Chronologizacja
1. na głowie
Definicja
Pochodzenie
niem. Zylinder
z gr. kýlindros 'walec'
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie ozdoby i dodatki
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | ubiór |
Połączenia
- dziewiętnastowieczny; jedwabny, pluszowy; wysoki; biały, czarny, szary,...; staromodny cylinder
- cylinder albo melonik; cylinder i cygaro; cylinder i frak; cylinder i rękawiczki, cylinder i surdut; cylinder i tużurek
- bankier, elegant, mężczyzna, pan w cylindrze
- poprawić/poprawiać; włożyć/wkładać, zdjąć/zdejmować cylinder
Cytaty
|
Dawniej tylko mistrz kominiarski mógł nosić czarny cylinder - twierdzi Piotr Bielak, kierownik olkuskiego zakładu Spółdzielni Pracy Kominiarzy. źródło: NKJP: (SYP): Ci, którzy przynoszą szczęście, Dziennik Polski, 2000-12-28 |
|
|
Na głowie miał zawsze wysoki cylinder, taki, jakie nosili dawniej dyplomaci, ale także nieco za mały. źródło: NKJP: Marta Głuszek: Opowieści znad Białuchy, Dziennik Polski, 2003-04-04 |
|
|
[...] nosił cylinder angielskiego dżentelmena, tabaczkowy surdut, spod którego wystawał przypinany kołnierzyk sięgający bokobrodów, krochmalony gors i podwójne mankiety [...]. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006 |
|
|
Panowie pięknie się prezentowali we frakach i cylindrach na głowie. źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Korytarz, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | cylinder |
cylindry |
|
| D. | cylindra |
cylindrów |
|
| C. | cylindrowi |
cylindrom |
|
| B. | cylinder |
cylindry |
|
| N. | cylindrem |
cylindrami |
|
| Ms. | cylindrze |
cylindrach |
|
| W. | cylindrze |
cylindry |
2. pojemnik
Definicja
Pochodzenie
łac. cylindrus 'walec'
z gr. kýlindros
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury
Połączenia
- metalowy, mosiężny, stalowy, szklany; hermetyczny, hydrauliczny; miarowy; ogromny
- długość, kształt, obwód, średnica cylindra
Cytaty
|
Można również umyć pipety przez umieszczenie ich w wysokim cylindrze, zalanie chromianką i pozostawienie przez pewien czas. źródło: NKJP: Mirosława Deka, Maria Turowska: Laboratorium analizy ilościowej, 1997 |
|
|
Najbardziej niebezpieczne półprodukty przechowywano w potężnych żelbetowych cylindrach o wysokości kilku pięter [...]. Trzy takie cylindry, służące najwidoczniej do operacji z nitrogliceryną i nitrocelulozą, zostały dodatkowo obsypane ziemią. źródło: NKJP: Krótka pamięć, Dziennik Polski, 2001-03-10 |
|
|
Setki, tysiące nośników informacji, takich jak te, które przeniosły ich przez przestrzeń kosmiczną, leżało w cylindrach o przezroczystych wieczkach oznaczonych nieznanymi symbolami. źródło: NKJP: Andre Norton: Galaktyczni rozbitkowie, 1999 |
|
|
Mikrotubule są to ultracienkie, nie rozgałęzione rureczki przypominające wydrążone cylindry. źródło: NKJP: Leokadia Kłyszejko-Stefanowicz: Cytobiochemia, 1995 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | cylinder |
cylindry |
|
| D. | cylindra |
cylindrów |
|
| C. | cylindrowi |
cylindrom |
|
| B. | cylinder |
cylindry |
|
| N. | cylindrem |
cylindrami |
|
| Ms. | cylindrze |
cylindrach |
|
| W. | cylindrze |
cylindry |
3. w silniku
Definicja
Pochodzenie
internac.
ang. cylinder
fr. cylindre
niem. Zylinder
z gr. kýlindros 'walec'
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn
Połączenia
- metalowy, mosiężny, stalowy cylinder
- cylindry i tłoki
- obwód, długość, średnica; blok, dno, gładź, głowica, komora, oś, ścianki, tuleja; działanie, praca; objętość, pojemność cylindra
- wtrysk benzyny do cylindra
- ciśnienie; tłok w cylindrze
- wtłoczyć/wtłaczać coś do cylindra
Cytaty
|
W silnikach Diesla do cylindra dostarczane jest tylko powietrze, a olej napędowy jest wtryśnięty bezpośrednio nad tłok lub do specjalnej komory początkowej (komora wstępna lub wirowa). źródło: NKJP: Motoryzacja - Diesel zimą, Dziennik Polski, 2003-11-10 |
|
|
W silniku spalinowym ilość energii mechanicznej, uzyskana z energii chemicznej zawartej w paliwie, zależy od ilości tego paliwa dostarczonego do cylindrów silnika. źródło: NKJP: Andrzej Dudczak: Koparki: teoria i projektowanie, 2000 |
|
|
Dwie osoby wybierające się na wycieczkę za miasto mogą [...] przewieźć w małym mercedesie nawet parę rowerów. Dla modelu klasy A koncern ze Stuttgartu skonstruował nowe silniki. Benzynowe mają po dwa zawory na cylinder. źródło: NKJP: Andrzej Kublik, Gazeta Wyborcza, 1997-03-28 |
|
|
Precyzyjne dawkowanie paliwa poprawia spalanie w cylindrach i w efekcie silnik emituje mniej sadzy i szkodliwego tlenku węgla. źródło: NKJP: Marcin Bójko: Jazda z prądem, prasa, 2005 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | cylinder |
cylindry |
|
| D. | cylindra |
cylindrów |
|
| C. | cylindrowi |
cylindrom |
|
| B. | cylinder |
cylindry |
|
| N. | cylindrem |
cylindrami |
|
| Ms. | cylindrze |
cylindrach |
|
| W. | cylindrze |
cylindry |