UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ośrodek

Chronologizacja

SPXVI: ośrzodek, SKN: ośrzodek, SJPXVII, STR: ośrzodek, SL: ośrzodek, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

ogsł. *o(b)serdъkъ 'to, co znajduje się w środku'

Forma słowiańska od wyrażenia przyimkowego *ob serdъ; zob. środek

1.a instytucja

Definicja

instytucja, która świadczy usługi w jakimś zakresie lub prowadzi określoną działalność

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca miejsca pracy

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	placówka
	hiperonimy:	instytucja

Połączenia

specjalny, specjalistyczny; prywatny ośrodek; ośrodek badawczy, edukacyjny, szkoleniowy; odwykowy, rehabilitacyjny, rekreacyjny, turystyczny, wczasowy, wypoczynkowy; opiekuńczy, poprawczy, wychowawczy; jeździecki, żeglarski
ośrodek badań społecznych, statystycznych..., edukacji, kultury; hipoterapii, opieki (paliatywnej), zdrowia; samotnej matki, wsparcia (dla ofiar przemocy); ruchu drogowego
ośrodek dla dzieci niepełnosprawnych, upośledzonych..., dla osób biednych, chorych..., dla młodzieży; dla alkoholików, dla narkomanów; dla azylantów, dla cudzoziemców, dla uchodźców; dla ofiar przemocy; ośrodek do spraw kontroli, zatrudnienia..., do walki z AIDS, z narkotykami...
ośrodki i domy pomocy, ośrodki i domy wczasowe
dyrektor, kierownik, pracownik, przedstawiciel, szef; wychowanek; budżet, działalność, pomoc; budynek, siedziba
dotacje dla ośrodka; chłopcy, dzieci, młodzież; psycholog, specjaliści, wychowawca; pacjenci, uciekinier z ośrodka
dotacje, nakłady, pieniądze, środki na ośrodek
nadzór nad ośrodkiem; kontakt, umowa, współpraca z ośrodkiem
ośrodek działa, funkcjonuje; kształci, pomaga
pomóc/pomagać ośrodkowi
prowadzić, otworzyć/otwierać, stworzyć, tworzyć, utworzyć, założyć; likwidować, zlikwidować; opuścić ośrodek
administrować, kierować, zarządzać ośrodkiem
przyjść/przychodzić, trafić/trafiać do ośrodka; uciec z ośrodka
współpracować z ośrodkiem
pracować w ośrodku

Cytaty

	- Mamy wszystko - nowoczesne cieplarnie z Holandii, gospodarstwo rybne, baseny, sanatorium i ośrodek wczasowy nad Morzem Czarnym - mówi Starowojtow. źródło: NKJP: Cezary Goliński: Szefowa Białoruskiego Komitetu Helsińskiego aresztowana podczas wizji lokalnej, Gazeta Wyborcza, 1997-10-24
	Ośrodek zdrowia w Zubrzycy Górnej jest drugim w gminie, po ośrodku w Lipnicy Małej, który spełnia wszystkie wymogi sanitarno-epidemiologiczne w zakresie lecznictwa podstawowego. źródło: NKJP: (BES): Zdrowie doinwestowane, Dziennik Polski, 2001-11-16
	16 drużyn (ogółem 105 zawodników) wzięło udział w halowym turnieju piłkarskim organizowanym przez ośrodek dla młodzieży ze szkół ponadgimnazjalnych. źródło: NKJP: (ma.w): Najgorzej kiedy świeci słońce, Nowiny Raciborskie, 2007-02-20
	Okazało się, że są nie tylko wagarowiczami, ale także uciekinierami z ośrodka szkolno - wychowawczego. źródło: NKJP: (Ad): Policja zatrzymała nastolatków, którzy częstowali marihuaną, Echo Dnia, 2006-09-20
	Po 11 latach gehenny trafia do ośrodka dla bezdomnych. źródło: NKJP: Wojciech Michalski, Łukasz Kosik: Żywiłam się na śmietniku, 2006, prasa

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ośrodek	ośrodki
D.	ośrodka	ośrodków
C.	ośrodkowi	ośrodkom
B.	ośrodek	ośrodki
N.	ośrodkiem	ośrodkami
Ms.	ośrodku	ośrodkach
W.	ośrodku	ośrodki

Składnia

	+	ośrodek	+	(JAKI)
	+	ośrodek	+	(CZEGO)

1.b budynek

Definicja

budynek, w którym mieści się ośrodek - instytucja

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca miejsca pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

budynek

Połączenia

duży, mały ośrodek
ośrodek nad jeziorem; ośrodek z basenem, z sauną
mieszkaniec, właściciel; budowa, modernizacja, rozbudowa ośrodka
dojazd do ośrodka
miejsce na ośrodek
budować, wybudować ośrodek
przebywać poza ośrodkiem
mieszkać, przebywać, zamieszkać w ośrodku

Cytaty

	Rodzice Edka - Etiopczyk i Białorusinka - mieszkali w ośrodku dla uchodźców w Otrębusach pod Warszawą, gdzie starali się o polskie obywatelstwo. źródło: NKJP: Jak wyjechać, kiedy piszą listy?, Magazyn nr 47 dodatek do Gazety Wyborczej, 1996-11-29
	Dzień rozpoczyna się zwykle od indywidualnych rozmów z terapeutami, zwanych przez mieszkańców konfesjonałem. [...] ale zwykle wiele osób chce podzielić się sprawami, które wydarzyły się przez kilkanaście godzin, kiedy przebywali poza ośrodkiem. źródło: NKJP: (JOL): Terapia wielokierunkowa, Dziennik Polski, 2003-07-21
	Ale mimo trudności udało się, z inicjatywy Argentyńczyka - ojca Horatio, wybudować ośrodek, w którym wiele sierot znalazłoby schronienie. źródło: NKJP: (E. Wa) Czy będą mogły śnić i marzyć?, Nowiny Raciborskie, 2002-09-04
	Grupa mieszkańców ośrodka [...] organizuje sobie również sylwestra. źródło: NKJP: (eva): Szczególny nastrój grudniowych świąt, 1999, prasa

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ośrodek	ośrodki
D.	ośrodka	ośrodków
C.	ośrodkowi	ośrodkom
B.	ośrodek	ośrodki
N.	ośrodkiem	ośrodkami
Ms.	ośrodku	ośrodkach
W.	ośrodku	ośrodki

2. polskości

Definicja

miejsce, w którym skupia się jakaś działalność

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca miejsca pracy

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

centrum

Połączenia

duży, silny, wiodący ośrodek; ośrodek kulturalny, naukowy; handlowy, przemysłowy
ośrodek polskości, życia naukowego, towarzyskiego...; handlu, wymiany
ośrodek o znaczeniu krajowym, europejskim...

Cytaty

	Stalowa Wola mogłaby się stać wiodącym ośrodkiem produkcji urządzeń do energetyki wiatrowej w Polsce. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 24.07.2003
	A później jest już tylko miasto. Półmilionowe Belém, co po portugalsku oznacza Betlejem. Ważny port w pobliżu Amazonki. Ruchliwy ośrodek handlowy. źródło: NKJP: Olgierd Budrewicz: Piekło w kolorach, 1997
	Jezioro, latem, stanowi ośrodek życia towarzyskiego, nad wodą odbywają się hałaśliwe przyjęcia [...]. źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006
	Wraz z okolicą miasto należało do najżywotniejszych ośrodków polskości. źródło: NKJP: Krystyna Malik, Maria Raciborska: Przewodnik po Polsce, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ośrodek	ośrodki
D.	ośrodka	ośrodków
C.	ośrodkowi	ośrodkom
B.	ośrodek	ośrodki
N.	ośrodkiem	ośrodkami
Ms.	ośrodku	ośrodkach
W.	ośrodku	ośrodki

Składnia

	+	ośrodek	+	JAKI
	+	ośrodek	+	CZEGO

3. nerwowy

Definicja

med.

skupisko komórek nerwowych, które odpowiadają za określone funkcje organizmu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

ośrodek nerwowy; ośrodek odpowiedzialny za coś
ośrodek ruchu, słuchu, wzroku
ośrodek w mózgu
wpływać na jakiś ośrodek

Cytaty

Uszkodzenia ośrodków nerwowych kierujących niektórymi funkcjami organizmu mogą być przynajmniej częściowo skompensowane przez inne struktury nerwowe, uczące się i przejmujące te funkcje.

źródło: NKJP: Michał Tempczyk: Teoria chaosu a filozofia, 1998

Odbierane przez ucho dźwięki są przesyłane szlakami nerwowymi do mózgowych ośrodków słuchu. Tam są odczytywane, analizowane, identyfikowane i dopiero wtedy docierają do naszej świadomości.

źródło: NKJP: (SN): Mózgowe ucho, Dziennik Polski, 2001-02-14

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ośrodek	ośrodki
D.	ośrodka	ośrodków
C.	ośrodkowi	ośrodkom
B.	ośrodek	ośrodki
N.	ośrodkiem	ośrodkami
Ms.	ośrodku	ośrodkach
W.	ośrodku	ośrodki

Składnia

	+	ośrodek	+	JAKI
	+	ośrodek	+	CZEGO

4. niżowy

Definicja

meteor.

centralny punkt czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

centrum

Połączenia

ośrodek niżowy, ośrodki baryczne
ośrodek niskiego, wysokiego ciśnienia

Cytaty

Przyczyną takiej pogody w Polsce są dwa ośrodki baryczne: wyż skandynawski i niż znad M. Czarnego.

źródło: NKJP: (M.So.): Sezon grzewczy rozpoczęty, Nowiny Raciborskie, 2008-09-23

Nad Morzem Śródziemnym tworzy się właśnie ośrodek niżowy, który będzie przesuwał się w kierunku północno-wschodnim, w stronę Czech.

źródło: NKJP: Adam Kompowski: Z dużej chmury..., Gazeta Wyborcza, 1997-07-18

Ośrodek wysokiego ciśnienia w rejonie Skandynawii sprawił, że nad północną i środkową Polskę nadciągnęło mroźne powietrze arktyczne.

źródło: NKJP: Będzie jeszcze złota jesień, Dziennik Polski,1998-10-03

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ośrodek	ośrodki
D.	ośrodka	ośrodków
C.	ośrodkowi	ośrodkom
B.	ośrodek	ośrodki
N.	ośrodkiem	ośrodkami
Ms.	ośrodku	ośrodkach
W.	ośrodku	ośrodki

Składnia

	+	ośrodek	+	CZEGO
	+	ośrodek	+	JAKI

5. gazowy

Definicja

chem. fiz.

środowisko fizyczne, od którego zależy zachodzenie jakichś procesów

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Połączenia

ośrodek ciekły, gazowy, stały; ośrodki odczynowe
właściwości ośrodka
coś występuje, zachodzi w jakimś ośrodku

Cytaty

Wyobraźmy sobie pojedynczy elektron lub cząstkę alfa trafiającą do ośrodka ciekłego, gazowego lub stałego.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kusch: Co o promieniowaniu wiedzieć powinniśmy, 1999

Funkcja obronna węzła chłonnego wiąże się również z procesami zachodzącymi w ośrodkach odczynowych.

źródło: NKJP: Jan Kuryszko, Jan Zarzycki: Anatomia mikroskopowa zwierząt domowych i człowieka, 1995

Na tej samej zasadzie, na podstawie której mówi się o stałej prędkości światła, można by mówić o stałej prędkości dźwięku w ośrodku gazowym.

źródło: NKJP: Usenet, 2002-08-01

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ośrodek	ośrodki
D.	ośrodka	ośrodków
C.	ośrodkowi	ośrodkom
B.	ośrodek	ośrodki
N.	ośrodkiem	ośrodkami
Ms.	ośrodku	ośrodkach
W.	ośrodku	ośrodki

Składnia

ośrodek

JAKI

Frazeologizmy

ośrodek materialny

Data ostatniej modyfikacji: 14.10.2011