UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zaokrąglić się

Chronologizacja

SL, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. okrągły

1. o człowieku

Definicja

stać się tęższym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Relacje znaczeniowe

synonimy:  utyć

Połączenia

  • czyjaś figura, sylwetka zaokrągliła się, czyjeś biodra, kształty, policzki zaokrągliły się
  • zaokrąglić się na twarzy
  • zaokrąglić się trochę, wydatnie, znacznie

Cytaty

Chłopczyk dużo je, zaokrąglił się i jest zdrowy.

źródło: KWSJP: Joanna Skrzypczak: Akt urodzenia porzuconego dziecka już w Polsce, Gazeta Wrocławska, 1999, 11/2

Ariadna bardzo się zmieniła, przytyła, zwłaszcza twarz jej zaokrągliła się i wszystkie dawne subtelne linie rysów zalały się, stały jak z ciasta.

źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962

Na początku XIX wieku cesarz zaczął gwałtownie łysieć i tyć, kształty jego ciała znacznie się zaokrągliły.

źródło: KWSJP: Bogdan Borucki: Napolen, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaokrąglę się
zaokrąglimy się
2 os. zaokrąglisz się
zaokrąglicie się
3 os. zaokrągli się
zaokrąglą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaokrągliłem się
+(e)m się zaokrąglił
zaokrągliłam się
+(e)m się zaokrągliła
zaokrągliłom się
+(e)m się zaokrągliło
zaokrągliliśmy się
+(e)śmy się zaokrąglili
zaokrągliłyśmy się
+(e)śmy się zaokrągliły
2 os. zaokrągliłeś się
+(e)ś się zaokrąglił
zaokrągliłaś się
+(e)ś się zaokrągliła
zaokrągliłoś się
+(e)ś się zaokrągliło
zaokrągliliście się
+(e)ście się zaokrąglili
zaokrągliłyście się
+(e)ście się zaokrągliły
3 os. zaokrąglił się
zaokrągliła się
zaokrągliło się
zaokrąglili się
zaokrągliły się

bezosobnik: zaokrąglono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaokrąglijmy się
2 os. zaokrąglij się
zaokrąglijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaokrągliłbym się
bym się zaokrąglił
zaokrągliłabym się
bym się zaokrągliła
zaokrągliłobym się
bym się zaokrągliło
zaokrąglilibyśmy się
byśmy się zaokrąglili
zaokrągliłybyśmy się
byśmy się zaokrągliły
2 os. zaokrągliłbyś się
byś się zaokrąglił
zaokrągliłabyś się
byś się zaokrągliła
zaokrągliłobyś się
byś się zaokrągliło
zaokrąglilibyście się
byście się zaokrąglili
zaokrągliłybyście się
byście się zaokrągliły
3 os. zaokrągliłby się
by się zaokrąglił
zaokrągliłaby się
by się zaokrągliła
zaokrągliłoby się
by się zaokrągliło
zaokrągliliby się
by się zaokrąglili
zaokrągliłyby się
by się zaokrągliły

bezosobnik: zaokrąglono by się

bezokolicznik: zaokrąglić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zaokrągliwszy się

gerundium: zaokrąglenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaokrąglenie się
zaokrąglenia się
D. zaokrąglenia się
zaokrągleń się
C. zaokrągleniu się
zaokrągleniom się
B. zaokrąglenie się
zaokrąglenia się
N. zaokrągleniem się
zaokrągleniami się
Ms. zaokrągleniu się
zaokrągleniach się
W. zaokrąglenie się
zaokrąglenia się

odpowiednik aspektowy: zaokrąglać się

2. o oczach

Definicja

przybrać okrągły kształt

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyokrąglić się
hiperonimy:  ukształtować się

Połączenia

  • oczy zaokrągliły się

Cytaty

Potem oczy jego zaokrągliły się ze zdumienia.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Dziękuję Ci, Kapitanie, 1980

Wszystkie linie samochodu zaokrągliły się, patrząc zaś z przodu, nie sposób pomylić tego auta z żadnym innym.

źródło: NKJP: Paweł Rożyński: Ford ma wielkie oczy, Gazeta Wyborcza, 1995-01-13

Grzbiety drumlinów mogły się zaokrąglić w wyniku spełzania błotnistego materiału, co w zimnym klimacie jest powszechne.

źródło: NKJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1988

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaokrąglę się
zaokrąglimy się
2 os. zaokrąglisz się
zaokrąglicie się
3 os. zaokrągli się
zaokrąglą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaokrągliłem się
+(e)m się zaokrąglił
zaokrągliłam się
+(e)m się zaokrągliła
zaokrągliłom się
+(e)m się zaokrągliło
zaokrągliliśmy się
+(e)śmy się zaokrąglili
zaokrągliłyśmy się
+(e)śmy się zaokrągliły
2 os. zaokrągliłeś się
+(e)ś się zaokrąglił
zaokrągliłaś się
+(e)ś się zaokrągliła
zaokrągliłoś się
+(e)ś się zaokrągliło
zaokrągliliście się
+(e)ście się zaokrąglili
zaokrągliłyście się
+(e)ście się zaokrągliły
3 os. zaokrąglił się
zaokrągliła się
zaokrągliło się
zaokrąglili się
zaokrągliły się

bezosobnik: zaokrąglono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaokrąglijmy się
2 os. zaokrąglij się
zaokrąglijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaokrągliłbym się
bym się zaokrąglił
zaokrągliłabym się
bym się zaokrągliła
zaokrągliłobym się
bym się zaokrągliło
zaokrąglilibyśmy się
byśmy się zaokrąglili
zaokrągliłybyśmy się
byśmy się zaokrągliły
2 os. zaokrągliłbyś się
byś się zaokrąglił
zaokrągliłabyś się
byś się zaokrągliła
zaokrągliłobyś się
byś się zaokrągliło
zaokrąglilibyście się
byście się zaokrąglili
zaokrągliłybyście się
byście się zaokrągliły
3 os. zaokrągliłby się
by się zaokrąglił
zaokrągliłaby się
by się zaokrągliła
zaokrągliłoby się
by się zaokrągliło
zaokrągliliby się
by się zaokrąglili
zaokrągliłyby się
by się zaokrągliły

bezosobnik: zaokrąglono by się

bezokolicznik: zaokrąglić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zaokrągliwszy się

gerundium: zaokrąglenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaokrąglenie się
zaokrąglenia się
D. zaokrąglenia się
zaokrągleń się
C. zaokrągleniu się
zaokrągleniom się
B. zaokrąglenie się
zaokrąglenia się
N. zaokrągleniem się
zaokrągleniami się
Ms. zaokrągleniu się
zaokrągleniach się
W. zaokrąglenie się
zaokrąglenia się

odpowiednik aspektowy: zaokrąglać się

Składnia

Rznieżywotny + zaokrąglić się + bez ograniczeń
Data ostatniej modyfikacji: 17.04.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj