Chronologizacja
Pochodzenie
Od: władać
1. w państwie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | regnant |
Połączenia
- drugi, pierwszy, trzeci...; kolejny, nowy, ostatni, ówczesny; dobry, faktyczny, jedyny, lokalny, niekwestionowany, niepodzielny, niezależny, prawowity, samodzielny, suwerenny, udzielny; potężny, silny; najwybitniejszy, znany; chrześcijański, hinduistyczny, muzułmański, protestancki, świecki; historyczny, legendarny; polski władca; władca absolutny; hellenistyczny, perski
- władca Bułgarii, Egiptu, Epiru, Monako, Polski, Rosji, Rzymu, Syrii...; Mazowsza, Pomorza Zachodniego, Śląska, Wielkopolski; Azteków, Bułgarów, Franków, Majów; królestwa, księstwa, państwa
- władca z dynastii Karolingów, Luksemburgów, Osmanów, Piastów...
- imię; panowanie władcy
- konflikt, stosunki z władcą; sojusz, spór, traktat, układ, umowa, wojna między/pomiędzy władcami
- być, stać się, zostać; ogłosić się władcą; okazać się jakimś władcą
Cytaty
|
Tymczasem wkrótce [...] umiera nagle cesarzowa Katarzyna, a na tron wstępuje jej syn cesarz Paweł. Nowy władca rozpoczyna swe rządy od wypuszczenia na wolność jeńców wojennych z Powstania Kościuszkowskiego. źródło: NKJP: Marian Brandys: Nieznany Książę Poniatowski, 1996 |
|
|
Powstanie dużych organizacji wczesnopaństwowych, a zwłaszcza państwa piastowskiego spowodowało rozwój zabudowy grodowo-podgrodziowej oraz pojawienie się budowli reprezentacyjnych i mieszkalnych służących władcy i jego dostojnikom. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce : od średniowiecza do czasów współczesnych, 2005 |
|
|
Artykuły henrykowskie wymieniały przede wszystkim istniejące już prawa. [...] Ostatni punkt zawierał postanowienie, iż w razie złamania przez władcę praw poddani mogą wypowiedzieć mu posłuszeństwo. źródło: NKJP: Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn: Polskie dzieje od czasów najdawniejszych do współczesności, 1996 |
|
|
Szach był władcą wielkiego państwa, najpiękniejsze kobiety zwożono z krańców Azji do jego haremu, jednak nie miał potomstwa. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1994 |
|
|
Z końcem X w. włączono Kraków do państwa polskiego, rządzonego przez władców z dynastii Piastów. źródło: NKJP: MastiBot: Stare Miasto w Krakowie, Wikipedia.pl, 2009-06-02 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | władca |
władcy |
ndepr |
| władce |
depr | ||
| D. | władcy |
władców |
|
| C. | władcy |
władcom |
|
| B. | władcę |
władców |
|
| N. | władcą |
władcami |
|
| Ms. | władcy |
władcach |
|
| W. | władco |
władcy |
ndepr |
| władce |
depr |
2. wiatrów
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Połączenia
- władca finansowy
- władca ciemności, snów, zaświatów; duchów, elfów; burzy, grzmotów, lawy, lodów, mórz, oceanów, przestworzy, wiatrów, wód; władcy finansów, gospodarki, Narodowego Banku Polskiego; masowej wyobraźni; mediów, radia, telewizji, wydziałów, zespołów; piłki, tańca...
Cytaty
|
Grecy uważali, że na tej wyspie mieszka władca wiatrów Eolus (Aeolus). źródło: NKJP: TXiKiBoT: Vulcano, Wikipedia.pl, 2008-11-20 |
|
|
Niegdyś ci niekwestionowani władcy wydziałów i zespołów adwokackich przyjmowali petentów, którzy nie śmieli podnieść wzroku, głośniej się odezwać, tym bardziej zaprotestować, a teraz dalsza egzystencja zależała być może od dobrej woli najmniejszego z nich, niegdysiejszych klientów. źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005 |
|
|
Prawo karne stało tu zawsze na straży interesów kapitalistów, a najbardziej gwałtowne i szkodliwe społecznie czyny popełniane byty przez państwo i władców korporacyjnej gospodarki. źródło: NKJP: Lech Falandysz: W kręgu kryminologii radykalnej, prasa, 2008 |
|
|
[...] takie słowa jak: ˝wolność słowa˝, ˝demokracja˝, ˝prawo do informacji˝, ˝opinia publiczna˝, którymi tak lubią szermować niektórzy władcy mediów w Polsce, brzmią po prostu cynicznie i ironicznie. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.02.2003 |
|
|
Było to oczywiście wspaniałe przeżycie, ale rozczarowało go, że maszynista - pan i władca pochłaniającej kilometry maszyny - widzi w istocie tak niewiele: głównie bok olbrzymiego, wybiegającego w przód walczaka i gdzieś daleko delikatne niteczki torów. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | władca |
władcy |
ndepr |
| władce |
depr | ||
| D. | władcy |
władców |
|
| C. | władcy |
władcom |
|
| B. | władcę |
władców |
|
| N. | władcą |
władcami |
|
| Ms. | władcy |
władcach |
|
| W. | władco |
władcy |
ndepr |
| władce |
depr |
Składnia
|
+ | władca | + |
CZEGO
|