UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

starcie

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Rzeczownik od przedrostkowego czasownika  zetrzeć się  <  psł.  *sъ-terti, *sъ-tьrǫ.
Por.  trzeć 

1. zbrojne

Definicja

bezpośrednie spotkanie zbrojne przeciwników, z których każdy dąży do pokonania drugiego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

synonimy:  walka

Połączenia

  • bezpośrednie; brutalne, krwawe, ostre; decydujące; frontalne; gangsterskie; gwałtowne; nieuchronne; olimpijskie; wielkie; zbrojne starcie; starcie niemiecko-brytyjskie, niemiecko-polskie...; pancerne, zbrojne; uliczne
  • starcie artylerii, czołgów; dowódców, piechoty, wojsk
  • starcie na bagnety, na pistolety, na szable, na szpady
  • starcie z armią, z napastnikiem, z przeciwnikami, z wojskami, z wrogiem; z Niemcami, z Rosją
  • nieuchronność; uczestnicy starcia
  • unikać starcia
  • dążyć; doprowadzić; nie dopuścić; przyczynić się do starcia
  • starcie z policją

Cytaty

Wielu uczestników starcia wymachuje nad głową zapalonymi gazetami.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Wiatr i pył, 2008

Plan wodza zakładał unikanie frontalnego starcia, obejście pułku i przechwycenie jego taborów.

źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994

Reszta chłopców została zastrzelona w gangsterskich starciach na ulicy.

źródło: NKJP: Ewa Drab, Urszula Lipińska, Konrad Wągrowski, Kamil Witek: Wrogowie publiczni: Gangsterzy z różnych stron świata, Esensja nr 06, 2009-08-21

Przez rok 1884 i 1885 wydawało się, że dojdzie do zbrojnego starcia brytyjsko-rosyjskiego na pograniczu Afganistanu.

źródło: NKJP: Henryk Wereszycki: Koniec sojuszu trzech cesarzy, 1977

Lord Cornwallis próbował zaatakować wojska Waszyngtona, ale ten sprytnie unikał bezpośredniego starcia, prowadząc działania na poły partyzanckie.

źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. starcie
 starcia
D. starcia
 starć
C. starciu
 starciom
B. starcie
 starcia
N. starciem
 starciami
Ms. starciu
 starciach
W. starcie
 starcia

Składnia

bez ograniczeń + starcie +
z KIM/CZYM

2. opinii

Definicja

ostra wymiana przeciwstawnych opinii i poglądów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • gwałtowne, ostre; otwarte; sądowe; wielkie starcie
  • starcie dyskutantów; koncepcji, opcji, programów, racji, światopoglądów
  • starcie z premierem; z nauczycielami
  • starcia i polemiki
  • płaszczyzna starcia

Cytaty

Co stanie się z tymi pieniędzmi, przesądzić może właśnie starcie racji NBP i zamiarów rządu.

źródło: NKJP: Janusz Jankowiak: NBP dojrzewa, Gazeta Wyborcza,1994-08-16

Jako piętnastoletni uczeń junior high school Stallman wciąż miewał starcia z nauczycielami i administracją szkoły, wciąż z nimi polemizował.

źródło: NKJP: Sam Williams: W obronie wolności, 2003-11

Również w praktycznym działaniu dojdzie do starcia dwóch koncepcji, co tłumaczy niekonsekwencje czy nawet sprzeczności wielu posunięć.

źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. starcie
 starcia
D. starcia
 starć
C. starciu
 starciom
B. starcie
 starcia
N. starciem
 starciami
Ms. starciu
 starciach
W. starcie
 starcia

Składnia

bez ograniczeń + starcie +
z KIM/CZYM

3. w sporcie

Definicja

sport.  pot. 
jedna z części rywalizacji sportowej trwająca ściśle określony czas

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport dyscypliny, imprezy i rozgrywki sportowe

Połączenia

  • finałowe; pierwsze, drugie, trzecie, czwarte; przegrane, wygrane starcie
  • starcie gigantów; rodaka; zespołów
  • wynik, zakończenie starcia
  • porażka w starciu
  • przegrać, wygrać starcie
  • doszło do starcia
  • ulec komuś w starciu

Cytaty

Drugie starcie było wręcz dla polskiej drużyny katastrofą. Nasze koszykarki od samego początku nie potrafiły dotrzymać kroku rywalkom.

źródło: NKJP: Patryk Kurkowski: Biało-czerwonym starczyło sił na jedno spotkanie, Dziennik Bałtycki, 2010-08-19

Pojedynek w wadze ciężkiej zakontraktowano na cztery rundy. Od początku pierwszego starcia widoczna była przewaga naszego zawodnika.

źródło: NKJP: PAW: Pierwsze zwycięstwo Najmana, Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska” nr 13 (645), 2004-04-01

W walce o pas mistrza interkontynentalnego WBA przegrał na punkty z reprezentującym Rosję Pavlem Melkomianem. Pojedynek zakończył się już po czwartym starciu (zaplanowano 12).

źródło: NKJP: (MM): Saleta na deskach, Express Ilustrowany, 2003-04-28

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. starcie
 starcia
D. starcia
 starć
C. starciu
 starciom
B. starcie
 starcia
N. starciem
 starciami
Ms. starciu
 starciach
W. starcie
 starcia
Data ostatniej modyfikacji: 20.05.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN