Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. toczyć
1. o piłce
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przetaczać się, turlać się | |
| hiperonimy: | przemieszczać się |
Połączenia
- beczka, butelka, jajko, jabłko, kamień, koło, kłąb czegoś, koralik, kula, piłka, szpulka toczy się
- toczyć się po blacie, po boisku, po bruku, po chodniku, po dachu, po pochylni, po pochyłościach, po podłodze, po podłożu, po równi pochyłej, po schodach, po stole, po trotuarze, po ziemi
- toczyć się w przepaść, w dół, w jakąś stronę
- toczyć się z impetem; z hurkotem, z jazgotem
- toczyć się powoli
- toczyć się i spaść
Cytaty
|
Beczka z hukiem runęła na ziemię i turkotliwie toczyła się po trawniku. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005 |
|
|
Najmniejszy podrzut, nagłe przewalenie się okrętu na bok sprawiały, że leżący ludzie toczyli się po zalanym wodą dnie, wpadali jedni na drugich. źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949 |
|
|
Pyzaty chłopczyk, na oko sześcioletni, turlał piłkę po ścieżce. Kolorowa kula toczyła się to tu, to tam, za każdym jednak razem wracając do nóg właściciela jak wierny pies. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004 |
|
|
Z hurkotem toczą się w dół kamienie. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1976 |
|
|
Następne 4 wyrwy w kamiennym nie konserwowanym korycie mogły zrobić toczące się z poprzednich wyrw głazy. źródło: NKJP: Adam Liberak: Ej! Bystra Woda!, Tygodnik Podhalański, 1997, nr 34 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
toczę się |
toczymy się |
|||
| 2 os. |
toczysz się |
toczycie się |
|||
| 3 os. |
toczy się |
toczą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
toczyłem się +(e)m się toczył |
toczyłam się +(e)m się toczyła |
toczyłom się +(e)m się toczyło |
toczyliśmy się +(e)śmy się toczyli |
toczyłyśmy się +(e)śmy się toczyły |
| 2 os. |
toczyłeś się +(e)ś się toczył |
toczyłaś się +(e)ś się toczyła |
toczyłoś się +(e)ś się toczyło |
toczyliście się +(e)ście się toczyli |
toczyłyście się +(e)ście się toczyły |
| 3 os. |
toczył się |
toczyła się |
toczyło się |
toczyli się |
toczyły się |
bezosobnik: toczono się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się toczył będę się toczyć |
będę się toczyła będę się toczyć |
będę się toczyło będę się toczyć |
będziemy się toczyli będziemy się toczyć |
będziemy się toczyły będziemy się toczyć |
| 2 os. |
będziesz się toczył będziesz się toczyć |
będziesz się toczyła będziesz się toczyć |
będziesz się toczyło będziesz się toczyć |
będziecie się toczyli będziecie się toczyć |
będziecie się toczyły będziecie się toczyć |
| 3 os. |
będzie się toczył będzie się toczyć |
będzie się toczyła będzie się toczyć |
będzie się toczyło będzie się toczyć |
będą się toczyli będą się toczyć |
będą się toczyły będą się toczyć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
toczmy się |
|
| 2 os. |
tocz się |
toczcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
toczyłbym się bym się toczył |
toczyłabym się bym się toczyła |
toczyłobym się bym się toczyło |
toczylibyśmy się byśmy się toczyli |
toczyłybyśmy się byśmy się toczyły |
| 2 os. |
toczyłbyś się byś się toczył |
toczyłabyś się byś się toczyła |
toczyłobyś się byś się toczyło |
toczylibyście się byście się toczyli |
toczyłybyście się byście się toczyły |
| 3 os. |
toczyłby się by się toczył |
toczyłaby się by się toczyła |
toczyłoby się by się toczyło |
toczyliby się by się toczyli |
toczyłyby się by się toczyły |
bezosobnik: toczono by się
bezokolicznik: toczyć się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
tocząc się
gerundium: toczenie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | toczenie się |
toczenia się |
| D. | toczenia się |
toczeń się |
| C. | toczeniu się |
toczeniom się |
| B. | toczenie się |
toczenia się |
| N. | toczeniem się |
toczeniami się |
| Ms. | toczeniu się |
toczeniach się |
| W. | toczenie się |
toczenia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: toczący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | toczący się |
toczący się |
toczący się |
toczące się |
tocząca się |
| D. | toczącego się |
toczącego się |
toczącego się |
toczącego się |
toczącej się |
| C. | toczącemu się |
toczącemu się |
toczącemu się |
toczącemu się |
toczącej się |
| B. | toczącego się |
toczącego się |
toczący się |
toczące się |
toczącą się |
| N. | toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącą się |
| Ms. | toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | toczący się |
toczący się |
toczące się |
toczące się |
| D. | toczących się |
toczących się |
toczących się |
toczących się |
| C. | toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
| B. | toczących się |
toczących się |
toczących się |
toczące się |
| N. | toczącymi się |
toczącymi się |
toczącymi się |
toczącymi się |
| Ms. | toczących się |
toczących się |
toczących się |
toczących się |
odpowiednik aspektowy: potoczyć się
Składnia
|
+ | toczyć się | + |
(po CZYM)
|
2. o pociągu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | kulać się, turlać się | |
| hiperonimy: | jechać |
Połączenia
- autobus, fura, pociąg, wóz, wózek toczy się; wagony toczą się
- toczyć się środkiem drogi
- toczyć się po asfalcie, po drodze, po torach, po szynach, po wybojach
- toczyć się z jakąś prędkością; z hurkotem, z łoskotem, z turkotem
- toczyć się powoli, wolno; bezwładnie
Cytaty
|
Na wszystkich wozach jedna osoba siedzi tak, aby mieć toboły na oku. Fura toczy się wolno. źródło: KWSJP: A. Rudnicki: Wrzesień, Gromada, 1950, nr 6 |
|
|
Walec parowy pyrkotał mozolnie, tocząc się z wolna po nasypie. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1998 |
|
|
Czasami było widać cysterny oblepione mazią. Toczyły się sennie torami biegnącymi wzdłuż szosy. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009 |
|
|
Stała, przechylając głowę. Mąż uznał, że widocznie jeszcze nasłuchuje niknącego odgłosu toczących się wagonów. źródło: NKJP: Ewa Kujawska: Dom Małgorzaty, 2007 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
toczę się |
toczymy się |
|||
| 2 os. |
toczysz się |
toczycie się |
|||
| 3 os. |
toczy się |
toczą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
toczyłem się +(e)m się toczył |
toczyłam się +(e)m się toczyła |
toczyłom się +(e)m się toczyło |
toczyliśmy się +(e)śmy się toczyli |
toczyłyśmy się +(e)śmy się toczyły |
| 2 os. |
toczyłeś się +(e)ś się toczył |
toczyłaś się +(e)ś się toczyła |
toczyłoś się +(e)ś się toczyło |
toczyliście się +(e)ście się toczyli |
toczyłyście się +(e)ście się toczyły |
| 3 os. |
toczył się |
toczyła się |
toczyło się |
toczyli się |
toczyły się |
bezosobnik: toczono się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się toczył będę się toczyć |
będę się toczyła będę się toczyć |
będę się toczyło będę się toczyć |
będziemy się toczyli będziemy się toczyć |
będziemy się toczyły będziemy się toczyć |
| 2 os. |
będziesz się toczył będziesz się toczyć |
będziesz się toczyła będziesz się toczyć |
będziesz się toczyło będziesz się toczyć |
będziecie się toczyli będziecie się toczyć |
będziecie się toczyły będziecie się toczyć |
| 3 os. |
będzie się toczył będzie się toczyć |
będzie się toczyła będzie się toczyć |
będzie się toczyło będzie się toczyć |
będą się toczyli będą się toczyć |
będą się toczyły będą się toczyć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
toczmy się |
|
| 2 os. |
tocz się |
toczcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
toczyłbym się bym się toczył |
toczyłabym się bym się toczyła |
toczyłobym się bym się toczyło |
toczylibyśmy się byśmy się toczyli |
toczyłybyśmy się byśmy się toczyły |
| 2 os. |
toczyłbyś się byś się toczył |
toczyłabyś się byś się toczyła |
toczyłobyś się byś się toczyło |
toczylibyście się byście się toczyli |
toczyłybyście się byście się toczyły |
| 3 os. |
toczyłby się by się toczył |
toczyłaby się by się toczyła |
toczyłoby się by się toczyło |
toczyliby się by się toczyli |
toczyłyby się by się toczyły |
bezosobnik: toczono by się
bezokolicznik: toczyć się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
tocząc się
gerundium: toczenie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | toczenie się |
toczenia się |
| D. | toczenia się |
toczeń się |
| C. | toczeniu się |
toczeniom się |
| B. | toczenie się |
toczenia się |
| N. | toczeniem się |
toczeniami się |
| Ms. | toczeniu się |
toczeniach się |
| W. | toczenie się |
toczenia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: toczący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | toczący się |
toczący się |
toczący się |
toczące się |
tocząca się |
| D. | toczącego się |
toczącego się |
toczącego się |
toczącego się |
toczącej się |
| C. | toczącemu się |
toczącemu się |
toczącemu się |
toczącemu się |
toczącej się |
| B. | toczącego się |
toczącego się |
toczący się |
toczące się |
toczącą się |
| N. | toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącą się |
| Ms. | toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | toczący się |
toczący się |
toczące się |
toczące się |
| D. | toczących się |
toczących się |
toczących się |
toczących się |
| C. | toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
| B. | toczących się |
toczących się |
toczących się |
toczące się |
| N. | toczącymi się |
toczącymi się |
toczącymi się |
toczącymi się |
| Ms. | toczących się |
toczących się |
toczących się |
toczących się |
odpowiednik aspektowy: potoczyć się
Składnia
| Rznieżywotny | + | toczyć się | + |
|
3. o człowieku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | turlać się | |
| hiperonimy: | iść |
Połączenia
- ledwie się toczyć
Cytaty
|
Charcząc i stękając toczyli się, zaplątani w łańcuchy. źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1996 |
|
|
Z tarasu dostrzegłem jego małą sylwetkę, toczącą się z wysiłkiem w górę ulicy. źródło: NKJP: Dawid Zieliński: Manuskrypt, Esensja, 2008, nr 2 |
|
|
Wspinali się po schodach wolno: tłum wchodzący i tłum schodzący dostosowywał tempo do najwolniejszych osób w tych dwóch długich strugach ludzi toczących się w górę i w dół. źródło: NKJP: Czesław Karkowski: Kamienna drabina, 2008 |
|
|
Mężczyźni toczą się między siedzeniami jak bilardowe kule [...], zaczynając rozmowę z sąsiadami. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1995 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
toczę się |
toczymy się |
|||
| 2 os. |
toczysz się |
toczycie się |
|||
| 3 os. |
toczy się |
toczą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
toczyłem się +(e)m się toczył |
toczyłam się +(e)m się toczyła |
toczyłom się +(e)m się toczyło |
toczyliśmy się +(e)śmy się toczyli |
toczyłyśmy się +(e)śmy się toczyły |
| 2 os. |
toczyłeś się +(e)ś się toczył |
toczyłaś się +(e)ś się toczyła |
toczyłoś się +(e)ś się toczyło |
toczyliście się +(e)ście się toczyli |
toczyłyście się +(e)ście się toczyły |
| 3 os. |
toczył się |
toczyła się |
toczyło się |
toczyli się |
toczyły się |
bezosobnik: toczono się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się toczył będę się toczyć |
będę się toczyła będę się toczyć |
będę się toczyło będę się toczyć |
będziemy się toczyli będziemy się toczyć |
będziemy się toczyły będziemy się toczyć |
| 2 os. |
będziesz się toczył będziesz się toczyć |
będziesz się toczyła będziesz się toczyć |
będziesz się toczyło będziesz się toczyć |
będziecie się toczyli będziecie się toczyć |
będziecie się toczyły będziecie się toczyć |
| 3 os. |
będzie się toczył będzie się toczyć |
będzie się toczyła będzie się toczyć |
będzie się toczyło będzie się toczyć |
będą się toczyli będą się toczyć |
będą się toczyły będą się toczyć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
toczmy się |
|
| 2 os. |
tocz się |
toczcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
toczyłbym się bym się toczył |
toczyłabym się bym się toczyła |
toczyłobym się bym się toczyło |
toczylibyśmy się byśmy się toczyli |
toczyłybyśmy się byśmy się toczyły |
| 2 os. |
toczyłbyś się byś się toczył |
toczyłabyś się byś się toczyła |
toczyłobyś się byś się toczyło |
toczylibyście się byście się toczyli |
toczyłybyście się byście się toczyły |
| 3 os. |
toczyłby się by się toczył |
toczyłaby się by się toczyła |
toczyłoby się by się toczyło |
toczyliby się by się toczyli |
toczyłyby się by się toczyły |
bezosobnik: toczono by się
bezokolicznik: toczyć się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
tocząc się
gerundium: toczenie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | toczenie się |
toczenia się |
| D. | toczenia się |
toczeń się |
| C. | toczeniu się |
toczeniom się |
| B. | toczenie się |
toczenia się |
| N. | toczeniem się |
toczeniami się |
| Ms. | toczeniu się |
toczeniach się |
| W. | toczenie się |
toczenia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: toczący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | toczący się |
toczący się |
toczący się |
toczące się |
tocząca się |
| D. | toczącego się |
toczącego się |
toczącego się |
toczącego się |
toczącej się |
| C. | toczącemu się |
toczącemu się |
toczącemu się |
toczącemu się |
toczącej się |
| B. | toczącego się |
toczącego się |
toczący się |
toczące się |
toczącą się |
| N. | toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącą się |
| Ms. | toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | toczący się |
toczący się |
toczące się |
toczące się |
| D. | toczących się |
toczących się |
toczących się |
toczących się |
| C. | toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
| B. | toczących się |
toczących się |
toczących się |
toczące się |
| N. | toczącymi się |
toczącymi się |
toczącymi się |
toczącymi się |
| Ms. | toczących się |
toczących się |
toczących się |
toczących się |
odpowiednik aspektowy: potoczyć się
Składnia
| Rzosobowy | + | toczyć się | + |
|
4. o łzach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | płynąć |
Połączenia
- strumień toczy się; fale, krople, wody, łzy toczą się
- toczyć się wartkim nurtem
- toczyć się po kamieniach, po szybie; po policzkach
- toczyć się bezszelestnie, leniwie, wartko
Cytaty
|
Gauche zaczął szlochać bezgłośnie, a łzy toczyły się po brudnych policzkach i spadały na zaciśnięte ręce. źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Podróż ludzi księgi, 1996 |
|
|
Leży w szpitalu w Zgierzu - pani Jadwiga już nawet nie ociera toczących się łez. źródło: KWSJP: Irena Szaczkus: Wsiedli w sześcioro do malucha i... pojechali po śmierć, Naj, 2003, nr 34-35 |
|
|
Ciemne kropelki wyciekały spomiędzy nieszczelnych szalówek, toczyły się po spłowiałych deskach sosnowych. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959 |
|
|
Noc gwiazdami rozświetliła niebiosa nad nami, smreki szumiały, strumień toczył się po kamieniach. źródło: NKJP: (ECZ): Rozpalać serc ludzkich watry, Dziennik Polski, 2008-10-11 |
|
|
[...] potężne, nieprawdopodobnie wielkie fale toczą się przez koralową barierę aż do podnóża drzew. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
toczę się |
toczymy się |
|||
| 2 os. |
toczysz się |
toczycie się |
|||
| 3 os. |
toczy się |
toczą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
toczyłem się +(e)m się toczył |
toczyłam się +(e)m się toczyła |
toczyłom się +(e)m się toczyło |
toczyliśmy się +(e)śmy się toczyli |
toczyłyśmy się +(e)śmy się toczyły |
| 2 os. |
toczyłeś się +(e)ś się toczył |
toczyłaś się +(e)ś się toczyła |
toczyłoś się +(e)ś się toczyło |
toczyliście się +(e)ście się toczyli |
toczyłyście się +(e)ście się toczyły |
| 3 os. |
toczył się |
toczyła się |
toczyło się |
toczyli się |
toczyły się |
bezosobnik: toczono się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się toczył będę się toczyć |
będę się toczyła będę się toczyć |
będę się toczyło będę się toczyć |
będziemy się toczyli będziemy się toczyć |
będziemy się toczyły będziemy się toczyć |
| 2 os. |
będziesz się toczył będziesz się toczyć |
będziesz się toczyła będziesz się toczyć |
będziesz się toczyło będziesz się toczyć |
będziecie się toczyli będziecie się toczyć |
będziecie się toczyły będziecie się toczyć |
| 3 os. |
będzie się toczył będzie się toczyć |
będzie się toczyła będzie się toczyć |
będzie się toczyło będzie się toczyć |
będą się toczyli będą się toczyć |
będą się toczyły będą się toczyć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
toczmy się |
|
| 2 os. |
tocz się |
toczcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
toczyłbym się bym się toczył |
toczyłabym się bym się toczyła |
toczyłobym się bym się toczyło |
toczylibyśmy się byśmy się toczyli |
toczyłybyśmy się byśmy się toczyły |
| 2 os. |
toczyłbyś się byś się toczył |
toczyłabyś się byś się toczyła |
toczyłobyś się byś się toczyło |
toczylibyście się byście się toczyli |
toczyłybyście się byście się toczyły |
| 3 os. |
toczyłby się by się toczył |
toczyłaby się by się toczyła |
toczyłoby się by się toczyło |
toczyliby się by się toczyli |
toczyłyby się by się toczyły |
bezosobnik: toczono by się
bezokolicznik: toczyć się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
tocząc się
gerundium: toczenie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | toczenie się |
toczenia się |
| D. | toczenia się |
toczeń się |
| C. | toczeniu się |
toczeniom się |
| B. | toczenie się |
toczenia się |
| N. | toczeniem się |
toczeniami się |
| Ms. | toczeniu się |
toczeniach się |
| W. | toczenie się |
toczenia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: toczący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | toczący się |
toczący się |
toczący się |
toczące się |
tocząca się |
| D. | toczącego się |
toczącego się |
toczącego się |
toczącego się |
toczącej się |
| C. | toczącemu się |
toczącemu się |
toczącemu się |
toczącemu się |
toczącej się |
| B. | toczącego się |
toczącego się |
toczący się |
toczące się |
toczącą się |
| N. | toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącą się |
| Ms. | toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | toczący się |
toczący się |
toczące się |
toczące się |
| D. | toczących się |
toczących się |
toczących się |
toczących się |
| C. | toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
| B. | toczących się |
toczących się |
toczących się |
toczące się |
| N. | toczącymi się |
toczącymi się |
toczącymi się |
toczącymi się |
| Ms. | toczących się |
toczących się |
toczących się |
toczących się |
odpowiednik aspektowy: potoczyć się
Składnia
| Rznieżywotny | + | toczyć się | + |
(po CZYM)
|
5. o walce
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przebiegać, trwać |
Połączenia
- akcja, batalia, bitwa, bój, dialog, dyskusja, gra, mecz, pojedynek, polemika, postępowanie, proces, rozmowa, rozprawa, rywalizacja, spór, śledztwo, walka, wojna, życie toczy się; negocjacje, obrady, prace, rozgrywki, rzeczy, sprawy, wydarzenia toczą się
- toczyć się jakimś torem, trybem, rytmem, swoją koleją
- toczyć się na wielu frontach
- toczyć się po czyjejś myśli
- toczyć się przy stole
- toczyć się w jakimś tempie
- toczyć się według określonych procedur, według jakichś reguł, według jakiegoś planu, według scenariusza
- toczyć się wokół jakichś spraw
- toczyć się burzliwie, ciągle, leniwie, nadal, nieustannie, równocześnie, szybko, wartko, wciąż, wolno, żywo; latami
- móc, musieć, zaczynać toczyć się
Cytaty
|
Kiedy [...] wskutek postępującej choroby odchodził powoli do wieczności Stefan Kardynał Wyszyński - jednocześnie w rzymskiej klinice Gemelli toczyła się walka o utrzymanie przy życiu, rannego w zamachu na Placu św. Piotra 13 maja 1981 r., Ojca Świętego Jana Pawła II. źródło: KWSJP: Ks. Edmund Boniewicz: Niewolnik Jasnogórskiej Pani, Niedziela, 1998, nr 22 |
|
|
Rozmowa toczyła się w cztery oczy, bez świadków. źródło: NKJP: Gdy wójt odmawia dziennikarzowi, Tygodnik Ciechanowski, 2007-05-02 |
|
|
Życie w Hawanie toczy się na ulicy jak rok długi. źródło: KWSJP: Robert Alexander Gajdziński: Nasz człowiek w Hawanie, Wprost, 1999, nr 7/11 |
|
|
Tu wojna toczy się nadal, chociaż nie relacjonują jej na bieżąco światowe media, odkąd znalazła się w cieniu konfliktu irackiego. źródło: KWSJP: Łukasz Czeszumski: Mudżahedin emerytowany, Polityka, 2005 |
|
|
Akcja książki toczy się w starożytnej Grecji, około roku 1200 przed Chrystusem. źródło: NKJP: Dariusz Wawer: Drobne kamyki wrzucone w wir wielkiej historii, Esensja, 2008, nr 3 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
toczę się |
toczymy się |
|||
| 2 os. |
toczysz się |
toczycie się |
|||
| 3 os. |
toczy się |
toczą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
toczyłem się +(e)m się toczył |
toczyłam się +(e)m się toczyła |
toczyłom się +(e)m się toczyło |
toczyliśmy się +(e)śmy się toczyli |
toczyłyśmy się +(e)śmy się toczyły |
| 2 os. |
toczyłeś się +(e)ś się toczył |
toczyłaś się +(e)ś się toczyła |
toczyłoś się +(e)ś się toczyło |
toczyliście się +(e)ście się toczyli |
toczyłyście się +(e)ście się toczyły |
| 3 os. |
toczył się |
toczyła się |
toczyło się |
toczyli się |
toczyły się |
bezosobnik: toczono się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się toczył będę się toczyć |
będę się toczyła będę się toczyć |
będę się toczyło będę się toczyć |
będziemy się toczyli będziemy się toczyć |
będziemy się toczyły będziemy się toczyć |
| 2 os. |
będziesz się toczył będziesz się toczyć |
będziesz się toczyła będziesz się toczyć |
będziesz się toczyło będziesz się toczyć |
będziecie się toczyli będziecie się toczyć |
będziecie się toczyły będziecie się toczyć |
| 3 os. |
będzie się toczył będzie się toczyć |
będzie się toczyła będzie się toczyć |
będzie się toczyło będzie się toczyć |
będą się toczyli będą się toczyć |
będą się toczyły będą się toczyć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
toczmy się |
|
| 2 os. |
tocz się |
toczcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
toczyłbym się bym się toczył |
toczyłabym się bym się toczyła |
toczyłobym się bym się toczyło |
toczylibyśmy się byśmy się toczyli |
toczyłybyśmy się byśmy się toczyły |
| 2 os. |
toczyłbyś się byś się toczył |
toczyłabyś się byś się toczyła |
toczyłobyś się byś się toczyło |
toczylibyście się byście się toczyli |
toczyłybyście się byście się toczyły |
| 3 os. |
toczyłby się by się toczył |
toczyłaby się by się toczyła |
toczyłoby się by się toczyło |
toczyliby się by się toczyli |
toczyłyby się by się toczyły |
bezosobnik: toczono by się
bezokolicznik: toczyć się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
tocząc się
gerundium: toczenie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | toczenie się |
toczenia się |
| D. | toczenia się |
toczeń się |
| C. | toczeniu się |
toczeniom się |
| B. | toczenie się |
toczenia się |
| N. | toczeniem się |
toczeniami się |
| Ms. | toczeniu się |
toczeniach się |
| W. | toczenie się |
toczenia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: toczący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | toczący się |
toczący się |
toczący się |
toczące się |
tocząca się |
| D. | toczącego się |
toczącego się |
toczącego się |
toczącego się |
toczącej się |
| C. | toczącemu się |
toczącemu się |
toczącemu się |
toczącemu się |
toczącej się |
| B. | toczącego się |
toczącego się |
toczący się |
toczące się |
toczącą się |
| N. | toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącą się |
| Ms. | toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | toczący się |
toczący się |
toczące się |
toczące się |
| D. | toczących się |
toczących się |
toczących się |
toczących się |
| C. | toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
toczącym się |
| B. | toczących się |
toczących się |
toczących się |
toczące się |
| N. | toczącymi się |
toczącymi się |
toczącymi się |
toczącymi się |
| Ms. | toczących się |
toczących się |
toczących się |
toczących się |
odpowiednik aspektowy: potoczyć się
Składnia
| Rznieżywotny | + | toczyć się | + |
|