UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

scenka

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od: scena

1. mała scena

Definicja

mała scena - malarskie bądź rzeźbiarskie przedstawienie wydarzeń

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  scena

Połączenia

  • scenki rodzajowe; myśliwskie, pasterskie, religijne
  • malować scenki

Cytaty

Porcelanowa scenka ukrzyżowania jest najbardziej uszkodzona.

źródło: NKJP: Adrian Czarnota: Figurkami zajmą się specjaliści, Tygodnik Rybnicki, 2008-01-08

Białe tło ścian od góry do dołu pokryte było polichromią w stylu pompejańskim, bardzo kolorową, łączącą motywy roślinne ze scenkami antycznymi (w medalionach) i różnymi, jak mówiliśmy jako dzieci, esami-floresami.

źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1994

Na ściankach cokołu dostrzegamy scenki: modlitwy w Ogrójcu, biczowania, niesienia krzyża i ukrzyżowania, namalowane techniką zwaną eglomisé.

źródło: NKJP: Relikwie Męki Pańskiej, Dziennik Polski, 2003-04-18

Później [...] nabywam taki właśnie oryginalny kieł, pokryty rodzajowymi scenkami wyrytymi przez murzyńskiego artystę.

źródło: NKJP: Mój „Dzienniczek Polski”, Dziennik Polski, 2003-03-14

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. scenka
scenki
D. scenki
scenek
C. scence
scenkom
B. scenkę
scenki
N. scenką
scenkami
Ms. scence
scenkach
W. scenko
scenki

Składnia

bez ograniczeń + scenka +
(CZEGO)
bez ograniczeń + scenka +
(JAKA)

2. ekspresywnie

Cytaty

Odmiana

część mowy: rzeczownik

2.a część budowli

Definicja

ekspresywnie o scenie - części budowli

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli

Relacje znaczeniowe

synonimy:  scena

Połączenia

  • mała scenka
  • scenka kawiarni, teatru; Piwnicy pod Baranami
  • kulisy scenki
  • stać; wystąpić na scence

Cytaty

Naprzeciwko tej widowni mieści się scenka, a za nią nieduża sala gimnastyczna w półkolu.

źródło: NKJP: (MM): Przedszkole z grajdołkiem, Dziennik Polski, 2001-01-25

Z lewej strony scenki wchodzi Rudolf Rudolfowicz Wolf jako Otello.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 1, 1995

Aurelia pomagała mu wiernie, lecz tym razem z mniejszym napięciem śledziła to, co działo się na scence. O wiele ciekawsze było obserwowanie reakcji widzów.

źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993

Na niewielką scenkę wchodzili jacyś ludzie, recytowali, stękali, sala wybuchała śmiechem.

źródło: NKJP: Remigiusz Grzela: Bądź moim Bogiem, 2007

Na scenkach londyńskich kabaretów tłumy oklaskiwały popularny kuplet, który był przebojem roku 1850: „Jeśli o mnie chodzi, to możesz sobie jechać do Hongkongu!”

źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1970

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. scenka
scenki
D. scenki
scenek
C. scence
scenkom
B. scenkę
scenki
N. scenką
scenkami
Ms. scence
scenkach
W. scenko
scenki

2.b fragment utworu

Definicja

ekspresywnie o scenie - fragmencie utworu fabularnego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film

Relacje znaczeniowe

synonimy:  scena

Połączenia

  • krótka; filmowa scenka
  • scenki przedstawienia
  • scenka z filmu, z powieści

Cytaty

Spektakl w całości i w szczegółach jest wspaniały. Każda scenka stanowi majstersztyk precyzji reżyserskiej i jest osobnym dziełkiem sztuki przestrzenno-muzyczno-aktorskiej [...]

źródło: NKJP: Tadeusz Nyczek: Gazeta Wyborcza, 1992-07-14

Spektakl zrealizowany został w konwencji zabawy teatralnej. Akcja jest dynamiczna, scenki szybko się zmieniają.

źródło: NKJP: /ps/: Premiera „Koziołka Matołka” wzbudziła ogromne zainteresowanie, Echo Dnia, 2007-09-09

Przypomniała mi się scenka z „Gwiezdnych Wojen”, gdy pewien robot uciekł od swojej pani.

źródło: NKJP: Internet

Spotkaliśmy się już na planie „Oficera”, ale graliśmy z sobą tylko w dwóch, trzech małych scenkach.

źródło: NKJP: Kuba Zajkowski: Do kompletu brakuje mi córeczki, Echo Dnia, 2006-10-27

Wystarczy zmrużyć oczy, aby przywołać dawny obraz, zatrzymać go, przywrócić do istnienia. Znamienna pod tym względem jest scenka finałowa, ale cały film manewruje czasem, wyraża trwanie, zawieszenie, czekanie, szukanie.

źródło: NKJP: „Zmruż oczy”, Dziennik Polski, 2003-11-21

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. scenka
scenki
D. scenki
scenek
C. scence
scenkom
B. scenkę
scenki
N. scenką
scenkami
Ms. scence
scenkach
W. scenko
scenki

Składnia

bez ograniczeń + scenka +
(CZEGO)
bez ograniczeń + scenka +
(JAKA)

2.c zaobserwowana sytuacja

Definicja

ekspresywnie o scenie - zaobserwowanej sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obraz, obrazek, scena

Połączenia

  • śmieszna, zabawna; ciekawa scenka
  • obserwować, oglądać, zaobserwować, zobaczyć; pamiętać scenkę

Cytaty

Przytoczę z autopsji przykład bezprawia, z jakim mamy do czynienia w polskich mediach. To jest scenka z obrad Rady Programowej Telewizji Polskiej, w której braliśmy wspólnie udział z panem przewodniczącym Ulickim [...]

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 11.06.2003

Jeden wpycha zatrzymanemu lufę w krzyż, drugi kopniakami rozsuwa mu nogi i brutalnie obmacuje. [...] Kilkakrotnie widziałem takie scenki, w podobnym czy mniej brutalnym wydaniu.

źródło: NKJP: Ernest Skalski: Moskwa w październiku, Gazeta Wyborcza, 1993-10-16

Przypomniała jej się wtedy scenka sprzed lat: w remizie była dyskoteka dla nastolatków [...]. Chłopcy popili: jedni się tłukli, inni dobierali się do dziewczyn.

źródło: NKJP: Śmierć cywilna, Dziennik Polski, 2003-10-11

Pracownik socjalny jednej z mławskich gmin był zaskoczony reakcją mężczyzny wezwanego w ramach robót interwencyjnych do odśnieżania - oświadczył on, że woli pójść do więzienia, bo tam dają jedzenie i nie wymagają pracy. Takich scenek można przytaczać dziesiątki.

źródło: NKJP: W.Hagedorny: Dziedziczne nieprzystosowanie czyli o dyskrecji, Tygodnik Ciechanowski, 2007-06-19

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. scenka
scenki
D. scenki
scenek
C. scence
scenkom
B. scenkę
scenki
N. scenką
scenkami
Ms. scence
scenkach
W. scenko
scenki

3. krótkie przedstawienie

Definicja

krótkie przedstawienie odgrywane dla publiczności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr

Połączenia

  • krótka; ekologiczna, humorystyczna scenka; scenka kabaretowa, satyryczna; scenki rodzajowe
  • przedstawić, przygotować, zaprezentować scenkę; odgrywać scenki
  • wystąpić w scence; występować w scenkach

Cytaty

[...] uczniowie zaprezentowali scenkę rodzajową na temat olbrzymiego zagrożenia, jakim jest narkomania.

źródło: NKJP: (syp): Gimnazjaliści i PCK, Dziennik Polski, 2003-05-07

Uroczystość nadania imienia poprzedziła krótka, ciekawa i perfekcyjnie wykonana scenka prezentująca postać księdza historyka, przede wszystkim jego warsztat pracy oparty na umiłowaniu prawdy.

źródło: NKJP: (waw): Ukończyć „Weltzla”, Nowiny Raciborskie, 2006-07-18

Przygotuj krytykę polityka w postaci scenki.

źródło: NKJP: Internet

Impreza [...] ma opinię jednego z najciekawszych przeglądów teatrów amatorskich małych form: scenek poezji, kabaretów, monodramów, spektakli wizji, ruchu i światła.

źródło: NKJP: (PAP): Biesiada Teatralna, Dziennik Polski, 2002-02-01

Ostatnią szkołą, jaka zaprezentowała się podczas sobotniego występu, była SP 15 z krótką scenką ekologiczną pt. „Złowroga firma”

źródło: NKJP: Ewa Wawoczny: Kolorowo i wesoło, Nowiny Raciborskie, 2002-09-18

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. scenka
scenki
D. scenki
scenek
C. scence
scenkom
B. scenkę
scenki
N. scenką
scenkami
Ms. scence
scenkach
W. scenko
scenki

Składnia

bez ograniczeń + scenka +
(JAKA)
Data ostatniej modyfikacji: 27.07.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj