Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *ruměnьcь 'coś rumianego, zarumienionego; rumieniec'
Rzeczownik z przyrostkiem -*ьcь od psł. *ruměnъ [*rudměnъ < *rou̯dh-mēn-] ‘jasnoczerwony, zaczerwieniony’, zob. rumiany.
1. na twarzy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Połączenia
- ceglasty, czerwony, krwawy, krwisty, ognisty; blady, ciemny, lekki, mocny; piękny; chorobliwy; zimowy; naturalny, sztuczny rumieniec
- rumieniec gniewu, wstydu, złości
- rumieniec na policzkach, na twarzy
- rumieniec pojawił się gdzieś, wystąpił gdzieś, zniknął skądś
Cytaty
|
Twarz jej rozpaliła się rumieńcem, zawstydzona spuściła głowę. źródło: NKJP: Theo Harych: Morderstwo bez kary, 1965 |
|
|
Lekki rumieniec zabarwił jej bladą twarz. źródło: NKJP: Teodor Jeske-Choiński: Gasnące słońce, 1958 |
|
|
Miała lat około piętnastu, jasną cerę z rozkosznymi rumieńcami na policzkach i wymowne, szlachetnie skrojone usta. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Dzikie banany, 1988 |
|
|
Na twarz wystąpiły mu rumieńce, oczy błyszczały, kipiał z podniecenia. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005 |
|
|
Twarz Wilmowskiego najpierw pobladła, potem pojawił się na niej krwawy rumieniec gniewu. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1996 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rumieniec |
rumieńce |
|
| D. | rumieńca |
rumieńców |
|
| C. | rumieńcowi |
rumieńcom |
|
| B. | rumieniec |
rumieńce |
|
| N. | rumieńcem |
rumieńcami |
|
| Ms. | rumieńcu |
rumieńcach |
|
| W. | rumieńcu |
rumieńce |
2. na owocu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | plama |
Połączenia
- rumieniec na gruszce, na jabłku, na moreli
- gruszka, jabłko z rumieńcem
Cytaty
|
Były to kałmuki, antonówki, bursztynówka i pepinka - małe z rumieńcem jabłko, które zawieszało się w święta Bożego Narodzenia na choince. źródło: NKJP: Paweł Zawadzki: ...A to echo grało ..., Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 2003-11-01 |
|
|
Czasami na owocach pojawia się bardzo delikatny, łososiowy rumieniec. źródło: Internet |
|
|
Owoce ananasa rosną bardzo szybko; nabierają coraz jaskrawszych rumieńców, co oznacza, że należy przystąpić do zbiorów. źródło: NKJP: Bronisław Dostatni: Na plantacjach roślin tropikalnych, 1986 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rumieniec |
rumieńce |
|
| D. | rumieńca |
rumieńców |
|
| C. | rumieńcowi |
rumieńcom |
|
| B. | rumieniec |
rumieńce |
|
| N. | rumieńcem |
rumieńcami |
|
| Ms. | rumieńcu |
rumieńcach |
|
| W. | rumieńcu |
rumieńce |