Chronologizacja
Pochodzenie
łac. pulsus 'uderzenie, bicie'
1. tętno
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | tętno |
Połączenia
- przyspieszony, rytmiczny, szybki; słaby, wyczuwalny, wyraźny puls
- badanie, pomiar; częstotliwość, rytm pulsu
- puls skacze, słabnie
- badać, mierzyć, sprawdzać, wyczuwać, zmierzyć puls
Cytaty
|
Cały ostatni tydzień miał już puls 117, lekką gorączkę i szarą twarz. źródło: NKJP: Józef Czapski: Na nieludzkiej ziemi. [Zawiera również ] Wspomnienia starobielskie. Walka, 1947 |
|
|
Miała twarz kredową, nieregularny, przerywany puls i ciężko oddychała. źródło: NKJP: Wacław Gołembowicz: Wędrowiec, 1963 |
|
|
Pokaż rękę. Nie, puls dobry, no to przebierz się i zabieraj się do lekcji. źródło: NKJP: Maria Krüger: Godzina pąsowej róży, 1986 |
|
|
Krew napłynęła mi do twarzy. Czułem przyśpieszony puls w skroniach. źródło: NKJP: Tadeusz Kwiatkowski: Bohater do wynajęcia, 1956 |
|
|
Puls żyrafy jest bardzo szybki, biorąc pod uwagę jej wielkość, i wynosi czterdzieści do czterdziestu ośmiu uderzeń na minutę. Jest to dużo na przykład w porównaniu ze słoniem, którego puls wynosi dwadzieścia pięć uderzeń na minutę. źródło: NKJP: Ada Wińcza: Opowieści z sawanny i buszu, 1981 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | puls |
pulsy |
|
| D. | pulsu |
pulsów |
|
| C. | pulsowi |
pulsom |
|
| B. | puls |
pulsy |
|
| N. | pulsem |
pulsami |
|
| Ms. | pulsie |
pulsach |
|
| W. | pulsie |
pulsy |
Inne uwagi
Zwykle lp.
2. nadgarstek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
Połączenia
- szukać pulsu
- odszukać, znaleźć puls
- trzymać kogoś, wziąć kogoś, złapać kogoś za puls
Cytaty
|
Obce słowa świdrowały nadal natrętnie w uszach, a ręka o suchych palcach dotknęła jego pulsu. źródło: NKJP: Zbigniew Krempf: Resztę pozostaw bogom, 1966 |
|
|
Drżącymi palcami odsuwał barchanowy rękaw kaftana, żeby odszukać puls. źródło: NKJP: Elżbieta Niedźwiadek: Słuchajcie, państwo, sygnałów dnia, 1985 |
|
|
Cyrulik wziął Aronka za puls, włożył mu termometr pod pachę, zajrzał do gardła. źródło: NKJP: Julian Stryjkowski: Echo, 1988 |
|
|
Ksiądz łapie go za puls, ręce gościa są zimne jak żelazo, bo on już traci ciepło. źródło: NKJP: Małgorzata Dziewulska: Inna obecność, 2009 |
|
|
Ujął rękę profesora i starał się znaleźć puls, ale nie udało mu się. źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | puls |
pulsy |
|
| D. | pulsu |
pulsów |
|
| C. | pulsowi |
pulsom |
|
| B. | puls |
pulsy |
|
| N. | pulsem |
pulsami |
|
| Ms. | pulsie |
pulsach |
|
| W. | pulsie |
pulsy |
Inne uwagi
Zwykle lp.
3. radiowy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | impuls |
Połączenia
- puls elektromagnetyczny, laserowy, radiowy
- puls światła
- częstotliwość pulsów
- emitować pulsy
Cytaty
|
Zwykle pulsy emitowane przez pulsary docierają do nas w bardzo regularnych odstępach czasu. źródło: NKJP: Michał Czerny: Kosmiczny oberek, Polityka, 2001-01-20 |
|
|
Tajemniczy sygnał odebrano 28 listopada. Składał się z wyraźnie oddzielonych pulsów, które powtarzały się dokładnie co 1 i 1/3 s! źródło: NKJP: Michał Różyczka: Głowa do góry, Wiedza i Życie, 2001 |
|
|
Oglądając taśmę z zapisem obserwacji, zauważyła wyraźne „pulsy” (krótkotrwałe wzrosty intensywności emisji radiowej), które powtarzały się regularnie co 1.337 s. źródło: NKJP: Leszek P. Błaszkiewicz: Czy zagłuszymy kosmos, Wiedza i Życie, 2001 |
|
|
Gwiazda neutronowa rotując wysyła w przestrzeń wąski stożek promieniowania radiowego. Gdy w stożku tym znajdzie się Ziemia, rejestrowany jest puls radiowy. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | puls |
pulsy |
|
| D. | pulsu |
pulsów |
|
| C. | pulsowi |
pulsom |
|
| B. | puls |
pulsy |
|
| N. | pulsem |
pulsami |
|
| Ms. | pulsie |
pulsach |
|
| W. | pulsie |
pulsy |
4. gospodarki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- puls gospodarki, miasta, sportu, życia (gospodarczego, kulturalnego...)
Cytaty
|
Inaczej wyglądały stolice krajów, które poznał w swych wędrówkach: tętniło w nich nocne życie, nie zamierał puls miasta z chwilą nastania ciemności. źródło: NKJP: Elżbieta Cichla-Czarniawska: Pociąg rusza, 1982 |
|
|
W klubie naszym, gdzie puls dyskusji osłabł był bardzo, nagle podnieciło ten puls nazwisko autora Bez dogmatu. źródło: NKJP: Stefan Otwinowski: Pamiątki i herezje, 1968 |
|
|
Wydaje się, że główne tętno, główny puls gospodarki rosyjskiej przebiega raczej przez Ural aniżeli przez Irkuck. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 21.01.2004 |
|
|
Wiele dyscyplin sportowych ma swój puls, życie, wreszcie swoje obszary penetracji. źródło: NKJP: Zdzisław Ambroziak: Dwie strony sukcesu, Gazeta Wyborcza , 1995-05-19 |
|
|
Na rynku, najczęściej malowanym i fotografowanym miejscu w Kazimierzu, czuje się puls miasta: tłumy turystów spacerują lub okupują kawiarniane ogródki, malarze malują, kłębią się gołębie. źródło: NKJP: Magdalena Grochowska: Wisła, renesans i spichlerze, 1998-04-17 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | puls |
pulsy |
|
| D. | pulsu |
pulsów |
|
| C. | pulsowi |
pulsom |
|
| B. | puls |
pulsy |
|
| N. | pulsem |
pulsami |
|
| Ms. | pulsie |
pulsach |
|
| W. | pulsie |
pulsy |
Inne uwagi
Zwykle lp.
Składnia
|
+ | puls | + |
CZEGO
|