Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
obrabiam |
obrabiamy |
|||
2 os. |
obrabiasz |
obrabiacie |
|||
3 os. |
obrabia |
obrabiają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obrabiałem +(e)m obrabiał |
obrabiałam +(e)m obrabiała |
obrabiałom +(e)m obrabiało |
obrabialiśmy +(e)śmy obrabiali |
obrabiałyśmy +(e)śmy obrabiały |
2 os. |
obrabiałeś +(e)ś obrabiał |
obrabiałaś +(e)ś obrabiała |
obrabiałoś +(e)ś obrabiało |
obrabialiście +(e)ście obrabiali |
obrabiałyście +(e)ście obrabiały |
3 os. |
obrabiał |
obrabiała |
obrabiało |
obrabiali |
obrabiały |
bezosobnik: obrabiano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę obrabiał będę obrabiać |
będę obrabiała będę obrabiać |
będę obrabiało będę obrabiać |
będziemy obrabiali będziemy obrabiać |
będziemy obrabiały będziemy obrabiać |
2 os. |
będziesz obrabiał będziesz obrabiać |
będziesz obrabiała będziesz obrabiać |
będziesz obrabiało będziesz obrabiać |
będziecie obrabiali będziecie obrabiać |
będziecie obrabiały będziecie obrabiać |
3 os. |
będzie obrabiał będzie obrabiać |
będzie obrabiała będzie obrabiać |
będzie obrabiało będzie obrabiać |
będą obrabiali będą obrabiać |
będą obrabiały będą obrabiać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
obrabiajmy |
|
2 os. |
obrabiaj |
obrabiajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obrabiałbym bym obrabiał |
obrabiałabym bym obrabiała |
obrabiałobym bym obrabiało |
obrabialibyśmy byśmy obrabiali |
obrabiałybyśmy byśmy obrabiały |
2 os. |
obrabiałbyś byś obrabiał |
obrabiałabyś byś obrabiała |
obrabiałobyś byś obrabiało |
obrabialibyście byście obrabiali |
obrabiałybyście byście obrabiały |
3 os. |
obrabiałby by obrabiał |
obrabiałaby by obrabiała |
obrabiałoby by obrabiało |
obrabialiby by obrabiali |
obrabiałyby by obrabiały |
bezosobnik: obrabiano by
bezokolicznik: obrabiać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
obrabiając
gerundium: obrabianie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | obrabianie |
obrabiania |
D. | obrabiania |
obrabiań |
C. | obrabianiu |
obrabianiom |
B. | obrabianie |
obrabiania |
N. | obrabianiem |
obrabianiami |
Ms. | obrabianiu |
obrabianiach |
W. | obrabianie |
obrabiania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: obrabiający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | obrabiający |
obrabiający |
obrabiający |
obrabiające |
obrabiająca |
D. | obrabiającego |
obrabiającego |
obrabiającego |
obrabiającego |
obrabiającej |
C. | obrabiającemu |
obrabiającemu |
obrabiającemu |
obrabiającemu |
obrabiającej |
B. | obrabiającego |
obrabiającego |
obrabiający |
obrabiające |
obrabiającą |
N. | obrabiającym |
obrabiającym |
obrabiającym |
obrabiającym |
obrabiającą |
Ms. | obrabiającym |
obrabiającym |
obrabiającym |
obrabiającym |
obrabiającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | obrabiający |
obrabiający |
obrabiające |
obrabiające |
D. | obrabiających |
obrabiających |
obrabiających |
obrabiających |
C. | obrabiającym |
obrabiającym |
obrabiającym |
obrabiającym |
B. | obrabiających |
obrabiających |
obrabiających |
obrabiające |
N. | obrabiającymi |
obrabiającymi |
obrabiającymi |
obrabiającymi |
Ms. | obrabiających |
obrabiających |
obrabiających |
obrabiających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: obrabiany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | obrabiany |
obrabiany |
obrabiany |
obrabiane |
obrabiana |
D. | obrabianego |
obrabianego |
obrabianego |
obrabianego |
obrabianej |
C. | obrabianemu |
obrabianemu |
obrabianemu |
obrabianemu |
obrabianej |
B. | obrabianego |
obrabianego |
obrabiany |
obrabiane |
obrabianą |
N. | obrabianym |
obrabianym |
obrabianym |
obrabianym |
obrabianą |
Ms. | obrabianym |
obrabianym |
obrabianym |
obrabianym |
obrabianej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | obrabiani |
obrabiani |
obrabiane |
obrabiane |
D. | obrabianych |
obrabianych |
obrabianych |
obrabianych |
C. | obrabianym |
obrabianym |
obrabianym |
obrabianym |
B. | obrabianych |
obrabianych |
obrabianych |
obrabiane |
N. | obrabianymi |
obrabianymi |
obrabianymi |
obrabianymi |
Ms. | obrabianych |
obrabianych |
obrabianych |
obrabianych |
odpowiednik aspektowy: obrobić
Pochodzenie
Zob. robić
1. drewno
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł rzemiosło
Połączenia
- obrabiać bursztyn, drewno, kamienie, krzemień, metale
- obrabiać skrawaniem
- obrabiać mechanicznie, termicznie
Cytaty
Zorganizowaliśmy nasz własny tartak, by obrabiać drewno, które przywoziliśmy z linii kolejowej, i budowaliśmy nowe baraki. źródło: NKJP: Walter J. Ciszek, Daniel Flaherty: Z Bogiem w Rosji, 2009 |
|
Ze względu na potrzebę ukształtowania, ociosywania kamieni funkcjonował zawód kamieniarza - rzemieślnika, który w umiejętny sposób potrafił obrabiać kamienie, nadawać im żądany kształt. źródło: NKJP: G. Czerwińska: O kamieniach, Tygodnik Ciechanowski, 2002-06-22 |
|
Prawdziwym skarbem są oryginalne naszyjniki z bursztynu, […] Kurpiowscy bursztyniarze obrabiali je na kołowrotku. źródło: NKJP: Anna Paszko-Leśniak: Skarby z sejfu, Express Ilustrowany, 2003-02-19 |
|
[…] znaleziono też kości zwierząt z charakterystycznymi śladami nacięć, które jednoznacznie wskazują, że były one obrabiane narzędziami kamiennymi. źródło: NKJP: Jerzy Duszyński: Ćwierć kilo wołowiny czy trzy kilo bagietki, 1998-05-15 |
|
Jest stalą wysokowęglową zawierającą 11 do 14% manganu. Jest tak twarda, że nie daje się jej obrabiać skrawaniem. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
+ | obrabiać | + |
CO
|
2. ziemię
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo
Połączenia
- obrabiać grunty, hektary, pole, ziemię
Cytaty
[...] latem jeździ do rodzinnej wsi obrabiać ziemię, najmuje się u ludzi do porządkowania ogrodów. źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Rodzina we wnętrzu, Polityka, 2009-08-15 |
|
Sam obrabia hektar pola, który dostał po rodzicach. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Z sądu, czyli z życia, Gazeta Wyborcza, 1998-06-12 |
|
[…] robotników nie potrzebuje. Wyposażony jest w maszyny, ma synów; własnymi siłami obrabiają grunty. źródło: NKJP: Bieda podszyta wstydem, Dziennik Polski, 2002-03-23 |
|
Ręce ma urobione po pachy, bo tak potocznie mówi się o człowieku pracującym od świtu do nocy, choć nie zajmuje się obrabianiem swoich czterech hektarów sadu, lecz budową dróg, mostów i szkół we wsiach i przysiółkach. źródło: NKJP: Pracuję, więc jestem, Dziennik Polski, 2002-10-31 |
Składnia
+ | obrabiać | + |
CO
|
3. brzeg materiału
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań
Cytaty
Po zakończeniu robótki wszystkie wystające w ten sposób, luźne ogonki wplatam w rządek w danym kolorze i dopiero wtedy obrabiam brzeg. źródło: Internet: forum.gazeta.pl |
|
[…] szaliczek skończyłam na drutach, teraz jeszcze go obrabiam !?na szydełku […]. źródło: Internet: diety.odwazsie.pl |
|
Przy wyrobie strojów oprócz szycia maszynowego stosuje szycie ręczne, obrabianie szydełkiem, haft ręczny, układanie wzorów sznurkiem. źródło: NKJP: (JK): Szyje orawskie stroje, Gazeta Krakowska, 2006-05-17 |
|
[...] nie zapominał pokręcić za ucho malutkiego terminatora, który siedział zgarbiony i źle mu wyszło obrabianie dziurek do guzików [...]. źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabeł : opowiadania i reportaże, 2007 |
Składnia
+ | obrabiać | + |
CO
|
Informacja normatywna
Uznawane za niepoprawne: obrabiać na szydełku
4. zdjęcie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka fotografia
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny komputery/informatyka
Połączenia
- obrabiać dane, filmy, fotografie, grafikę, informacje, negatywy, pliki, skany
- obrabiać cyfrowo, elektronicznie, komputerowo
Cytaty
[…] autor obu filmików zgrywa je ze swojej komórki, obrabia, dodaje teksty , podkłada muzykę […], następnego dnia umieszcza je w Internecie. źródło: NKJP: Jacek Szwic: Skandal i wstyd, Życie Podkarpackie, 2008-01-16 |
|
Artystka nie obrabia zdjęć komputerowo. źródło: NKJP: Stanisław Zachwieja: Od druha do cyfrówki, Gazeta Krakowska, 2005-12-23 |
|
Zebrane dane obrabiamy we współpracy z prof. Janem Lachem, który nadzoruje nasze wyjazdy pod względem naukowym. źródło: NKJP: Halina Gajda: Chce się wdrapać na dach świata, Gazeta Krakowska, 2007-10-05 |
|
Jeżeli obrabiamy pliki graficzne nie przekraczające kilku megabajtów (przy 32 MB pamięci RAM), praca z nimi jest stosunkowo szybka. źródło: NKJP: Ryszard Polański: Elektroniczny pędzel, Dziennik Bałtycki, 2011 |
|
Niestety 50% kont dziewczyn zawiera zdjęcia obrabiane kilka godzin w photoshopie. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
+ | obrabiać | + |
CO +
(JAK)
|
5. mieszkanie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa
Połączenia
- obrabiać banki, domy, kioski, mieszkanie, samochody, sklepy
Cytaty
Złodzieje obrabiali głównie małe, wiejskie sklepy. źródło: NKJP: (MAJK): Policjanci rozbili szajkę, Dziennik Zachodni, 2006-01-23 |
|
Boję się bandytów (najczęściej obrabiają nowo zamieszkane domy) […]. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004 |
|
[…] zanim ktoś się połapie, że został wykolegowany - nasz bohater mógł już obrabiać następną ofiarę. źródło: NKJP: Justyna Report: Z wokandy – „Holender”, Tygodnik Podhalański, 1999, nr 8 |
|
Kątem oka dostrzegł obdartego chłopca, który obrabiał kieszenie podróżnym. źródło: NKJP: Małgorzata Kuźmińska, Michał Kuźmiński: Sekret Kroke, 2009 |
|
[...] nie pamiętam takich czasów, żeby w biały dzień na oczach mieszkańców obrabiano samochody. źródło: NKJP: (mru): Uwaga, kradną!, Dziennik Zachodni, 2003-02-13 |
Składnia
+ | obrabiać | + |
KOGO/CO
|