UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

deklaracja

Chronologizacja

SPXVI: deklaracyja, SJPXVII: deklaracyja, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. declaratio

1. publiczna obietnica

Definicja

publiczna wypowiedź w jakiejś sprawie zawierająca zwykle przyrzeczenie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  wypowiedź

Połączenia

  • buńczuczna, czcza, fałszywa, gołosłowna, jasna, konkretna, stanowcza, szczera, szumna, uroczysta, wiążąca, wiernopoddańcza, wstępna, wyraźna; oficjalna, przedwyborcza, rządowa, wyborcza; comiesięczna, poprzednia, wcześniejsza; pisemna, słowna, ustna, werbalna deklaracja
  • deklaracja ministra, polityka, premiera, prezydenta, starosty, wicepremiera; lojalności, poparcia, przyjaźni, współpracy
  • deklaracja bez pokrycia
  • deklaracja o rezygnacji ze stanowiska
  • deklaracja padła z czyichś ust; nie wystarczą deklaracje
  • wymagać, żądać deklaracji
  • wierzyć deklaracji
  • podtrzymywać, przyjąć, spełnić, traktować (poważnie, serio...), wypełnić/wypełniać; słyszeć, wygłosić deklarację

Cytaty

Dla osuszenia politycznego bagienka nie wystarczą gołosłowne deklaracje lub absurdalne pomysły w rodzaju powołania Urzędu Antykorupcyjnego.

źródło: NKJP: Niepokojąca siła spokoju, Dziennik Polski, 2001-05-25

Czy nie lepiej składać realne przyrzeczenia niż deklaracje bez pokrycia i tylko tym denerwować ludzi.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 10.03.1994

Nad transportami koni zaległa martwa cisza, choć po deklaracji premiera, że rozważa ich zakaz, wydawało się, że to jedno pójdzie ku lepszemu.

źródło: NKJP: Joanna Podgórska: Jeleń spożywczy, Polityka, 2004-01-17

Rozmiar i charakter protestów skierowanych przeciwko zmianom stosunków własnościowych i przekształceniu PGL LP można śmiało określić jako pospolite ruszenie leśników. Efekt to [...] i to chyba, że dziś niemal każdy polityk składa deklarację, że lasów prywatyzować nie zamierza.

źródło: NKJP: Rafał Zubkowicz: Drzewa dodają cmentarzom uroku, ale dla ich zarządców są kłopotem. Zielone nekropolie, Las Polski, 2009-11-01

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. deklaracja
 deklaracje
D. deklaracji
 deklaracji
 neut
deklaracyj
 char
C. deklaracji
 deklaracjom
B. deklarację
 deklaracje
N. deklaracją
 deklaracjami
Ms. deklaracji
 deklaracjach
W. deklaracjo
 deklaracje

Składnia

bez ograniczeń + deklaracja +
CZEGO
bez ograniczeń + deklaracja +
że + ZDANIE

2. formularz

Definicja

formularz służący do złożenia oświadczenia mającego moc prawną

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  formularz

Połączenia

  • kwartalna, miesięczna, roczna, zbiorcza deklaracja; deklaracja członkowska, majątkowa, podatkowa, rozliczeniowa, zgłoszeniowa
  • deklaracja o wyborze lekarza pierwszego kontaktu, o zgodzie na leczenie
  • błąd, dane, informacje w deklaracji
  • zawarty w deklaracji
  • podpisać/podpisywać, składać, uzupełnić, wypełnić/wypełniać, złożyć deklarację
  • dołączyć, wpisać, załączyć do deklaracji
  • napisać, uwzględnić, wskazać, wykazać, zawrzeć coś w deklaracji

Cytaty

Osoba zameldowana na pobyt czasowy chcąc korzystać ze świadczeń zdrowotnych w miejscu czasowego zamieszkania [...] musi wypełnić deklarację członkowską i upoważnić zakład pracy do odprowadzenia składki do kasy chorych na terenie województwa, w którym mieszka.

źródło: NKJP: Małgorzata Litwin: ABC pacjenta, Gazeta Miejska, 1999

Członkowie Kapituły tak wysoko oceniając płońską skarbówkę, szczególną uwagę zwrócili na wdrożony przez nią program minimalizacji błędów w deklaracjach podatkowych.

źródło: NKJP: R. Nadaj: Kolejna nagroda dla płońskiej skarbówki, Tygodnik Ciechanowski, 2006-11-14

Najpierw trzeba otworzyć stronę internetową rządowej agencji ds. żywności. Tam znajduje się formularz zgłoszeniowy, który należy wypełnić. [...] Wtedy wyświetla się na ekranie numer rejestracyjny. Trzeba go wpisać do deklaracji celnej wypełnianej potem w okienku pocztowym.

źródło: NKJP: (KAK): Najpierw numer, Gazeta Krakowska, 2004-06-17

Podałem pielęgniarce kartę czipową, a ta podsunęła mi do podpisania deklarację o wyrażeniu zgody na leczenie w Kuźni.

źródło: NKJP: (E.Ż.), Kolejki do lekarza, Nowiny Raciborskie, 2007-03-13

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. deklaracja
 deklaracje
D. deklaracji
 deklaracji
 neut
deklaracyj
 char
C. deklaracji
 deklaracjom
B. deklarację
 deklaracje
N. deklaracją
 deklaracjami
Ms. deklaracji
 deklaracjach
W. deklaracjo
 deklaracje

3. akt prawny

Definicja

zobowiązanie lub stwierdzenie mające moc prawną, dotyczące jakiegoś szerszego problemu społeczno-politycznego

Noty o użyciu

Używane w nazwach własnych dokumentów, np.  Europejska Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela ,  Deklaracja Niepodległości Izraela .

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zobowiązanie

Połączenia

  • berlińska, bolońska, genewska...; francuska, polska...; europejska, międzynarodowa deklaracja; deklaracja niepodległościowa, programowa, wolnościowa
  • deklaracja współpracy
  • deklaracja o przestrzeganiu praw i wolności; w sprawie młodzieży, w sprawie osób niepełnosprawnych, w sprawie podatku dochodowego
  • zawarty w deklaracji
  • deklaracja głosi, zawiera coś; mówi o czymś
  • uchwalić; przyjąć deklarację
  • znaleźć się w deklaracji

Cytaty

Konkordat wspomina o specjalnej komisji stron konkordatu. Deklaracja mówi, że [...] to, co strona kościelna przedstawi w tej komisji, ma charakter opinii.

źródło: NKJP: Edward Krzemień: Rozmowa z Januszem Stańczykiem z MSZ o deklaracji konkordatowej, Gazeta Wyborcza, 1997-04-18

Deklaracja programowa „Polski XXI” jest zatytułowana „Nowe państwo Polaków”. [...] W deklaracji zawarty jest także postulat decentralizacji życia publicznego.

źródło: NKJP: (PAP): Chcą nadać prędkość, Dziennik Polski, 2008-09-29

Umowy międzynarodowe (m.in. Europejska Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela oraz Karta Praw Podstawowych Rady Europy) zobowiązują Polskę do niewprowadzania kary śmierci.

źródło: NKJP: (MK/APP), Gazeta Krakowska, 2006-07-27

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. deklaracja
 deklaracje
D. deklaracji
 deklaracji
 neut
deklaracyj
 char
C. deklaracji
 deklaracjom
B. deklarację
 deklaracje
N. deklaracją
 deklaracjami
Ms. deklaracji
 deklaracjach
W. deklaracjo
 deklaracje
Data ostatniej modyfikacji: 29.10.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN