | gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarcza |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarcze |
D. | gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
C. | gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
gospodarczym |
B. | gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarcze |
N. | gospodarczymi |
gospodarczymi |
gospodarczymi |
gospodarczymi |
Ms. | gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
gospodarczych |
W. | gospodarczy |
gospodarczy |
gospodarcze |
gospodarcze |