Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. kruszyć
1. chleba
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem
Cytaty
|
Janina siada ciężko przy stole. Bezmyślnie zgarnia kruszyny ze stołu na dłoń. źródło: NKJP: Dariusz Banek: Samo życie Odcinek 228, 2010 |
|
|
Po wyjęciu wypełniamy pieczywo kruszynami mozzarelli, listkiem świeżej bazylii [...]. źródło: NKJP: ama: 5 sposobów na mozzarellę, Dziennik Zachodni, 2010-10-27 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kruszyna |
kruszyny |
|
| D. | kruszyny |
kruszyn |
|
| C. | kruszynie |
kruszynom |
|
| B. | kruszynę |
kruszyny |
|
| N. | kruszyną |
kruszynami |
|
| Ms. | kruszynie |
kruszynach |
|
| W. | kruszyno |
kruszyny |
Składnia
|
+ | kruszyna | + |
(CZEGO)
|
2. muru
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Cytaty
|
A ta kruszyna muru, na której zachował się wyraźny ślad łzy? źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Imperium, 2005 |
|
|
Długą białą pryzmą leżały na poboczu kruszyny szkła. źródło: Kazimierz Orłoś: Trzecie kłamstwo, 1980 (artas.zapto.org) |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kruszyna |
kruszyny |
|
| D. | kruszyny |
kruszyn |
|
| C. | kruszynie |
kruszynom |
|
| B. | kruszynę |
kruszyny |
|
| N. | kruszyną |
kruszynami |
|
| Ms. | kruszynie |
kruszynach |
|
| W. | kruszyno |
kruszyny |
Składnia
|
|
+ | kruszyna | + |
CZEGO
|
3. o kimś drobnym
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo
Cytaty
|
Jak tu ciągnąć naszą kruszynę taki świat drogi - powiedziała z troską dawna pokojówka Elizy, widać było, że trudno jej się rozstać z dziewczynką. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Niemiecki taniec, 2009 |
|
|
[...] rodzic, który ma ważące 2 kg dziecko, na ogół nie zdaje sobie sprawy, że kiedyś ono wyrośnie tak, że nie zmieści się do wózka. Przecież to taka kruszyna. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Zaprzyjaźniłam się z Japonką, trzymam za nią kciuki - o Jezu, jak ona pięknie gra! Bardzo subtelnie gra, a potem nie wiadomo skąd w takiej kruszynie, [...] bierze się nagle nieprawdopodobna siła! źródło: NKJP: Krystyna Berwińska: Con Amore, 1976 |
|
|
Jak miał odwagę kłamać przy tej kruszynie, którą nosił na rękach i na pewno [...] bardzo pokochał? źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001 |
|
|
[...] a mój kruszyna Gucio dostał probiotyki [...]. źródło: Internet: goldenline.pl/ |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kruszyna |
kruszyny |
|
| D. | kruszyny |
kruszyn |
|
| C. | kruszynie |
kruszynom |
|
| B. | kruszynę |
kruszyny |
|
| N. | kruszyną |
kruszynami |
|
| Ms. | kruszynie |
kruszynach |
|
| W. | kruszyno |
kruszyny |
4. zrozumienia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Cytaty
|
Cały sprowadzony towar trzeba było teraz wieźć w głąb kraju, ale wówczas okazało się, że Iran nie ma transportu (o czym szach nie wiedział). To znaczy jest trochę samochodów i wagonów, ale to ledwie kruszyna w stosunku do potrzeb. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Szachinszach, 2005 |
|
|
Jeżeli osądzi, że tak, uzyska kruszynę kartezjańskiej pewności, jeśli nie, czeka go znów piekło sceptycyzmu i relatywizmu. źródło: NKJP: Adam Czerniawski: Język filozofią moją, Kultura, nr 11, 1976 |
|
|
[...] ani jeden odbity foton nie wróci już do oczu patrzącego, bo czarna dziura wchłania swym horyzontem każdą cząstkę i każdą kruszynę światła na zawsze. źródło: NKJP: Stanisław Lem: Fiasko, 1987 |
|
|
[...] jak zahipnotyzowany wpatrywał się w Paulinkę, która bez słowa pożerała oczami całe widowisko, a jej zapamiętanie się w zachwycie źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Mojra, 1996 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kruszyna |
kruszyny |
|
| D. | kruszyny |
kruszyn |
|
| C. | kruszynie |
kruszynom |
|
| B. | kruszynę |
kruszyny |
|
| N. | kruszyną |
kruszynami |
|
| Ms. | kruszynie |
kruszynach |
|
| W. | kruszyno |
kruszyny |
Składnia
|
|
+ | kruszyna | + |
(CZEGO)
|
5. krzew
Definicja
Noty o użyciu
Używane również w postaci pełnej: kruszyna pospolita .
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | kruszyna pospolita | |
| hiperonimy: | krzak, krzew |
Połączenia
- kora kruszyny
Cytaty
|
Wiosną problem może nam sprawić kruszyna, której młode liście pachną zgnilizną. Krzew ten jest jednak polecany ze względu na swoje niewielkie wymagania [...]. źródło: NKJP: Izabella Sieńko-Holewa: Co tak pachnie pod oknami?, Gazeta Wyborcza, 1999-04-28 |
|
|
[...] gubię trakt i odnajduję go, by po chwili brnąć manowcami, gdzie bezlistne gałęzie kruszyn i tarnin chwytają mnie za włosy i czepiają się moich ramion. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993 |
|
|
[...] najlepszym środowiskiem dla pszczół jest podmokły las, w którym dużo jest kruszyny, maliny i jeżyny. źródło: NKJP: Mirosława Łęska: Pszczoły to nie tylko miód, Gazeta Radomszczańska nr 50, 1998 |
|
|
Lubianą przez łosie karmę stanowią gałęzie wierzby, dębu, klonu, brzozy, jarzębiny, jałowca i kruszyny, a także sosny [...]. źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kruszyna |
kruszyny |
|
| D. | kruszyny |
kruszyn |
|
| C. | kruszynie |
kruszynom |
|
| B. | kruszynę |
kruszyny |
|
| N. | kruszyną |
kruszynami |
|
| Ms. | kruszynie |
kruszynach |
|
| W. | kruszyno |
kruszyny |