Chronologizacja
1. cecha charakteru
Definicja
Pochodzenie
Zob. pycha (cecha charakteru)
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Relacje znaczeniowe
synonimy: | duma, pycha I, zarozumialstwo, zarozumiałość | |
antonimy: | pokora, skromność |
Cytaty
Kreon wierzy, że prawo ustanowione jest ważniejsze od boskiego. [...] Ukazuje to pyszność władcy. Kreon jest zaślepiony władzą. źródło: Internet |
|
Małego Księcia zaskoczyła jego pyszność i samozachwyt. źródło: Internet |
|
[...] ciekawą sprawą jest pyszność ludzi bogatych, którzy myślą, że są fajni, bo są bogaci. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | pyszność |
pyszności |
|
D. | pyszności |
pyszności |
|
C. | pyszności |
pysznościom |
|
B. | pyszność |
pyszności |
|
N. | pysznością |
pysznościami |
|
Ms. | pyszności |
pysznościach |
|
W. | pyszności |
pyszności |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. cecha czegoś smacznego
Definicja
Pochodzenie
Zob. pyszny (smaczny)
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki
Cytaty
Pocieszmy miłośników herbaty - i z tego napoju przyrządzano krem, chociaż gdzie mu tam do pyszności kawowego kremu lub mrożonej kawy! źródło: NKJP: Kawa - ciąg dalszy, Dziennik Polski, 2001-07-28 |
|
[...] z góry decydowałem się ograniczyć do [...] kieliszeczka grappy - mocnego trunku ogromnej pyszności, który sprytni Włosi pędzą z wytłoczyn winogronowych. źródło: NKJP: Piotr Bikont: Zło mięsem zwyciężaj, Gazeta Wyborcza, 1996-06-28 |
|
Matka, żona, babcia opowiadająca wnukom opowieści o dawnych czasach i przyrządzająca smakołyki przedziwnej pyszności, zawsze stanowiła podporę domu. źródło: NKJP: Wdzięczność, Dziennik Polski, 2003-05-23 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | pyszność |
pyszności |
|
D. | pyszności |
pyszności |
|
C. | pyszności |
pysznościom |
|
B. | pyszność |
pyszności |
|
N. | pysznością |
pysznościami |
|
Ms. | pyszności |
pysznościach |
|
W. | pyszności |
pyszności |
Inne uwagi
Zwykle lp
3. coś smacznego
Definicja
Pochodzenie
Zob. pyszny (smaczny)
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki
Połączenia
- spróbować pyszności
Cytaty
Pieczenie mazurków, odbywające się w Wielkim Tygodniu, było wydarzeniem oszałamiającym, tym bardziej że mogliśmy próbować różnych pyszności, którymi okładane było kruche ciasto. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1997 |
|
Smakołyki przygotują członkinie miejscowych kół gospodyń wiejskich, w tym panie, które prezentują swoje potrawy w tymże wydawnictwie. Za drobną opłatą będzie można skosztować wszystkich pyszności. źródło: NKJP: Wieści gminne, Nowiny Raciborskie, 2005-11-29 |
|
Druga potrawa, to barszcz czerwony z krokietem, obowiązkowo mocno doprawiony. I trzecia pyszność, to ciasto z jabłkami z kruszonką na górze. źródło: NKJP: Agnieszka Kozłowska: Zjeść krewetki z grilla i... umrzeć, Dziennik Polski, 2006-07-20 |
|
[...] od dobrych kilku lat miałam taki nawyk, że jak udało mi się jakąś wyjątkową pyszność przyrządzić, to mając aparat pod ręką, robiłam jej zdjęcie. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | pyszność |
pyszności |
|
D. | pyszności |
pyszności |
|
C. | pyszności |
pysznościom |
|
B. | pyszność |
pyszności |
|
N. | pysznością |
pysznościami |
|
Ms. | pyszności |
pysznościach |
|
W. | pyszności |
pyszności |
Inne uwagi
Zwykle lm
4. okazałość
Definicja
Pochodzenie
Zob. pyszny (okazały)
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
synonimy: | okazałość, wytworność | |
hiperonimy: | bogactwo |
Cytaty
Odkopane częściowo ruiny niewiele mówią o pyszności Palmyry, zatem samemu poniekąd trzeba sobie wyobrazić, jak wyglądało to najpiękniejsze miasto starożytnego Wschodu. źródło: NKJP: Doskonała Palmyra, Dziennik Polski, 2008-12-29 |
|
Ubogacanie wnętrz uderza jeszcze bardziej niż wymarzona przez lokatorów niespokojna pyszność fasad. źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: Reportaż, Gazeta Wyborcza, 1994-12-02 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | pyszność |
pyszności |
|
D. | pyszności |
pyszności |
|
C. | pyszności |
pysznościom |
|
B. | pyszność |
pyszności |
|
N. | pysznością |
pysznościami |
|
Ms. | pyszności |
pysznościach |
|
W. | pyszności |
pyszności |
Inne uwagi
Zwykle lp