UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

mata

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

1. pleciona

Definicja

plecione przykrycie służące do wykładania nim podłogi lub ściany

Pochodzenie

może p.-łac. matta

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka meble i wystrój wnętrz

Połączenia

  • słomiana mata; mata trzcinowa
  • rozkładać maty
  • leżeć na macie

Cytaty

Poczułem się mocniej i pewniej i zauważyłem, że ogromna słomiana mata zasłaniająca okno przestała mi się wydawać tak obskurnie tandetna.

źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

Kiedy zachodzi słońce, ktoś rozkłada matę i sypie herbatę do czajniczka, i wyciąga suche jak kamyki daktyle, czas zamarł, dni płyną jeden za drugim i niczego więcej już w życiu nie trzeba.

źródło: NKJP: Olga Stanisławska: O wędrowaniu, Wysokie obcasy, Gazeta Wyborcza, 1999-09-18

Afgańczycy gościli żołnierzy leżącym na macie wielkim chlebem i kawałkami barana w oleju.

źródło: NKJP: Małgorzata Pawelec: Po misji w Afganistanie, Echo Dnia, 2007-11-16

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. mata
maty
D. maty
mat
C. macie
matom
B. matę
maty
N. matą
matami
Ms. macie
matach
W. mato
maty

2. w budownictwie

Definicja

kawałek odpowiedniego tworzywa mający zastosowanie w budownictwie

Pochodzenie

może p.-łac. matta

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo materiały, narzędzia i maszyny budowlane

Połączenia

  • specjalna mata; mata korkowa, szklana; grzejna

Cytaty

Układając deskę barlinecką na macie korkowej lub tekturze falistej pamiętajmy, żeby pasy podkładu układać prostopadle do ściany i nowej podłogi.

źródło: NKJP: (BEA): Sam ułóż podłogę, Dziennik Polski, 2003-08-20

Potrafimy wyciszyć każdy zestaw, montując w nim specjalne maty, stosowane np. w samochodach.

źródło: NKJP: (e.Ż): Szept zastąpi hałas, Nowiny Raciborskie, 2006-01-24

Ponadto stosuje się coraz częściej elektryczne maty grzejne [...] oraz elektrooporowe promienniki podczerwieni wzbudzane prądem elektrycznym.

źródło: NKJP: Zygmunt Jamroży: Beton i jego technologie, 2000

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. mata
maty
D. maty
mat
C. macie
matom
B. matę
maty
N. matą
matami
Ms. macie
matach
W. mato
maty

3. w sporcie

Definicja

kawałek odpowiedniego tworzywa ułożony na podłodze podczas wykonywania ćwiczeń lub zawodów sportowych

Pochodzenie

może p.-łac. matta

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport przedmioty związane ze sportem

Połączenia

  • zapaśnicza; prywatna mata; mata treningowa
  • mata tatami
  • środek maty
  • powrót na matę
  • walka, występ; sędzia na macie
  • paść; wrócić; wyjść/wychodzić na matę; wypchnięcie za matę
  • leżeć; trenować, walczyć na macie

Cytaty

Trenują w tych samych co oni salkach, niewiele większych od zapaśniczej maty, [...] wiedzą więc dobrze, że sukces [...] osiąga się wyłącznie długoletnią i systematyczną pracą.

źródło: NKJP: Zapaśnicza przygoda, Magazyn nr 33 dodatek do Gazety Wyborczej, 1995-08-18

Pod koniec 3-minutowego starcia otrzymał cios w szczękę i padł na matę.

źródło: NKJP: Jerzy Filipiuk: Siła tkwi w głowie, Dziennik Polski, 2002-09-30

Do tego czasu zawodnik nie będzie startował w żadnych zawodach. [...] Jego powrót na matę spodziewany jest dopiero na początku stycznia 2008 roku.

źródło: NKJP: SzS: Radomski zapaśnik przejdzie operację kolana, Echo Dnia, 2007-10-04

[...] Aby wziąć udział w akcji wystarczy zabrać ze sobą odrobinę dobrych chęci, wygodny strój i matę do ćwiczeń. Projekt Joga w Parku to nie tylko bezpłatne ćwiczenia, ale także możliwość poznania tajników tai chi czy sposobów na zdrowy kręgosłup.

źródło: NKJP: WM: Pierwszy w powiecie zakład opieki pilęgniarskiej, Gazeta Poznańska, 2001-10-06

Znalazłem na Allegro i w Internecie maty do ćwiczeń jogi, fitness [...]

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. mata
maty
D. maty
mat
C. macie
matom
B. matę
maty
N. matą
matami
Ms. macie
matach
W. mato
maty

4. matematyka

Definicja

młodz. 
matematyka - przedmiot w szkole

Pochodzenie

Od: matematyka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła

Relacje znaczeniowe

synonimy:  matma

Połączenia

  • spr, sprawdzian, zadania; babka, pani z maty

Cytaty

Jutro rano trzeba wstać i iść pisać sprawdzian z maty, a nic nie umiem.

źródło: NKJP: Internet

[...] Panie Boże, spraw, aby udała mi się klasówka z maty [...].

źródło: NKJP: List ze wsi, Gazeta Radomszczańska, 2009-01-07

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. mata
maty
D. maty
mat
C. macie
matom
B. matę
maty
N. matą
matami
Ms. macie
matach
W. mato
maty

Inne uwagi

Zwykle lp

Data ostatniej modyfikacji: 31.03.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj