Chronologizacja
Pochodzenie
gr. plásma 'rzecz uformowana, ulepiona, wymyślona'
1. bezkształtna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury
Cytaty
|
Patrzymy na odejście nurka w lepką plazmę wodną [...]. źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluści, 1972 |
|
|
Kiedy słynna już [...] zielona plazma na ekranie telewizora zbliża się do widza [...], widz ów może okazywać fizyczne symptomy przerażenia: przyśpieszone tętno, napięcie mięśniowe, podwyższone ciśnienie, potliwość itp. źródło: NKJP: Jarosław Płuciennik: Literackie identyfikacje i oddźwięki: poetyka a empatia, 2002 |
|
|
[...] ciągłe przemieszczanie się jest dla Afryki stanem naturalnym. Trudno znaleźć rodzinę, której żaden z członków w poszukiwaniu zajęcia nie przemierzył setek kilometrów. [...] Ludność Afryki to niewidoczna dla Europejczyka, ruchliwa plazma. źródło: NKJP: Konrad Piskała: Sudan: czas bezdechu, 2010 |
|
|
U nóg belzebuba [...] wił się tysiącgłowy potwór, bezkształtna hydra, plazma pożerająca samą siebie. źródło: NKJP: Roman Praszyński: Jajojad, 1998 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | plazma |
plazmy |
|
| D. | plazmy |
plazm |
|
| C. | plazmie |
plazmom |
|
| B. | plazmę |
plazmy |
|
| N. | plazmą |
plazmami |
|
| Ms. | plazmie |
plazmach |
|
| W. | plazmo |
plazmy |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. w fizyce
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Połączenia
- gorąca plazma
- temperatura plazmy
Cytaty
|
Energia zderzenia będzie tak wielka, że w ułamku sekundy sonda zamieni się w plazmę i wyparuje. źródło: NKJP: Olaf Szewczyk: Strzał ostatniej szansy, Ozon, 2005 |
|
|
Nie ulega jednak wątpliwości, że zrozumienie fizyki plazmy gluonowo-kwarkowej będzie miało kolosalne znaczenie nie tylko dla astrofizyki i kosmologii [...]. źródło: NKJP: Jerzy Kowalski-Glikman: Nadzieja na sukces?, Wiedza i Życie, 1999 |
|
|
Otrzymanie wiązki gorącej plazmy (tym wydaje się być broń rycerzy Jedi) w kształcie pręta to niezwykle skomplikowane zadanie - ale bardziej natury technicznej niż naukowej. źródło: NKJP: Karol Jałochowski: Moc pomysłów, Polityka, 2005-05-14 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | plazma |
plazmy |
|
| D. | plazmy |
plazm |
|
| C. | plazmie |
plazmom |
|
| B. | plazmę |
plazmy |
|
| N. | plazmą |
plazmami |
|
| Ms. | plazmie |
plazmach |
|
| W. | plazmo |
plazmy |
Inne uwagi
Zwykle lp
3. telewizor
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu telewizja
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | telewizor |
Cytaty
|
W co drugim pubie wiszą już zaproszenia na mecze. Właściciele wyciągają z piwnic telewizory albo kupują wielkie plazmy, bo wiedzą, że transmisja meczu może przyciągnąć do lokalu tłumy. źródło: NKJP: Marek Twaróg: Licencja na oglądanie, Dziennik Zachodni, 2006-06-07 |
|
|
Granicą przekątnych dla modeli kineskopowych jest 36 cali. LCD osiągają 60, a plazmy nawet do 80 cali (201,6 cm!). źródło: NKJP: Marek Wicher: W pogoni za calami i grubością, Gazeta Krakowska, 2005-12-10 |
|
|
Wydawało mi się, że chciałaby [...], żebyśmy zamieniły się matkami. [...] Kiedyś na swej plazmie, zajmującej całą ścianę, oglądała taki program, w którym pary wymieniały się partnerami, wchodząc w całkiem inny świat obcej rodziny. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Fausta, 2010 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | plazma |
plazmy |
|
| D. | plazmy |
plazm |
|
| C. | plazmie |
plazmom |
|
| B. | plazmę |
plazmy |
|
| N. | plazmą |
plazmami |
|
| Ms. | plazmie |
plazmach |
|
| W. | plazmo |
plazmy |
4. krwi
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | osocze |
Cytaty
|
Skład chemiczny wody morskiej jest podobny do zawartości plazmy krwi ludzkiej, która zachowała ten sam stopień zasolenia, co morze. źródło: NKJP: (EVA): Dla zdrowia i urody, Euroregio Glacensis, 1999 |
|
|
Leczenie bez krwi jest istotnie tańsze niż z jej zastosowaniem, natomiast stosowanie zamiast krwi preparatów krwiopochodnych, np. plazmy, jest znacznie bardziej kosztowne i czasochłonne [...] niż transfuzja samej krwi. źródło: NKJP: Internet |
|
|
[...] wiceminister [spraw zagranicznych Węgier] [...] prosił gorąco o krew i plazmę, a ponadto o środki przeciwtężcowe, zastrzyki uśmierzające ból [...], środki opatrunkowe. źródło: NKJP: Wojciech Maziarski: Została gorycz zdrady, Gazeta Wyborcza, 1996-10-26 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | plazma |
plazmy |
|
| D. | plazmy |
plazm |
|
| C. | plazmie |
plazmom |
|
| B. | plazmę |
plazmy |
|
| N. | plazmą |
plazmami |
|
| Ms. | plazmie |
plazmach |
|
| W. | plazmo |
plazmy |
Inne uwagi
Zwykle lp