UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

sceneria

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

internac.

ang. scenery

niem. Szenerie (od: Szene 'scena')

wł. scenario

Por. scena

1. filmowa

Definicja

specjalnie przygotowane plastyczne tło akcji dzieła filmowego bądź jakiegoś widowiska

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  tło

Połączenia

  • naturalna, oryginalna, realistyczna, sztuczna; kameralna, monumentalna; historyczna, współczesna; bajkowa, baśniowa, fantastyczna; kosmiczna, morska, orientalna; nocna; mroczna, ponura, sielankowa; piękna, znakomita sceneria; sceneria wykonana przez kogoś
  • sceneria filmu, spektaklu; nocy
  • sceneria i kostiumy, sceneria i stroje
  • elementy scenerii
  • zmienić scenerię
  • coś rozgrywa się jakiejś scenerii

Cytaty

W „Marii Tudor” grozę wzbudza widok wielkiej sali, całej obitej na czarno, na jednej ze ścian rozpostarte białe płótno z czarnym krzyżem; [...] ta wspaniała sceneria mało jest wykorzystana w toku akcji [...]

źródło: NKJP: Alina Kowalczykowa: Dramat i teatr romantyczny, 1997

Występy uczniów poprzedziły parodniowe próby [...] oraz prace związane z przygotowaniem strojów i scenerii.

źródło: NKJP: (w): Św. Marcin na Ostrogu, Nowiny Raciborskie, 2003-12-03

Reżyser [...] oprawił „Piano Bar” w dekoracyjną scenerię i malownicze zdjęcia Pierre-Williama Glenna.

źródło: NKJP: „Piano Bar”, Dziennik Polski, 2003-06-20

Autorka scenografii Ewa Wodecka zmieniła salę Rozmaitości w wielką, moralitetową scenę, z blaszanym Piekłem po jednej i płóciennym Niebem po drugiej stronie. W tej genialnie prostej scenerii ponad głowami widzów rozgrywa się sąd nad grzesznikami, który odprawia z balkonu Chrystus.

źródło: NKJP: Roman Pawłowski: Historia o miłosiernej, czyli testament psa„ w warszawskich Rozmaitościach, Gazeta Wyborcza, 1997-09-23

Pokolenia wychowane na karnawałowo-fantastycznych sceneriach i kostiumach muzycznych idoli dawno odłożyły elegancję do lamusa.

źródło: NKJP: Helena Zaworska: Rozmowy z Arturem Międzyrzeckim: pożegnanie ze stuleciem i z życiem, Książki, dodatek do Gazety Wyborczej, 1996-12-04

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. sceneria
scenerie
D. scenerii
scenerii
neut
sceneryj
char
C. scenerii
sceneriom
B. scenerię
scenerie
N. scenerią
sceneriami
Ms. scenerii
sceneriach
W. scenerio
scenerie

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + sceneria +
(CZEGO)
bez ograniczeń + sceneria +
(JAKA)

2. wydarzeń

Definicja

miejsce i okoliczności stanowiące tło jakichś działań bądź wydarzeń

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  tło

Połączenia

  • pałacowa, zamkowa; górska, leśna, wysokogórska; jesienna, śnieżna; zabytkowa; kolorowa, malownicza, romantyczna; egzotyczna; przepiękna sceneria
  • sceneria wydarzeń; dziedzińca, miasta, parku, ruin; gór, połonin, przyrody; zimy; Beskidu
  • sceneria i atmosfera, sceneria i nastrój
  • coś tworzy scenerię
  • coś odbyło/odbywało się w jakiejś scenerii

Cytaty

Woń świeżo skoszonej trawy, zapach bigosu, upalne popołudnie. Tak przedstawiała się sceneria towarzyskiego spotkania sympatyków koni w Rząsce.

źródło: NKJP: (WT): Konie mają szczęście, Dziennik Polski - Kraków, 2001-07-30

Debata, która toczy się dzisiaj nad tym punktem porządku dziennego, odbywa się w niecodziennej scenerii tuż przed świętami Bożego Narodzenia, które wszyscy określamy jako święta nadziei.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 23.12.1994

Czasami pojawi się jakiś patrol policyjny i usunie bezdomnych, ale wracają. Wtapiają się jakoś w tę dworcową scenerię.

źródło: NKJP: W centrum straszy PRL, Życie Warszawy, 2001

Co roku miasto Terni jest scenerią obchodów ku czci św. Walentego, których kulminacyjnym punktem jest uroczystość „przyrzeczenia miłości” [...]

źródło: NKJP: Świat - Krótko, Dziennik Polski, 2003-02-15

Popołudniowy spacer przez żydowski Williamsburg przenosi przygodnego spacerowicza prosto w wiek dziewiętnasty, w którego senne scenerie złośliwy wiatr wrzucił przypadkiem ciężarówki, bankomaty, telefony komórkowe.

źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. sceneria
scenerie
D. scenerii
scenerii
neut
sceneryj
char
C. scenerii
sceneriom
B. scenerię
scenerie
N. scenerią
sceneriami
Ms. scenerii
sceneriach
W. scenerio
scenerie

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + sceneria +
(CZEGO)
bez ograniczeń + sceneria +
(JAKA)
Data ostatniej modyfikacji: 27.07.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj