UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rzęch

rząch

Chronologizacja

1857, Świt, nr 57, books.google.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rzęch
rzęchy
D. rzęcha
rzęchów
C. rzęchowi
rzęchom
B. rzęch
rzęchy
N. rzęchem
rzęchami
Ms. rzęchu
rzęchach
W. rzęchu
rzęchy

Pochodzenie

st.pol. rzęzić 'oddychać ciężko, z wysiłkiem, chrapliwie, wydawać chrapliwy głos'

z zach. psł. ręžati 'być szeroko otwartym, mieć szeroko otwarte usta i wydawać przy tym dźwięki'

Rzeczownik od pol. rzęzić z ekspresywnym przyr. -ch. Czasownik st.pol rzęzić jest poświadczony od XV w.

Definicja

pot. 
stary, bezużyteczny bądź nie w pełni funkcjonalny przedmiot, sprzęt lub pojazd

Warianty

  • rząch

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:  grat, gruchot, rupieć, strucel, złom, złomek

Połączenia

  • stary rzęch

Cytaty

Jeśli pod górkę jedzie nowy samochód, to nie ma problemu. Ale zdarzają się też rzęchy, które nie mogą wyjechać [...].

źródło: NKJP: Monika Krężel: Podmuch na drodze, Trybuna Śląska, 2004-08-03

[...] był operatorem traktora, czyszczącego teren pod budowę Kaszmirowej. Traktora, dodajmy to, mocno sfatygowanego, rzęch wymagał intensywnej opieki mechanika.

źródło: NKJP: Internet

[...] priorytetem jest odnowienie sprzętu komputerowego w księgowości wydziału, bo są tam używane straszliwe rzęchy.

źródło: NKJP: Marcin T. P. Łuczyński: Błękitne fiu bździu, Esensja, 2009-10-12

Do Moskwy jeszcze można było wytrzymać, to niespełna dwie godziny lotu, ale na dalsze trasy mogą być kłopoty [...]. Chyba że rodzime rekiny businessu zrobią zrzutkę i kupią prezydentowi porządny samolot, bo takim rzęchem wstyd się na świecie pokazywać.

źródło: NKJP: Wyprawa na Moskwę, Dziennik Polski, 2000-07-14

Data ostatniej modyfikacji: 10.11.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj