UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

obrabiać

Chronologizacja

2 połowa XVIII w., SL

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. obrabiam
obrabiamy
2 os. obrabiasz
obrabiacie
3 os. obrabia
obrabiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. obrabiałem
+(e)m obrabiał
obrabiałam
+(e)m obrabiała
obrabiałom
+(e)m obrabiało
obrabialiśmy
+(e)śmy obrabiali
obrabiałyśmy
+(e)śmy obrabiały
2 os. obrabiałeś
+(e)ś obrabiał
obrabiałaś
+(e)ś obrabiała
obrabiałoś
+(e)ś obrabiało
obrabialiście
+(e)ście obrabiali
obrabiałyście
+(e)ście obrabiały
3 os. obrabiał
obrabiała
obrabiało
obrabiali
obrabiały

bezosobnik: obrabiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę obrabiał
będę obrabiać
będę obrabiała
będę obrabiać
będę obrabiało
będę obrabiać
będziemy obrabiali
będziemy obrabiać
będziemy obrabiały
będziemy obrabiać
2 os. będziesz obrabiał
będziesz obrabiać
będziesz obrabiała
będziesz obrabiać
będziesz obrabiało
będziesz obrabiać
będziecie obrabiali
będziecie obrabiać
będziecie obrabiały
będziecie obrabiać
3 os. będzie obrabiał
będzie obrabiać
będzie obrabiała
będzie obrabiać
będzie obrabiało
będzie obrabiać
będą obrabiali
będą obrabiać
będą obrabiały
będą obrabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. obrabiajmy
2 os. obrabiaj
obrabiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. obrabiałbym
bym obrabiał
obrabiałabym
bym obrabiała
obrabiałobym
bym obrabiało
obrabialibyśmy
byśmy obrabiali
obrabiałybyśmy
byśmy obrabiały
2 os. obrabiałbyś
byś obrabiał
obrabiałabyś
byś obrabiała
obrabiałobyś
byś obrabiało
obrabialibyście
byście obrabiali
obrabiałybyście
byście obrabiały
3 os. obrabiałby
by obrabiał
obrabiałaby
by obrabiała
obrabiałoby
by obrabiało
obrabialiby
by obrabiali
obrabiałyby
by obrabiały

bezosobnik: obrabiano by

bezokolicznik: obrabiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: obrabiając

gerundium: obrabianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. obrabianie
obrabiania
D. obrabiania
obrabiań
C. obrabianiu
obrabianiom
B. obrabianie
obrabiania
N. obrabianiem
obrabianiami
Ms. obrabianiu
obrabianiach
W. obrabianie
obrabiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: obrabiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. obrabiający
obrabiający
obrabiający
obrabiające
obrabiająca
D. obrabiającego
obrabiającego
obrabiającego
obrabiającego
obrabiającej
C. obrabiającemu
obrabiającemu
obrabiającemu
obrabiającemu
obrabiającej
B. obrabiającego
obrabiającego
obrabiający
obrabiające
obrabiającą
N. obrabiającym
obrabiającym
obrabiającym
obrabiającym
obrabiającą
Ms. obrabiającym
obrabiającym
obrabiającym
obrabiającym
obrabiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. obrabiający
obrabiający
obrabiające
obrabiające
D. obrabiających
obrabiających
obrabiających
obrabiających
C. obrabiającym
obrabiającym
obrabiającym
obrabiającym
B. obrabiających
obrabiających
obrabiających
obrabiające
N. obrabiającymi
obrabiającymi
obrabiającymi
obrabiającymi
Ms. obrabiających
obrabiających
obrabiających
obrabiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: obrabiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. obrabiany
obrabiany
obrabiany
obrabiane
obrabiana
D. obrabianego
obrabianego
obrabianego
obrabianego
obrabianej
C. obrabianemu
obrabianemu
obrabianemu
obrabianemu
obrabianej
B. obrabianego
obrabianego
obrabiany
obrabiane
obrabianą
N. obrabianym
obrabianym
obrabianym
obrabianym
obrabianą
Ms. obrabianym
obrabianym
obrabianym
obrabianym
obrabianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. obrabiani
obrabiani
obrabiane
obrabiane
D. obrabianych
obrabianych
obrabianych
obrabianych
C. obrabianym
obrabianym
obrabianym
obrabianym
B. obrabianych
obrabianych
obrabianych
obrabiane
N. obrabianymi
obrabianymi
obrabianymi
obrabianymi
Ms. obrabianych
obrabianych
obrabianych
obrabianych

odpowiednik aspektowy: obrobić

Pochodzenie

Zob. robić

1. drewno

Definicja

nadawać przedmiotowi pożądane cechy i właściwości za pomocą różnych zabiegów mechanicznych

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł rzemiosło

Połączenia

  • obrabiać bursztyn, drewno, kamienie, krzemień, metale
  • obrabiać skrawaniem
  • obrabiać mechanicznie, termicznie

Cytaty

Zorganizowaliśmy nasz własny tartak, by obrabiać drewno, które przywoziliśmy z linii kolejowej, i budowaliśmy nowe baraki.

źródło: NKJP: Walter J. Ciszek, Daniel Flaherty: Z Bogiem w Rosji, 2009

Ze względu na potrzebę ukształtowania, ociosywania kamieni funkcjonował zawód kamieniarza - rzemieślnika, który w umiejętny sposób potrafił obrabiać kamienie, nadawać im żądany kształt.

źródło: NKJP: G. Czerwińska: O kamieniach, Tygodnik Ciechanowski, 2002-06-22

Prawdziwym skarbem są oryginalne naszyjniki z bursztynu, […] Kurpiowscy bursztyniarze obrabiali je na kołowrotku.

źródło: NKJP: Anna Paszko-Leśniak: Skarby z sejfu, Express Ilustrowany, 2003-02-19

[…] znaleziono też kości zwierząt z charakterystycznymi śladami nacięć, które jednoznacznie wskazują, że były one obrabiane narzędziami kamiennymi.

źródło: NKJP: Jerzy Duszyński: Ćwierć kilo wołowiny czy trzy kilo bagietki, 1998-05-15

Jest stalą wysokowęglową zawierającą 11 do 14% manganu. Jest tak twarda, że nie daje się jej obrabiać skrawaniem.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + obrabiać +
CO

2. ziemię

Definicja

wykonywać prace związane z uprawą roli

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

Połączenia

  • obrabiać grunty, hektary, pole, ziemię

Cytaty

[...] latem jeździ do rodzinnej wsi obrabiać ziemię, najmuje się u ludzi do porządkowania ogrodów.

źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Rodzina we wnętrzu, Polityka, 2009-08-15

Sam obrabia hektar pola, który dostał po rodzicach.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Z sądu, czyli z życia, Gazeta Wyborcza, 1998-06-12

[…] robotników nie potrzebuje. Wyposażony jest w maszyny, ma synów; własnymi siłami obrabiają grunty.

źródło: NKJP: Bieda podszyta wstydem, Dziennik Polski, 2002-03-23

Ręce ma urobione po pachy, bo tak potocznie mówi się o człowieku pracującym od świtu do nocy, choć nie zajmuje się obrabianiem swoich czterech hektarów sadu, lecz budową dróg, mostów i szkół we wsiach i przysiółkach.

źródło: NKJP: Pracuję, więc jestem, Dziennik Polski, 2002-10-31

Składnia

bez ograniczeń + obrabiać +
CO

3. brzeg materiału

Definicja

wykańczać brzeg materiału specjalnym ściegiem, aby się nie strzępił

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Cytaty

Po zakończeniu robótki wszystkie wystające w ten sposób, luźne ogonki wplatam w rządek w danym kolorze i dopiero wtedy obrabiam brzeg.

źródło: Internet: forum.gazeta.pl

[…] szaliczek skończyłam na drutach, teraz jeszcze go obrabiam !?na szydełku […].

źródło: Internet: diety.odwazsie.pl

Przy wyrobie strojów oprócz szycia maszynowego stosuje szycie ręczne, obrabianie szydełkiem, haft ręczny, układanie wzorów sznurkiem.

źródło: NKJP: (JK): Szyje orawskie stroje, Gazeta Krakowska, 2006-05-17

[...] nie zapominał pokręcić za ucho malutkiego terminatora, który siedział zgarbiony i źle mu wyszło obrabianie dziurek do guzików [...].

źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabeł : opowiadania i reportaże, 2007

Składnia

bez ograniczeń + obrabiać +
CO

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: obrabiać na szydełku

4. zdjęcie

Definicja

ostatecznie opracowywać tekst, film, dane lub zdjęcie przed przekazaniem ich do publicznej wiadomości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka fotografia

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny komputery/informatyka

Połączenia

  • obrabiać dane, filmy, fotografie, grafikę, informacje, negatywy, pliki, skany
  • obrabiać cyfrowo, elektronicznie, komputerowo

Cytaty

[…] autor obu filmików zgrywa je ze swojej komórki, obrabia, dodaje teksty , podkłada muzykę […], następnego dnia umieszcza je w Internecie.

źródło: NKJP: Jacek Szwic: Skandal i wstyd, Życie Podkarpackie, 2008-01-16

Artystka nie obrabia zdjęć komputerowo.

źródło: NKJP: Stanisław Zachwieja: Od druha do cyfrówki, Gazeta Krakowska, 2005-12-23

Zebrane dane obrabiamy we współpracy z prof. Janem Lachem, który nadzoruje nasze wyjazdy pod względem naukowym.

źródło: NKJP: Halina Gajda: Chce się wdrapać na dach świata, Gazeta Krakowska, 2007-10-05

Jeżeli obrabiamy pliki graficzne nie przekraczające kilku megabajtów (przy 32 MB pamięci RAM), praca z nimi jest stosunkowo szybka.

źródło: NKJP: Ryszard Polański: Elektroniczny pędzel, Dziennik Bałtycki, 2011

Niestety 50% kont dziewczyn zawiera zdjęcia obrabiane kilka godzin w photoshopie.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + obrabiać +
CO + (JAK)

5. mieszkanie

Definicja

pot. 
okradać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Połączenia

  • obrabiać banki, domy, kioski, mieszkanie, samochody, sklepy

Cytaty

Złodzieje obrabiali głównie małe, wiejskie sklepy.

źródło: NKJP: (MAJK): Policjanci rozbili szajkę, Dziennik Zachodni, 2006-01-23

Boję się bandytów (najczęściej obrabiają nowo zamieszkane domy) […].

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004

[…] zanim ktoś się połapie, że został wykolegowany - nasz bohater mógł już obrabiać następną ofiarę.

źródło: NKJP: Justyna Report: Z wokandy – „Holender”, Tygodnik Podhalański, 1999, nr 8

Kątem oka dostrzegł obdartego chłopca, który obrabiał kieszenie podróżnym.

źródło: NKJP: Małgorzata Kuźmińska, Michał Kuźmiński: Sekret Kroke, 2009

[...] nie pamiętam takich czasów, żeby w biały dzień na oczach mieszkańców obrabiano samochody.

źródło: NKJP: (mru): Uwaga, kradną!, Dziennik Zachodni, 2003-02-13

Składnia

bez ograniczeń + obrabiać +
KOGO/CO

Frazeologizmy

ktoś obrabia tyłek komuś
ktoś obrabia dupę komuś
Data ostatniej modyfikacji: 07.03.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj