UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

poranek

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od dawnego wyrażenia przyimkowego po ranu; zob. rano

1. pora

Definicja

książk. 
pora, kiedy kończy się noc, a zaczyna dzień

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat słońce i księżyc, pory dnia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ranek, raniec, zaranek, zranek
hiperonimy:  pora I

Połączenia

  • dzisiejszy, jutrzejszy, wczorajszy; kolejny, następny; każdy; pierwszy; wczesny; czwartkowy, niedzielny; noworoczny, wigilijny, wakacyjny; letni, jesienny, wiosenny, zimowy; chłodny, ciepły, deszczowy, mglisty, mroźny, rześki, słoneczny, szary, upalny; piękny; feralny poranek; poranek wielkanocny
  • poranek Zmartwychwstania
  • poranek czy wieczór; poranki i wieczory
  • brzask, jasność, szarość; światło; zapach; powietrze, promienie; chłód; nastrój, radość; obietnica; opis poranka
  • myśli; radość o poranku
  • poranek nadszedł, nastał, przyszedł/przychodzi, wstał, zaświtał; przyniósł, przywitał
  • nienawidzić poranków
  • witać kogoś o poranku
  • któregoś, pewnego, tamtego, tego poranka

Cytaty

W niedzielny poranek pojechaliśmy jej fiatem na plac przy stadionie, pokazała mi [...] co to sprzęgło, hamulec, gaz i jak przełączać biegi, a kiedy już trochę potrenowałem, kazała mi przesiąść się na miejsce kierowcy.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 2003

Pewnego sierpniowego upalnego poranka, gdy kobiety rozniecały dopiero ogień w chlebowych piecach, a miasto budziło się z wolna do życia, wstrząsnął nim zagłuszający wszystko i potęgujący się z każdą chwilą grzmot.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002

Następnego dnia o poranku do naszego domu przybiegł tata i poinformował mnie, że ksiądz nie pojawił się na mszy.

źródło: NKJP: Piotr Paterski: Plebania była zdemolowana, rzeczy porozrzucane, Tygodnik Tucholski, 2008

Zawsze spędzali razem niedzielne poranki.

źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. poranek
poranki
D. poranka
rzadziej poranku
poranków
C. porankowi
porankom
B. poranek
poranki
N. porankiem
porankami
Ms. poranku
porankach
W. poranku
poranki

2. impreza

Definicja

impreza kulturalna odbywająca się przed południem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  impreza

Połączenia

  • muzyczny poranek; poranek autorski; filmowy, literacki, poetycki, recytatorski
  • poranek poezji
  • poranki dla dzieci, dla szkół
  • w ramach poranków

Cytaty

XXXI Krakowski Salon Poezji - poranek z wierszami Tadeusza Różewicza, zatytułowany „...zwlekam uciekam nudzę marudzę...” - był pierwszym, kiedy oklaski zabrzmiały nie tylko w finale, ale także w środku.

źródło: NKJP: PG: Ciepła bezwzględność, Dziennik Polski, 2002-11-18

Dawid [...] z siostrą Weroniką [...] przyszli 10 lipca do kina Bałtyk na poranek filmowy. Wyświetlano bajkę animowaną „Księżniczka na ziarnku grochu”.

źródło: NKJP: (m): Oglądanie na ekranie, Nowiny Raciborskie, 2008-07-15

Od wczoraj przez trzy dni uczniowie Szkoły Muzycznej w Krzeszowicach uczestniczą w „Porankach muzycznych”, organizowanych w Galerii Krzeszowickiego Ośrodka Kultury.

źródło: NKJP: (ETYZ): Muzyczna pasja, Dziennik Polski, 2002-09-18

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. poranek
poranki
D. poranku
rzadziej poranka
poranków
C. porankowi
porankom
B. poranek
poranki
N. porankiem
porankami
Ms. poranku
porankach
W. poranku
poranki
Data ostatniej modyfikacji: 23.05.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj