UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

styczeń

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. styczeń
stycznie
D. stycznia
styczni
styczniów
C. styczniowi
styczniom
B. styczeń
stycznie
N. styczniem
styczniami
Ms. styczniu
styczniach
W. styczniu
stycznie

Pochodzenie

Wyraz polski jest odosobniony wśród innych nazw stycznia w językach słowiańskich. Najczęściej przyjmuje się przekształcenie wyjątkowo poświadczonej staropolskiej nazwy lutego - sieczeń (< psł. *sěčьńь 'zimowy okres odpowiedni do wyrębu drzew w lesie', od *sěča ‘cięcie, wyrąb drzew’ z wyspecjalizowanym w funkcji tworzenia nazw miesięcy przyrostkiem *-ьn'ь) w styczeń/tyczeń poprzez skojarzenie z tyka ‘drąg, tyczka (rodzaj pozyskiwanego drewna użytkowego)'.

Definicja

pierwszy z dwunastu miesięcy, na które według kalendarza podzielony jest rok

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu kalendarz i miary czasu

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  miesiąc

Połączenia

  • tegoroczny; mroźny; pracowity styczeń
  • styczeń i luty
  • (pierwsza, druga, ...) dekada, niedziela; (pierwsze, ostatnie) dni; (pierwszy, ostatni,...) tydzień, weekend; koniec, początek; połowa; temperatura stycznia
  • decyzja, rozporządzenie ze stycznia
  • pensja za styczeń
  • był, jest, minął styczeń
  • mamy styczeń
  • począwszy, poczynając od stycznia
  • któryś stycznia któregoś roku; w styczniu, w miesiącu styczniu; przez cały styczeń; na przełomie stycznia i lutego, między styczniem a którymś miesiącem; do stycznia, od stycznia, na styczeń; !?w miesiącu styczniu

Cytaty

Jadący bez biletu czternastolatek 18 stycznia ok. 21.10 usiłował oszukać kontrolerów podając dane personalne innej osoby.

źródło: NKJP: Śmiertelny wypadek na skrzyżowaniu, Tygodnik Ciechanowski, 2008-02-01

Od pierwszego stycznia przyszłego roku mają podrożeć bilety MPK.

źródło: NKJP: (GEG): Kosztowne ulgi, Dziennik Polski, 1999-11-24

Cały styczeń hotel był pusty. Modliliśmy się o ferie, ale dziś mamy zaledwie 40 proc. miejsc zajętych.

źródło: NKJP: Dariusz Wołowski: Utopia czy szansa, Gazeta Wyborcza, 1996-02-03

Tegoroczny styczeń należał do najmroźniejszych w ostatnim 40-leciu.

źródło: NKJP: D.Fiołka: Zima nieźle dopieka, Nowiny Raciborskie, 2006-02-07

Seria ciepłych styczni trwa od siedmiu lat - twierdzi dr Janina Pawłowska z IMGW. W tym roku średnia temperatura stycznia była wyższa od średniej wieloletniej w Warszawie o 5,6 st., a w Krakowie aż o 6,1 st.

źródło: NKJP: Rok upałów?, Gazeta wyborcza, 1994-02-05

Informacja normatywna

Wyrażenie w miesiącu styczniu uznawane jest za niepoprawne.

Data ostatniej modyfikacji: 24.10.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj