Chronologizacja
Pochodzenie
Rzeczownik z pierwotnym znaczeniem 'to, na czym się coś opiera, podstawa' od dawnego przedrostkowego czasownika zasadzić się 'oprzeć się; znaleźć oparcie w czymś'; zob. sadzić
1. fizyki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | prawidło |
Połączenia
- zasada fizyki, mechaniki kwantowej, optyki, przepływu energii, termodynamiki; zasady dynamiki Newtona
Cytaty
|
Zgodnie z zasadami mechaniki kwantowej materia może powstawać z energii w postaci par cząstka-antycząstka. źródło: NKJP: Piotr Cieśliński: Początek Wszechświata, Gazeta Wyborcza, 1999-04-27 |
|
|
Nowak był w pewnym sensie imigrantem, który musi zrozumieć, jakie zasady fizyki panują w tej dziwnej bańce. źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006 |
|
|
Ból jest jak zła nuta, energia, która nagromadzona, uwięziona została w niewłaściwym miejscu (co łączy się z zasadami przepływu energii qi przez centra i kanały energetyczne człowieka: czakramy i meridiany). źródło: NKJP: Barbara Romanowska: Kamertony i muzykoterapia w leczeniu dźwiękiem, 2004 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | zasada |
zasady |
|
| D. | zasady |
zasad |
|
| C. | zasadzie |
zasadom |
|
| B. | zasadę |
zasady |
|
| N. | zasadą |
zasadami |
|
| Ms. | zasadzie |
zasadach |
|
| W. | zasado |
zasady |
2. działania maszyny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn
Połączenia
- zasada działania czegoś
Cytaty
|
[...] sprawca doskonale wie, jaka jest zasada działania krzesła elektrycznego - odparł. - Jestem pewien, że zna opisy, jak skazańcom płonęła głowa [...]. źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010 |
|
|
Zbiór tych części staje się zegarkiem dzięki ułożeniu ich w zespół według odpowiedniego wzoru, przepisu, przy czym istnieje tylko jeden taki wzór (żadna dowolność w schemacie nie jest możliwa). Każdy zegarek da się naprawić, złożyć, rozłożyć i znowu złożyć. Zasadę zegarka można każdemu wyjaśnić, choć nie każdy, kto rozumie zasadę zegarka, jest zegarmistrzem. źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 2004 |
|
|
Ten rib nie ma śruby? – Ano nie ma – pospieszył z wyjaśnieniem Drzyzga. – Turbina, jet. Działa na zasadzie odrzutu. źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | zasada |
zasady |
|
| D. | zasady |
zasad |
|
| C. | zasadzie |
zasadom |
|
| B. | zasadę |
zasady |
|
| N. | zasadą |
zasadami |
|
| Ms. | zasadzie |
zasadach |
|
| W. | zasado |
zasady |
3. ruchu drogowego
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | reguła |
Połączenia
- zasada równości (wobec prawa, w prawie); prawa (karnego, międzynarodowego...); proporcjonalności; prywatyzacji; wzajemności; zasady ruchu (drogowego, lotniczego...)
Cytaty
|
Tylko elita wybierała deputowanych, sędziów, proboszczów i biskupów. Zatem przyjęta w konstytucji zasada równości w prawie nie obejmowała prawa wyborczego. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Historia Powszechna. Wiek XIX, 2008 |
|
|
29 sierpnia - ustala się szczegółowe zasady ruchu lotniczego cywilnych statków powietrznych (określono je w odrębnym załączniku, który można kupić w Głównym Inspektoracie Lotnictwa Cywilnego). źródło: NKJP: Poprawianie prawa: Gazeta Wyborcza, 1993-08-30 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | zasada |
zasady |
|
| D. | zasady |
zasad |
|
| C. | zasadzie |
zasadom |
|
| B. | zasadę |
zasady |
|
| N. | zasadą |
zasadami |
|
| Ms. | zasadzie |
zasadach |
|
| W. | zasado |
zasady |
4. moralna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie prawdy i wartości życiowe
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego
Połączenia
- zasada etyczna, moralna, religijna, społeczna; surowe, twarde zasady
- zasady dobrego wychowania, savoir-vivre'u
- przestrzegać zasad
- mieć; szanować; łamać zasady
Cytaty
|
Zasada absolutnego posłuszeństwa jest jedną z podstawowych zasad we wszystkich klasztorach, wszędzie i zawsze, ale czy tylko w klasztorach? źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 2004 |
|
|
Prawdziwym rewolucjonistą był Kant. Skalpelem najczystszej myśli rozdzielił nieodwołalnie jedność czasu i przestrzeni. Dzięki temu, zdając sobie sprawę z metafizycznej trywialności podróży, nie opuszczał Królewca. Chociaż raz jeden złamał swe zasady i wyjechał do Gołdapi. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Namiętni, 1998 |
|
|
Jedna z podstawowych zasad konspiracji: znać tylko członków swojego oddziału i dowódcę. źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | zasada |
zasady |
|
| D. | zasady |
zasad |
|
| C. | zasadzie |
zasadom |
|
| B. | zasadę |
zasady |
|
| N. | zasadą |
zasadami |
|
| Ms. | zasadzie |
zasadach |
|
| W. | zasado |
zasady |
5. wodorotlenek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii
Połączenia
- zasada azotowa
- cząsteczka zasady; reakcja zasad z kwasami
Cytaty
|
Można więc na podstawie określenia ilości poszczególnych produktów reakcji zasad nukleinowych z RFT w pożywce, w której hodowane są komórki, czy w moczu (jeśli chodzi o cały organizm), oszacować tempo uszkodzeń DNA in vivo. źródło: NKJP: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu, 1995 |
|
|
Nukleotyd jest związkiem trójskładnikowym; to połączenie cząsteczki kwasu fosforowego z pentozą (zawsze rybozą lub deoksyrybozą) oraz cząsteczką zasady azotowej (puryną lub pirymidyną). źródło: Internet |
|
|
Reakcja zobojętniania to jest reakcja, która zachodzi między kwasem a zasadą. Prawda? źródło: NKJP: Rozmowa podczas korepetycji, 2001 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | zasada |
zasady |
|
| D. | zasady |
zasad |
|
| C. | zasadzie |
zasadom |
|
| B. | zasadę |
zasady |
|
| N. | zasadą |
zasadami |
|
| Ms. | zasadzie |
zasadach |
|
| W. | zasado |
zasady |