UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

doczesny

Chronologizacja

1541, SPXVI

Pochodzenie

Od: do czasu

Definicja

książk. 
związany z życiem człowieka na ziemi, w przeciwieństwie do życia po śmierci

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ziemski

Połączenia

  • doczesny świat, żywot; doczesna powłoka; pielgrzymka; doczesne wcielenie, życie; doczesne szczątki; dobra, przyjemności, uciechy; problemy, sprawy; byt; porządek, wymiar doczesny; kara, władza doczesna; szczęście doczesne; rzeczy, wartości doczesne
  • doczesny i wieczny, doczesny i duchowy

Cytaty

Na marmurowej płycie zapłonęły również znicze. Piękny to dowód na to, że młodzi ludzie nie myślą jedynie o doczesnych uciechach. Że pozostawiają w swych sercach trochę miejsca na refleksję o odeszłych [...].

źródło: NKJP: Siatkarki pamiętały, Dziennik Polski, 2002-12-13

Prorok złożył hołd Ahura Mazdzie oraz archaniołom i wówczas objawiono mu wielkie prawdy, z których pierwsza jest ta, iż w widzialnym, materialnym, doczesnym świecie trzy rzeczy są rzeczy właściwe i prowadzące do doskonałości: dobre myśli, dobre słowa i dobre czyny.

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Rzeczy ostateczne człowieka i świata : eschatologia Zaratusztrianizmu, 2005

Przypominał mi świętobliwych mężów, których spotyka się w Indiach, pielgrzymów, którzy wyrzekłszy się doczesnego życia, wyruszają w ostatnią wędrówkę, mającą ich zbliżyć do zbawienia.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005

W jego myśleniu o śmierci pojawiają się też inne elementy tradycji wschodniej - chodzi tu o traktowanie śmierci jako przejścia z jednego rodzaju istnienia do drugiego, nie zaś jako radykalnego i budzącego trwogę progu między życiem doczesnym a wiecznym.

źródło: NKJP: Zbigniew Mokołejko: Kłopoty z Panią Srogą, Gazeta Wyborcza, 1995-10-31

Czym jest prawda? Czy jest dla niej miejsce w naszym świecie? Świecie tak bardzo skupionym na dobrach doczesnych, świecie, w którym coraz mniejszą rolę odgrywają podstawowe wartości.

źródło: NKJP: SŁ: W NOK-u, Nakielski Czas, 2005-09-28

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. doczesny
doczesny
doczesny
doczesne
doczesna
D. doczesnego
doczesnego
doczesnego
doczesnego
doczesnej
C. doczesnemu
doczesnemu
doczesnemu
doczesnemu
doczesnej
B. doczesnego
doczesnego
doczesny
doczesne
doczesną
N. doczesnym
doczesnym
doczesnym
doczesnym
doczesną
Ms. doczesnym
doczesnym
doczesnym
doczesnym
doczesnej
W. doczesny
doczesny
doczesny
doczesne
doczesna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. docześni
docześni
doczesne
doczesne
D. doczesnych
doczesnych
doczesnych
doczesnych
C. doczesnym
doczesnym
doczesnym
doczesnym
B. doczesnych
doczesnych
doczesnych
doczesne
N. doczesnymi
doczesnymi
doczesnymi
doczesnymi
Ms. doczesnych
doczesnych
doczesnych
doczesnych
W. docześni
docześni
doczesne
doczesne
Data ostatniej modyfikacji: 07.04.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj