UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozszczepić się

Chronologizacja

SL: pod: rozszczepić, SWil: pod: rozszczepiać, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozszczepię się
rozszczepimy się
2 os. rozszczepisz się
rozszczepicie się
3 os. rozszczepi się
rozszczepią się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozszczepiłem się
+(e)m się rozszczepił
rozszczepiłam się
+(e)m się rozszczepiła
rozszczepiłom się
+(e)m się rozszczepiło
rozszczepiliśmy się
+(e)śmy się rozszczepili
rozszczepiłyśmy się
+(e)śmy się rozszczepiły
2 os. rozszczepiłeś się
+(e)ś się rozszczepił
rozszczepiłaś się
+(e)ś się rozszczepiła
rozszczepiłoś się
+(e)ś się rozszczepiło
rozszczepiliście się
+(e)ście się rozszczepili
rozszczepiłyście się
+(e)ście się rozszczepiły
3 os. rozszczepił się
rozszczepiła się
rozszczepiło się
rozszczepili się
rozszczepiły się

bezosobnik: rozszczepiono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozszczepmy się
2 os. rozszczep się
rozszczepcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozszczepiłbym się
bym się rozszczepił
rozszczepiłabym się
bym się rozszczepiła
rozszczepiłobym się
bym się rozszczepiło
rozszczepilibyśmy się
byśmy się rozszczepili
rozszczepiłybyśmy się
byśmy się rozszczepiły
2 os. rozszczepiłbyś się
byś się rozszczepił
rozszczepiłabyś się
byś się rozszczepiła
rozszczepiłobyś się
byś się rozszczepiło
rozszczepilibyście się
byście się rozszczepili
rozszczepiłybyście się
byście się rozszczepiły
3 os. rozszczepiłby się
by się rozszczepił
rozszczepiłaby się
by się rozszczepiła
rozszczepiłoby się
by się rozszczepiło
rozszczepiliby się
by się rozszczepili
rozszczepiłyby się
by się rozszczepiły

bezosobnik: rozszczepiono by się

bezokolicznik: rozszczepić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozszczepiwszy się

gerundium: rozszczepienie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rozszczepienie się
rozszczepienia się
D. rozszczepienia się
rozszczepień się
C. rozszczepieniu się
rozszczepieniom się
B. rozszczepienie się
rozszczepienia się
N. rozszczepieniem się
rozszczepieniami się
Ms. rozszczepieniu się
rozszczepieniach się
W. rozszczepienie się
rozszczepienia się

odpowiednik aspektowy: rozszczepiać się

Pochodzenie

ogsł. *orz-ščepiti sę

Zob. szczepić

1. żerdź

Definicja

rozdzielić się wzdłuż na części

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  rozdzielić się

Połączenia

  • kij, maszt rozszczepił się; drewno rozszczepiło się

Cytaty

Rozpędzone wagony uderzyły w tendry, miażdżąc je doszczętnie [...]. Niektóre z nich rozszczepiły się na dwoje, inne rozpadły jak pudełka zapałek.

źródło: KWSJP: Paweł Stachnik: O 5.29 na warszawskim wiadukcie, Dziennik Polski, 2004-02-06

Przyczyną katastrofy śmigłowca było rozszczepienie się jednej z łopat głównego wirnika, która zawadziła o głowę jednego z ratowników.

źródło: KWSJP: Byle nie sokół, Dziennik Polski, 2003-02-04

W moim namiocie przez 8 lat rozszczepił się tylko jeden segment masztu.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

Rznieżywotny + rozszczepić się + bez ograniczeń

2. atom

Definicja

chem.  fiz. 
rozdzielić się na części składowe pod wpływem działania czynników fizycznych lub chemicznych

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  rozdzielić się

Połączenia

  • atom, promień rozszczepił się; światło rozszczepiło się

Cytaty

U potomstwa cecha AB może się rozszczepić, to znaczy że matka o grupie krwi AB może mieć dzieci nie tylko AB, ale także albo A, albo B.

źródło: KWSJP: Grzegorz Fedorowski: Ludwik Hirszfeld, 1985

Jeśli promień światła słonecznego przepuścić przez pryzmat - rozszczepi się na barwną tęczę zwaną widmem widzialnym.

źródło: NKJP: Przemysław Berg: Zobaczyć niewidzialne, Polityka, 2003-09-27

Składnia

Rznieżywotny + rozszczepić się +
(na CO)

3. osobowość

Definicja

rozpaść się lub podzielić na części

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  rozdzielić się

Połączenia

  • literatura rozszczepiła się

Cytaty

W wyniku tych procesów daje się u nas zauważyć wyraźniejsze rozszczepienie się literatury na literaturę kreacyjną, która coraz bardziej wyzbywa się pierwiastków mimetycznych, i literaturę faktu.

źródło: KWSJP: Tadeusz Drewnowski: Próba scalenia: obiegi, wzorce, style: literatura polska 1944-1989, 1997

Jozue przystąpił teraz do podziału Kanaanu między poszczególne plemiona izraelskie. Było ich w sumie trzynaście, gdyż pokolenie Józefa rozszczepiło się na dwie grupy plemienne jego synów - Efraima i Manassesa.

źródło: KWSJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963

Sposobem na złagodzenie ewentualnej szkodliwości tego zjawiska, jakim jest rozszczepienie się mojego ja, jest pogodzenie się z tym. Wtedy, wcześniej czy później, objawy tego rozszczepienia ustąpią i wszystko będzie jak dawniej.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + rozszczepić się +
(na KOGO/CO)
Data ostatniej modyfikacji: 13.04.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj