UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

złamany

Chronologizacja

Zob. złamać

Pochodzenie

Zob. łamać

1. człowiek

Definicja

książk. 
niemający nadziei na poprawę swojej sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  załamany

Połączenia

  • złamany jakąś sytuacją, torturami
  • złamany na duchu
  • złamany po klęsce
  • złamany przez los, przez system, przez życie
  • złamany duchowo, moralnie, psychicznie

Cytaty

Złamany psychicznie Szczepanowski rozchorował się ciężko na serce i wyjechał na leczenie do Niemiec.

źródło: NKJP: Misjonarze, nie fabrykanci, Dziennik Polski, 2000-10-28

Chłopstwo nadal wzburzone nie godziło się z narzuconą pańszczyzną [...]. Zarazem jednak wieś była złamana po klęsce głodowej poprzedniego roku.

źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1968

Podniosłem się z tapczana i, złamany na duchu i zrezygnowany na ciele, łkając, wróciłem do swojego łóżka.

źródło: NKJP: Jeremi Przybora: Przymknięte oko opaczności, 1994

Wydawał się człowiekiem bezradnym i złamanym duchowo.

źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. złamany
złamany
złamany
złamane
złamana
D. złamanego
złamanego
złamanego
złamanego
złamanej
C. złamanemu
złamanemu
złamanemu
złamanemu
złamanej
B. złamanego
złamanego
złamany
złamane
złamaną
N. złamanym
złamanym
złamanym
złamanym
złamaną
Ms. złamanym
złamanym
złamanym
złamanym
złamanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. złamani
złamani
złamane
złamane
D. złamanych
złamanych
złamanych
złamanych
C. złamanym
złamanym
złamanym
złamanym
B. złamanych
złamanych
złamanych
złamane
N. złamanymi
złamanymi
złamanymi
złamanymi
Ms. złamanych
złamanych
złamanych
złamanych

Składnia

bez ograniczeń + złamany +
(CZYM)
szyk: tylko prepozycja

2. kolor

Definicja

zawierający domieszkę innego koloru

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Połączenia

  • złamany brązowy, niebieski; złamana biel, czerń; złamane barwy, kolory
  • złamany jakimś kolorem, odcieniem

Cytaty

Wino miało barwę wody, złamaną ledwie tylko zauważalnym złotawym odcieniem.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Powrót do Breitenheide, 1998

W nieokreślonej oddali czerń piwnicy złamana była bladą poświatą, która wycinała z ciemności kilkanaście równoległych kresek.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006

Unikać powinna natomiast odcieni ciepłych i delikatnych, złamanych kolorów. Wśród specjalistów od kolorystyki nie ma zgody co do tego, czy wolno jej nosić brązy.

źródło: NKJP: Małgorzata Lorkowska: Fascynujące kontrasty, Gazeta Wyborcza, 1997-04-18

Barwy złamane sprawiają wrażenie mniej kontrastowych i wyrazistych, ale także delikatniejszych i bardziej wyrafinowanych od barw czystych.

źródło: NKJP: Internet

Nie zawsze twaróg jest czystą bielą. We francuskim le roule - i z wierzchu, i w środku biel złamana jest zielenią ziół.

źródło: NKJP: Piotr Adamczewski: Seromaniactwo, Polityka, 2006

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. złamany
złamany
złamany
złamane
złamana
D. złamanego
złamanego
złamanego
złamanego
złamanej
C. złamanemu
złamanemu
złamanemu
złamanemu
złamanej
B. złamanego
złamanego
złamany
złamane
złamaną
N. złamanym
złamanym
złamanym
złamanym
złamaną
Ms. złamanym
złamanym
złamanym
złamanym
złamanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. złamani
złamani
złamane
złamane
D. złamanych
złamanych
złamanych
złamanych
C. złamanym
złamanym
złamanym
złamanym
B. złamanych
złamanych
złamanych
złamane
N. złamanymi
złamanymi
złamanymi
złamanymi
Ms. złamanych
złamanych
złamanych
złamanych

Składnia

bez ograniczeń + złamany +
(CZYM)
szyk: tylko prepozycja

Frazeologizmy

coś nie jest warte funta kłaków
coś nie jest warte złamanego szeląga
coś nie jest warte złamanego grosza
ktoś nie dałby złamanego grosza
złamany grosz
złamana złotówka
złamany cent
Data ostatniej modyfikacji: 18.02.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj