UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rada

Chronologizacja

XIV w., Bańk
XIV w., Bor

1. na kłopoty

Definicja

to, co ktoś powiedział komuś, co ma robić w danej sytuacji

Pochodzenie

Zob. radzić 2

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • dobra, cenna, mądra, praktyczna, prosta, rozsądna, zbawienna, życzliwa; ojcowska, przyjacielska rada; fachowe rady;
  • prośba o radę
  • posłuchać; potrzebować, szukać; zasięgać rady; słuchać; udzielać rad
  • dać/dawać komuś; mieć; odrzucać radę
  • pomagać, służyć radą
  • korzystać, skorzystać z rad
  • błagać, prosić, poprosić; pytać, spytać, zapytać, zwrócić się o radę

Cytaty

[...]bardzo ci dziękuję za mądrą radę.

źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Podróż, 1958

- Dam ci dobrą radę, Andrzej - w głosie Piotra brzmiała czysta życzliwość - przestań się oszukiwać. Spróbuj dostrzec to, co przed sobą ukryłeś.

źródło: NKJP: Mirosław Tomaszewski: UGI, 2006

[...]osoba przyjmująca zgłoszenie udzieliła mi rady, abym na obniżenie temperatury (ciągle rosła i rosła, mimo aspiryny) włożyła mokre skarpetki.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Księżyc nad Zakopanem, 2006

Jesień przyszła, nie ma na to rady.

źródło: NKJP: Arkadiusz Franas: Na dzień dobry, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-09-28

Porozmawiaj z bliskimi, pozwól im wysłuchać twoich problemów i posłuchaj ich rad.

źródło: NKJP: Andrzej Stefańczyk: Psychologia wywierania wpływu i psychomanipulacji, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rada
rady
D. rady
rad
C. radzie
radom
B. radę
rady
N. radą
radami
Ms. radzie
radach
W. rado
rady

2.a zespół ludzi

Definicja

grupa osób wybranych przez ludzi lub powołanych przez władze do wyrażania opinii i podejmowania decyzji w określonych kwestiach

Noty o użyciu

Używany w nazwach własnych, np.: Papieska Rada ds. Rodziny, Rada Administracyjna, Rada Bezpieczeństwa ONZ, Rada Jedności Narodowej, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Rada Pomocy Żydom, Rada Regencyjna.

Pochodzenie

zach. psł. *rada

z st.-w.-niem. rāt

Por. też: starosaskie rād 'rada, zgromadzenie'.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Połączenia

  • gminna rada; rada naukowa, pedagogiczna; cesarska, królewska; familijna, klasowa, parafialna, szkolna, zakładowa; dzielnicowa, miejska; adwokacka; pracownicza, robotnicza; konsultacyjna, nadzorcza, opiekuńcza; rewolucyjna, wojenna, wojskowa; programowa
  • rada dzielnicy, gminy, miasta; wydziału
  • członek, prezes, prezydium, przedstawiciel, przewodniczący, sekretarz, wiceprzewodniczący; decyzja, uchwała; posiedzenie, spotkanie, zebranie rady
  • koledzy, osoby, panie, panowie z rady
  • konflikt; konsultacja, kontakt, rozmowy, spotkanie; porozumienie, współpraca z radą
  • związany z radą
  • odwołać kogoś z rady
  • spotkać się; współpracować; uzgodnić; współdziałanie z radą

Cytaty

Nagroda Literacka m.st. Warszawy została ustanowiona decyzją rady miasta.

źródło: NKJP: Anna Piwkowska nagrodzona za „Farbiarkę”, Zeszyty Poetyckie, 2010-10-23

Rada składała się z 24 członków, łącznie z przewodniczącym i wiceprzewodniczącym, zatwierdzonych przez władze nadzorcze.

źródło: NKJP: Stefan Ernest: O wojnie wielkich Niemiec z Żydami Warszawy : 1939-1943, 2003

[...] teraz nawet już nie wiadomo, to znaczy nie wszyscy pamiętają, kto jest przewodniczącym rady klasowej, kto sekretarzem, kto skarbnikiem i kogo właściwie wybrano do sekcji.

źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

Rzym godził się na silną lokalną władzę ustawodawczą w postaci rady. To był trochę taki odpowiednik rzymskiego senatu. Gdy jakiś członek rady umierał albo rezygnował, jego miejsce zajmował następny, aprobowany przez to ciało.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006

Mężczyzna miał około trzydziestu lat i fizjonomię biznesmena śpieszącego się na Wall Street albo na zebranie rady nadzorczej dobrze prosperującej spółki giełdowej.

źródło: NKJP: Mirosław Tomaszewski: UGI, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rada
rady
D. rady
rad
C. radzie
radom
B. radę
rady
N. radą
radami
Ms. radzie
radach
W. rado
rady

2.b posiedzenie

Definicja

posiedzenie rady - grupy osób

Pochodzenie

zach. psł. *rada

z st.-w.-niem. rāt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Połączenia

  • dzisiejsza, jutrzejsza, wczorajsza rada
  • udział w radzie
  • rada odbyła/odbywa się
  • być na radzie

Cytaty

Ostatecznie rada odbędzie się 28 sierpnia, wtedy nauczyciele będą mogli wydać opinię dotyczącą przedstawionego im kandydata.

źródło: NKJP: (pp): Powołają dyrektora, Gazeta Goleniowska, 2008-08-20

Głównym tematem dzisiejszej rady gminy będzie ustalenie wynagrodzenia minimalnego dla administracyjnych pracowników placówek oświatowych.

źródło: NKJP: (KRZYS): Sesja o oświacie, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-06-09

Mirek cały dzień biega, wieczorem pojechał się dowiedzieć, co było na radzie wydziału [...]

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006

Uroczystość odbywała się w Gabinecie Owalnym Białego Domu i była imponująca. Prezydent zaprosił do udziału w radzie przedstawicieli chyba wszystkich dyskryminowanych mniejszości.

źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rada
rady
D. rady
rad
C. radzie
radom
B. radę
rady
N. radą
radami
Ms. radzie
radach
W. rado
rady

Frazeologizmy

Kraj Rad
ktoś/coś daje radę
ktoś/coś dał/dało radę
nie ma rady
nie ma innej rady
prezes Rady Ministrów
Rada Gabinetowa
Rada Ministrów
rada narodowa
rada starców
rada starszych
trudna rada
wujek Dobra Rada

Przysłowia

Na układy nie ma rady
Data ostatniej modyfikacji: 05.08.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj