Chronologizacja
Rozwinięcie
Definicja
Noty o użyciu
Używany w nazwach własnych, np. Akademia Nauk NRD, MBP NRD, Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego NRD, Narodowa Armia Ludowej NRD, Narodowa Rada Obrony NRD.
Wymowa
[en-er-de]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny państwa, miasta, obszary geograficzne
Połączenia
- była, cała, dawna, ówczesna; bratnia, komunistyczna, socjalistyczna NRD
- NRD i Czechosłowacja, NRD i RFN
- czasy, epoka, koniec, okres; istnienie, powstanie, utworzenie, uznanie; likwidacja, przyłączenie, upadek, wchłonięcie; zjednoczenie (z RFN); granice, miasta, obszar, państwo, stolica, teren, terytorium, (byłe) ziemie; ludność, mieszkańcy, naród, obywatele, społeczeństwo; historia, przeszłość; budżet, gospodarka, produkcja; telewizja, sport; prawo; dyktatura, reżim, system; dygnitarze, dyktator, kierownictwo, komunistyczna partia, przywódca, władze (partyjne i państwowe); ambasada, ambasador, konsulat; minister (bezpieczeństwa, obrony, spraw zagranicznych), ministerstwo (bezpieczeństwa), parlament, polityk, premier, Rada Państwa, rząd; kontrwywiad, wywiad; armia, służba bezpieczeństwa, (tajna) policja (polityczna), (tajne) służby (specjalne), wojska; delegaci, delegacja; drużyna, ekipa, mistrz, mistrzostwa, piłkarz, pływaczka, reprezentacja, reprezentant, sportowcy, zawodnik; 15, 20, 25-lecie...; w barwach; z czasów, za czasów NRD
- eksport, powrót, ucieczka, wjazd, wyjazd, wycieczka do NRD; delegacja; emigrant, uchodźca, uciekinierzy; koledzy, Niemcy, opozycjoniści; turysta; skoczek, zawodnik z NRD
- nostalgia, tęsknota za NRD; kontakty (handlowe), negocjacje, porozumienie, rokowania, rozmowy, stosunki (dyplomatyczne), układ, umowy (handlowe); konflikt (graniczny), unia walutowa, współpraca; granica; mecz z NRD
- dyktatura (komunistyczna), ludzie, opozycja (demokratyczna, polityczna), władze; wizyta; demonstracje, przemiany, reformy, wybory, wydarzenia, życie; kultura; emigracja, Polonia w NRD
- NRD wygrała
- opuścić; pokonać NRD
- pracować dla NRD, eksportować coś, odesłać, wyeksportować coś, wysyłać kogoś / coś; dotrzeć, jeździć, pojechać, powrócić, przenieść się, przyjechać / przyjeżdżać, trafić, udać się, wejść, wkroczyć, wrócić / wracać, wyjechać / wyjeżdżać; należeć do NRD, przyjechać / przyjeżdżać, uciec / uciekać; przywieźć / przywozić coś z NRD, coś / ktoś pochodzi z NRD, należący, wysłany do NRD, importowany, sprowadzony; wydalony z NRD
- podpisać kontrakt, traktat (pokojowy), układ...; przegrać, wygrać z NRD, tęsknić za NRD
- mieszkać, pracować, przebywać, stacjonować, ukrywać się, urodzić się, zamieszkać, żyć; kupić coś; mieszkający, urodzony, wychowany; sprzedawany, wydany, wyprodukowany; działający, obowiązujący w NRD
Cytaty
|
W sierpniu 1961 r. władze NRD zbudowały mur, oddzielający wschodnią część miasta od zachodniej. Sądzono ponadto, że powstrzyma to strumień ucieczek Niemców z NRD na Zachód. źródło: NKJP: Bolesław Potyrała, Robert Fudali: Od zwycięstwa do upadku Siły zbrojne Związku Radzieckiego w latach 1945-1991, 2009 |
|
|
Podobno w końcowym etapie istnienia NRD, tego sztucznego tworu państwowego, brał udział w akcji „Promień” (ponoć nawet nią kierował). źródło: NKJP: Krystyna Kurczab-Redlich: Głową o mur Kremla, 2007 |
|
|
22 sierpnia 1953 r. w Moskwie podpisano w tej sprawie umowę między ZSRR a NRD. Polska miała się jej podporządkować, choć ani nie była jej stroną, ani nie prowadziła odrębnych negocjacji z NRD źródło: Stanisław Janecki: Ani w 1953, ani w 1970, 1990 czy 1991 roku Polska nie straciła praw do reparacji wojennych. Zaprzeczanie temu wynika ze złej woli, 2017-08-14 (wpolityce.pl) |
|
|
W 1981 roku Polska pokonała NRD 3 - 1, otwierając sobie tym samym drogę do finałów hiszpańskiego Mundialu 1982 roku. źródło: NKJP: MS: IV liga podkarpacka, Dziennik Polski - Podkarpacie, 2000-11-06 |
|
|
Gdzie powinien pracować dawny enerdowski dysydent, jeśli nie chce, by NRD powtórzyła się w jakimkolwiek miejscu świata? źródło: NKJP: Paweł Smoleński, Weronika Kostyrko, Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1994-10-21 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2, ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | NRD |
NRD |
|
| D. | NRD |
NRD |
|
| C. | NRD |
NRD |
|
| B. | NRD |
NRD |
|
| N. | NRD |
NRD |
|
| Ms. | NRD |
NRD |
|
| W. | NRD |
NRD |
Inne uwagi
Zwykle lp
Odesłania
Zob. też: