UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

połamać

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. łamać

1. gałęzie

Definicja

złamać coś w wielu miejscach lub złamać wiele czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

wiatr, huragan połamał; burza, wichura połamała coś
połamać barierki, dach, drzewa, drzewka, gałązki, gałęzie, kij, konary, kosze, krzesło, kwiaty, lód, ławkę, łodygi, maszty, meble, obcasy, parasol, paznokcie, płot, resory, słupki, słupy, stół, szprychy, wędkę, wiosło, wycieraczki, zawieszenie
móc, potrafić połamać; można połamać coś
połamać i porąbać; rozbić i połamać

Cytaty

	Z biegu wycofał się także Zdzisław Motyka, który podczas zjazdu [...] wpadł w krzaki i połamał narty i kije. źródło: KWSJP: Wojciech Szatkowski: Stanisław Skupień - narciarz i gazda schroniska na Kondratowej (cz. 2), Tygodnik Podhalański, 1999
	Pies [...] połykał [...], kawałek za kawałkiem, chleb, który połamałem na drobne części. źródło: KWSJP: Józef Kozak: Dziwoląg, 1966
	Czekoladę połamać na duże płaty i przekładać je schłodzonym kremem. źródło: KWSJP: Adam Chrząstowski: Danie miesiąca, Kuchnia, 1998, 5
	Zapal! - Spokojnie zapalaj. Nie połam wszystkich zapałek. źródło: KWSJP: Wicenty Z. Milenuszkiewicz: Wybierać kotwicę, 1964

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	połamię	połamiemy
2 os.	połamiesz	połamiecie
3 os.	połamie	połamią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	połamałem +(e)m połamał	połamałam +(e)m połamała	połamałom +(e)m połamało	połamaliśmy +(e)śmy połamali	połamałyśmy +(e)śmy połamały
2 os.	połamałeś +(e)ś połamał	połamałaś +(e)ś połamała	połamałoś +(e)ś połamało	połamaliście +(e)ście połamali	połamałyście +(e)ście połamały
3 os.	połamał	połamała	połamało	połamali	połamały

bezosobnik: połamano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		połammy
2 os.	połam	połamcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	połamałbym bym połamał	połamałabym bym połamała	połamałobym bym połamało	połamalibyśmy byśmy połamali	połamałybyśmy byśmy połamały
2 os.	połamałbyś byś połamał	połamałabyś byś połamała	połamałobyś byś połamało	połamalibyście byście połamali	połamałybyście byście połamały
3 os.	połamałby by połamał	połamałaby by połamała	połamałoby by połamało	połamaliby by połamali	połamałyby by połamały

bezosobnik: połamano by

bezokolicznik: połamać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: połamawszy

gerundium: połamanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	połamanie	połamania
D.	połamania	połamań
C.	połamaniu	połamaniom
B.	połamanie	połamania
N.	połamaniem	połamaniami
Ms.	połamaniu	połamaniach
W.	połamanie	połamania

imiesłów przymiotnikowy bierny: połamany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	połamany	połamany	połamany	połamane	połamana
D.	połamanego	połamanego	połamanego	połamanego	połamanej
C.	połamanemu	połamanemu	połamanemu	połamanemu	połamanej
B.	połamanego	połamanego	połamany	połamane	połamaną
N.	połamanym	połamanym	połamanym	połamanym	połamaną
Ms.	połamanym	połamanym	połamanym	połamanym	połamanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	połamani	połamani	połamane	połamane
D.	połamanych	połamanych	połamanych	połamanych
C.	połamanym	połamanym	połamanym	połamanym
B.	połamanych	połamanych	połamanych	połamane
N.	połamanymi	połamanymi	połamanymi	połamanymi
Ms.	połamanych	połamanych	połamanych	połamanych

Składnia

połamać

2. żebra

Definicja

spowodować pęknięcie kości w wielu miejscach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

uszkodzić

Połączenia

połamać dłonie, gnaty, golenie, kończyny, kości, kręgosłup, nogi, obojczyk, palce, ręce, żebra
połamać łatwo
móc połamać

Cytaty

	Nie potopili się ani nie połamali nóg chyba tylko dlatego, że Pan Bóg czuwa nad sierotami. źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997
	Ja idę tuż za tobą, ale niczego nie próbuj, bo spadniesz i połamiesz gnaty. źródło: KWSJP: Ryszard Lassota: Tajemnica, 1978
	Przechodnie pochwycili tylko tych dwu spośród napastników, którym połamano żebra i szczęki kopniakami. źródło: KWSJP: Ryszard Lassota: Zwątpienia i nadzieje, 1966
	Z połamanymi dwiema nogami wiele miesięcy przeleżała w szpitalu. źródło: KWSJP: Ewa Kozierkiewicz-Widermańska: Nieszczęścia chodzą parami, Detektyw, 1999, nr 5

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	połamię	połamiemy
2 os.	połamiesz	połamiecie
3 os.	połamie	połamią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	połamałem +(e)m połamał	połamałam +(e)m połamała	połamałom +(e)m połamało	połamaliśmy +(e)śmy połamali	połamałyśmy +(e)śmy połamały
2 os.	połamałeś +(e)ś połamał	połamałaś +(e)ś połamała	połamałoś +(e)ś połamało	połamaliście +(e)ście połamali	połamałyście +(e)ście połamały
3 os.	połamał	połamała	połamało	połamali	połamały

bezosobnik: połamano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		połammy
2 os.	połam	połamcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	połamałbym bym połamał	połamałabym bym połamała	połamałobym bym połamało	połamalibyśmy byśmy połamali	połamałybyśmy byśmy połamały
2 os.	połamałbyś byś połamał	połamałabyś byś połamała	połamałobyś byś połamało	połamalibyście byście połamali	połamałybyście byście połamały
3 os.	połamałby by połamał	połamałaby by połamała	połamałoby by połamało	połamaliby by połamali	połamałyby by połamały

bezosobnik: połamano by

bezokolicznik: połamać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: połamawszy

gerundium: połamanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	połamanie	połamania
D.	połamania	połamań
C.	połamaniu	połamaniom
B.	połamanie	połamania
N.	połamaniem	połamaniami
Ms.	połamaniu	połamaniach
W.	połamanie	połamania

imiesłów przymiotnikowy bierny: połamany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	połamany	połamany	połamany	połamane	połamana
D.	połamanego	połamanego	połamanego	połamanego	połamanej
C.	połamanemu	połamanemu	połamanemu	połamanemu	połamanej
B.	połamanego	połamanego	połamany	połamane	połamaną
N.	połamanym	połamanym	połamanym	połamanym	połamaną
Ms.	połamanym	połamanym	połamanym	połamanym	połamanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	połamani	połamani	połamane	połamane
D.	połamanych	połamanych	połamanych	połamanych
C.	połamanym	połamanym	połamanym	połamanym
B.	połamanych	połamanych	połamanych	połamane
N.	połamanymi	połamanymi	połamanymi	połamanymi
Ms.	połamanych	połamanych	połamanych	połamanych

Składnia

Rz_żywotny

połamać

3. psychicznie

Definicja

złamać - zniszczyć psychicznie wiele osób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

Katastrofa jest nieunikniona. Nie ma już wiary, nie ma nadziei. Połamaliśmy ludzi , zniszczyliśmy ich umysły i serca. Jesteśmy znienawidzeni i pogardzani.

źródło: NKJP: Adam Ważyk: Wściekłość i wstyd, Gazeta Wyborcza, 1994-12-03

Po umorzeniu śledztwa pojawiły się oburzone głosy, że największa afera wolnej Polski, która umożliwiła prawicy obalenie rządzącej lewicy i połamała wielu ludzi zakończyła swój żywot, a winnych jak nie było, tak nie ma.

źródło: NKJP: Internet

- Wiele osób uważa, że wśród donosicieli przeważają ludzie połamani psychicznie, z których wyciąga się zeznania, a w tym przypadku nie ulegało wątpliwości, że był to człowiek, który robił to z dużym talentem, wykorzystując swoje profesjonalne przygotowanie

źródło: NKJP: Joanna Leszczyńska: Upiorne teczki, Dziennik Łódzki, 2002-05-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	połamię	połamiemy
2 os.	połamiesz	połamiecie
3 os.	połamie	połamią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	połamałem +(e)m połamał	połamałam +(e)m połamała	połamałom +(e)m połamało	połamaliśmy +(e)śmy połamali	połamałyśmy +(e)śmy połamały
2 os.	połamałeś +(e)ś połamał	połamałaś +(e)ś połamała	połamałoś +(e)ś połamało	połamaliście +(e)ście połamali	połamałyście +(e)ście połamały
3 os.	połamał	połamała	połamało	połamali	połamały

bezosobnik: połamano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		połammy
2 os.	połam	połamcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	połamałbym bym połamał	połamałabym bym połamała	połamałobym bym połamało	połamalibyśmy byśmy połamali	połamałybyśmy byśmy połamały
2 os.	połamałbyś byś połamał	połamałabyś byś połamała	połamałobyś byś połamało	połamalibyście byście połamali	połamałybyście byście połamały
3 os.	połamałby by połamał	połamałaby by połamała	połamałoby by połamało	połamaliby by połamali	połamałyby by połamały

bezosobnik: połamano by

bezokolicznik: połamać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: połamawszy

gerundium: połamanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	połamanie	połamania
D.	połamania	połamań
C.	połamaniu	połamaniom
B.	połamanie	połamania
N.	połamaniem	połamaniami
Ms.	połamaniu	połamaniach
W.	połamanie	połamania

imiesłów przymiotnikowy bierny: połamany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	połamany	połamany	połamany	połamane	połamana
D.	połamanego	połamanego	połamanego	połamanego	połamanej
C.	połamanemu	połamanemu	połamanemu	połamanemu	połamanej
B.	połamanego	połamanego	połamany	połamane	połamaną
N.	połamanym	połamanym	połamanym	połamanym	połamaną
Ms.	połamanym	połamanym	połamanym	połamanym	połamanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	połamani	połamani	połamane	połamane
D.	połamanych	połamanych	połamanych	połamanych
C.	połamanym	połamanym	połamanym	połamanym
B.	połamanych	połamanych	połamanych	połamane
N.	połamanymi	połamanymi	połamanymi	połamanymi
Ms.	połamanych	połamanych	połamanych	połamanych

Składnia

połamać

KOGO

4. połamało kogoś

Definicja

pot.

zacząć odczuwać silne bóle kości i mięśni utrudniające poruszanie się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Cytaty

Co się stało? Połamało cię? – Ano połamało.

źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006

- Jak mnie przedwczoraj połamało, to myślałam, że z łóżka nie wstanę. Schylić się nie mogłam, tak mnie bolało w krzyżu.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Piotra połamało. Chodzi w perwersyjnym gorseciku, jęcząc.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
3 os.	połamie

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.			połamało

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.			połamałoby by połamało

bezokolicznik: połamać

odpowiednik aspektowy: łamać

Składnia

połamać

KOGO

Frazeologizmy

ktoś mało nóg nie połamie
ktoś o mało nóg nie połamie
ktoś połamał sobie zęby na czymś
można sobie język połamać
połamania nóg
połamania piór
połamania pióra
żeby/bodaj połamało kogoś

Data ostatniej modyfikacji: 06.01.2015