UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ukazywać

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp
Współczesna postać bezokolicznika nowsza wobec stp. ukazować.

Pochodzenie

Zob. kazać

1. w książce

Definicja

dawać wyobrażenie o czymś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • autor, ekspozycja, film, fotografia, książka, mapa, obraz, wystawa, zdjęcie ukazuje coś
  • ukazywać bogactwo, piękno czegoś; czyjąś historię, możliwości, prawdę, przykłady czegoś, świat, życie; rolę czegoś, związek między czymś a czymś
  • ukazywać wyraźnie

Cytaty

Prezentowane tam zdjęcia ukazują piękno przyrody i siłę natury.

źródło: NKJP: (OT): Nieokiełznana przyroda, Dziennik Bałtycki, 1999-08-17

Wyjątkowo interesujące są monografie miast i miasteczek z ziem polskich, które ukazują dzieje zamieszkałej na ich terenie ludności żydowskiej od początków osadnictwa aż po lata II wojny światowej.

źródło: NKJP: Karol Mórawski: Kartki z dziejów Żydów warszawskich, 1993

Ukazując nam Polaków jako ludzi upadłych i niegodziwych, Dostojewski sam wymierza im natychmiast straszliwą karę w postaci najwyższego stopnia upokorzenia.

źródło: NKJP: Jerzy Stempowski: Szkice literackie. Chimera jako zwierzę pociągowe: 1929-1941, 2001

Niestety, nasze statystyki ukazują, że przestępczość, zwłaszcza groźna, jest u nas wyższa niż w Europie.

źródło: NKJP: Wiktor Osiatyński: O zbrodniach i karach, 2003

Poniżej tabelka ukazująca, jak głosowali polscy posłowie we wcześniejszych głosowaniach.

źródło: NKJP: Marcin Maj: Zobacz, jak europosłowie zmieniali zdanie, Dziennik Internautów, 2009-05-11

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukazuję
ukazujemy
2 os. ukazujesz
ukazujecie
3 os. ukazuje
ukazują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukazywałem
+(e)m ukazywał
ukazywałam
+(e)m ukazywała
ukazywałom
+(e)m ukazywało
ukazywaliśmy
+(e)śmy ukazywali
ukazywałyśmy
+(e)śmy ukazywały
2 os. ukazywałeś
+(e)ś ukazywał
ukazywałaś
+(e)ś ukazywała
ukazywałoś
+(e)ś ukazywało
ukazywaliście
+(e)ście ukazywali
ukazywałyście
+(e)ście ukazywały
3 os. ukazywał
ukazywała
ukazywało
ukazywali
ukazywały

bezosobnik: ukazywano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę ukazywał
będę ukazywać
będę ukazywała
będę ukazywać
będę ukazywało
będę ukazywać
będziemy ukazywali
będziemy ukazywać
będziemy ukazywały
będziemy ukazywać
2 os. będziesz ukazywał
będziesz ukazywać
będziesz ukazywała
będziesz ukazywać
będziesz ukazywało
będziesz ukazywać
będziecie ukazywali
będziecie ukazywać
będziecie ukazywały
będziecie ukazywać
3 os. będzie ukazywał
będzie ukazywać
będzie ukazywała
będzie ukazywać
będzie ukazywało
będzie ukazywać
będą ukazywali
będą ukazywać
będą ukazywały
będą ukazywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukazujmy
2 os. ukazuj
ukazujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukazywałbym
bym ukazywał
ukazywałabym
bym ukazywała
ukazywałobym
bym ukazywało
ukazywalibyśmy
byśmy ukazywali
ukazywałybyśmy
byśmy ukazywały
2 os. ukazywałbyś
byś ukazywał
ukazywałabyś
byś ukazywała
ukazywałobyś
byś ukazywało
ukazywalibyście
byście ukazywali
ukazywałybyście
byście ukazywały
3 os. ukazywałby
by ukazywał
ukazywałaby
by ukazywała
ukazywałoby
by ukazywało
ukazywaliby
by ukazywali
ukazywałyby
by ukazywały

bezosobnik: ukazywano by

bezokolicznik: ukazywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ukazując

gerundium: ukazywanie

rodzaj gramatyczny: ndk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ukazywanie
ukazywania
D. ukazywania
ukazywań
C. ukazywaniu
ukazywaniom
B. ukazywanie
ukazywania
N. ukazywaniem
ukazywaniami
Ms. ukazywaniu
ukazywaniach
W. ukazywanie
ukazywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ukazujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ukazujący
ukazujący
ukazujący
ukazujące
ukazująca
D. ukazującego
ukazującego
ukazującego
ukazującego
ukazującej
C. ukazującemu
ukazującemu
ukazującemu
ukazującemu
ukazującej
B. ukazującego
ukazującego
ukazujący
ukazujące
ukazującą
N. ukazującym
ukazującym
ukazującym
ukazującym
ukazującą
Ms. ukazującym
ukazującym
ukazującym
ukazującym
ukazującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ukazujący
ukazujący
ukazujące
ukazujące
D. ukazujących
ukazujących
ukazujących
ukazujących
C. ukazującym
ukazującym
ukazującym
ukazującym
B. ukazujących
ukazujących
ukazujących
ukazujące
N. ukazującymi
ukazującymi
ukazującymi
ukazującymi
Ms. ukazujących
ukazujących
ukazujących
ukazujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: ukazywany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ukazywany
ukazywany
ukazywany
ukazywane
ukazywana
D. ukazywanego
ukazywanego
ukazywanego
ukazywanego
ukazywanej
C. ukazywanemu
ukazywanemu
ukazywanemu
ukazywanemu
ukazywanej
B. ukazywanego
ukazywanego
ukazywany
ukazywane
ukazywaną
N. ukazywanym
ukazywanym
ukazywanym
ukazywanym
ukazywaną
Ms. ukazywanym
ukazywanym
ukazywanym
ukazywanym
ukazywanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ukazywani
ukazywani
ukazywane
ukazywane
D. ukazywanych
ukazywanych
ukazywanych
ukazywanych
C. ukazywanym
ukazywanym
ukazywanym
ukazywanym
B. ukazywanych
ukazywanych
ukazywanych
ukazywane
N. ukazywanymi
ukazywanymi
ukazywanymi
ukazywanymi
Ms. ukazywanych
ukazywanych
ukazywanych
ukazywanych

odpowiednik aspektowy: ukazać

Składnia

bez ograniczeń + ukazywać +
(KOMU) + KOGO/CO
bez ograniczeń + ukazywać +
(KOMU) + że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

2. ręką

Definicja

sprawiać, że ktoś zobaczy coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Cytaty

Jarosław zdejmuje jedwabną koszulę, ukazując na lewym bicepsie kolorowy tatuaż.

źródło: NKJP: Juliusz Machulski, Piotr Wereśniak, Ryszard Zatorski: Killer, 1998

Anglik podniósł pokrywę bagażnika, ukazując swoje walizki.

źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Ksiąga strachów, 1987

On szuka, szuka, obrazu nie ma. Gdzieś pojechał, długo go nie było. Przywiózł, ukazuje nam i pyta - ten?

źródło: NKJP: Elżbieta Kotarska: Litania będkowska, Gazeta Wyborcza, 1994-03-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukazuję
ukazujemy
2 os. ukazujesz
ukazujecie
3 os. ukazuje
ukazują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukazywałem
+(e)m ukazywał
ukazywałam
+(e)m ukazywała
ukazywałom
+(e)m ukazywało
ukazywaliśmy
+(e)śmy ukazywali
ukazywałyśmy
+(e)śmy ukazywały
2 os. ukazywałeś
+(e)ś ukazywał
ukazywałaś
+(e)ś ukazywała
ukazywałoś
+(e)ś ukazywało
ukazywaliście
+(e)ście ukazywali
ukazywałyście
+(e)ście ukazywały
3 os. ukazywał
ukazywała
ukazywało
ukazywali
ukazywały

bezosobnik: ukazywano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę ukazywał
będę ukazywać
będę ukazywała
będę ukazywać
będę ukazywało
będę ukazywać
będziemy ukazywali
będziemy ukazywać
będziemy ukazywały
będziemy ukazywać
2 os. będziesz ukazywał
będziesz ukazywać
będziesz ukazywała
będziesz ukazywać
będziesz ukazywało
będziesz ukazywać
będziecie ukazywali
będziecie ukazywać
będziecie ukazywały
będziecie ukazywać
3 os. będzie ukazywał
będzie ukazywać
będzie ukazywała
będzie ukazywać
będzie ukazywało
będzie ukazywać
będą ukazywali
będą ukazywać
będą ukazywały
będą ukazywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukazujmy
2 os. ukazuj
ukazujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukazywałbym
bym ukazywał
ukazywałabym
bym ukazywała
ukazywałobym
bym ukazywało
ukazywalibyśmy
byśmy ukazywali
ukazywałybyśmy
byśmy ukazywały
2 os. ukazywałbyś
byś ukazywał
ukazywałabyś
byś ukazywała
ukazywałobyś
byś ukazywało
ukazywalibyście
byście ukazywali
ukazywałybyście
byście ukazywały
3 os. ukazywałby
by ukazywał
ukazywałaby
by ukazywała
ukazywałoby
by ukazywało
ukazywaliby
by ukazywali
ukazywałyby
by ukazywały

bezosobnik: ukazywano by

bezokolicznik: ukazywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ukazując

gerundium: ukazywanie

rodzaj gramatyczny: ndk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ukazywanie
ukazywania
D. ukazywania
ukazywań
C. ukazywaniu
ukazywaniom
B. ukazywanie
ukazywania
N. ukazywaniem
ukazywaniami
Ms. ukazywaniu
ukazywaniach
W. ukazywanie
ukazywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ukazujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ukazujący
ukazujący
ukazujący
ukazujące
ukazująca
D. ukazującego
ukazującego
ukazującego
ukazującego
ukazującej
C. ukazującemu
ukazującemu
ukazującemu
ukazującemu
ukazującej
B. ukazującego
ukazującego
ukazujący
ukazujące
ukazującą
N. ukazującym
ukazującym
ukazującym
ukazującym
ukazującą
Ms. ukazującym
ukazującym
ukazującym
ukazującym
ukazującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ukazujący
ukazujący
ukazujące
ukazujące
D. ukazujących
ukazujących
ukazujących
ukazujących
C. ukazującym
ukazującym
ukazującym
ukazującym
B. ukazujących
ukazujących
ukazujących
ukazujące
N. ukazującymi
ukazującymi
ukazującymi
ukazującymi
Ms. ukazujących
ukazujących
ukazujących
ukazujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: ukazywany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ukazywany
ukazywany
ukazywany
ukazywane
ukazywana
D. ukazywanego
ukazywanego
ukazywanego
ukazywanego
ukazywanej
C. ukazywanemu
ukazywanemu
ukazywanemu
ukazywanemu
ukazywanej
B. ukazywanego
ukazywanego
ukazywany
ukazywane
ukazywaną
N. ukazywanym
ukazywanym
ukazywanym
ukazywanym
ukazywaną
Ms. ukazywanym
ukazywanym
ukazywanym
ukazywanym
ukazywanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ukazywani
ukazywani
ukazywane
ukazywane
D. ukazywanych
ukazywanych
ukazywanych
ukazywanych
C. ukazywanym
ukazywanym
ukazywanym
ukazywanym
B. ukazywanych
ukazywanych
ukazywanych
ukazywane
N. ukazywanymi
ukazywanymi
ukazywanymi
ukazywanymi
Ms. ukazywanych
ukazywanych
ukazywanych
ukazywanych

odpowiednik aspektowy: ukazać

Składnia

Rzosobowy + ukazywać +
(KOMU) + KOGO/CO
Data ostatniej modyfikacji: 25.06.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj