UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ukrzyżować

Chronologizacja

1407, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukrzyżuję
ukrzyżujemy
2 os. ukrzyżujesz
ukrzyżujecie
3 os. ukrzyżuje
ukrzyżują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukrzyżowałem
+(e)m ukrzyżował
ukrzyżowałam
+(e)m ukrzyżowała
ukrzyżowałom
+(e)m ukrzyżowało
ukrzyżowaliśmy
+(e)śmy ukrzyżowali
ukrzyżowałyśmy
+(e)śmy ukrzyżowały
2 os. ukrzyżowałeś
+(e)ś ukrzyżował
ukrzyżowałaś
+(e)ś ukrzyżowała
ukrzyżowałoś
+(e)ś ukrzyżowało
ukrzyżowaliście
+(e)ście ukrzyżowali
ukrzyżowałyście
+(e)ście ukrzyżowały
3 os. ukrzyżował
ukrzyżowała
ukrzyżowało
ukrzyżowali
ukrzyżowały

bezosobnik: ukrzyżowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukrzyżujmy
2 os. ukrzyżuj
ukrzyżujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukrzyżowałbym
bym ukrzyżował
ukrzyżowałabym
bym ukrzyżowała
ukrzyżowałobym
bym ukrzyżowało
ukrzyżowalibyśmy
byśmy ukrzyżowali
ukrzyżowałybyśmy
byśmy ukrzyżowały
2 os. ukrzyżowałbyś
byś ukrzyżował
ukrzyżowałabyś
byś ukrzyżowała
ukrzyżowałobyś
byś ukrzyżowało
ukrzyżowalibyście
byście ukrzyżowali
ukrzyżowałybyście
byście ukrzyżowały
3 os. ukrzyżowałby
by ukrzyżował
ukrzyżowałaby
by ukrzyżowała
ukrzyżowałoby
by ukrzyżowało
ukrzyżowaliby
by ukrzyżowali
ukrzyżowałyby
by ukrzyżowały

bezosobnik: ukrzyżowano by

bezokolicznik: ukrzyżować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ukrzyżowawszy

gerundium: ukrzyżowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ukrzyżowanie
ukrzyżowania
D. ukrzyżowania
ukrzyżowań
C. ukrzyżowaniu
ukrzyżowaniom
B. ukrzyżowanie
ukrzyżowania
N. ukrzyżowaniem
ukrzyżowaniami
Ms. ukrzyżowaniu
ukrzyżowaniach
W. ukrzyżowanie
ukrzyżowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: ukrzyżowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ukrzyżowany
ukrzyżowany
ukrzyżowany
ukrzyżowane
ukrzyżowana
D. ukrzyżowanego
ukrzyżowanego
ukrzyżowanego
ukrzyżowanego
ukrzyżowanej
C. ukrzyżowanemu
ukrzyżowanemu
ukrzyżowanemu
ukrzyżowanemu
ukrzyżowanej
B. ukrzyżowanego
ukrzyżowanego
ukrzyżowany
ukrzyżowane
ukrzyżowaną
N. ukrzyżowanym
ukrzyżowanym
ukrzyżowanym
ukrzyżowanym
ukrzyżowaną
Ms. ukrzyżowanym
ukrzyżowanym
ukrzyżowanym
ukrzyżowanym
ukrzyżowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ukrzyżowani
ukrzyżowani
ukrzyżowane
ukrzyżowane
D. ukrzyżowanych
ukrzyżowanych
ukrzyżowanych
ukrzyżowanych
C. ukrzyżowanym
ukrzyżowanym
ukrzyżowanym
ukrzyżowanym
B. ukrzyżowanych
ukrzyżowanych
ukrzyżowanych
ukrzyżowane
N. ukrzyżowanymi
ukrzyżowanymi
ukrzyżowanymi
ukrzyżowanymi
Ms. ukrzyżowanych
ukrzyżowanych
ukrzyżowanych
ukrzyżowanych

odpowiednik aspektowy: krzyżować

Pochodzenie

Zob. krzyż

Definicja

zadać śmierć przez przybicie do krzyża

Noty o użyciu

Imb używany również samodzielnie jako rzeczownik, np. grzebać ukrzyżowanych.
W rodz. m lp używany w znaczeniu: Jezus Chrystus - wtedy ze względów religijnych pisany również wielką literą.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zabić

Połączenia

  • ukrzyżować niewolników, Żydów
  • ukrzyżować za grzechy
  • ukrzyżowanie i zmartwychwstanie; męka i ukrzyżowanie
  • zostać ukrzyżowanym
  • Chrystus, Jezus ukrzyżowany
  • scena ukrzyżowania

Cytaty

W XVIII w. Chamulowie ukrzyżowali młodego ziomka, gdyż chcieli mieć własnego Chrystusa.

źródło: NKJP: Agnieszka Zakrzewicz: Cocacoatl, Polityka, 2002-06-15

Kiedy wódz rzymski, Varus, zgniótł rewoltę [...], ukrzyżował dwa tysiące Żydów.

źródło: NKJP: Internet

Po upadku powstania Spartakusa Crassus kazał ukrzyżować sześć tysięcy niewolników [...].

źródło: NKJP: Ewa Kuryluk: Agitacja na Rzecz Szczęścia, Gazeta Wyborcza, 1996-10-04

Archeologia dostarcza dowodów, że twarze ukrzyżowanych przybierały straszliwy wygląd.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + ukrzyżować +
KOGO
Data ostatniej modyfikacji: 31.03.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj