UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

trwoga

Chronologizacja

XV w., Bor

Pochodzenie

płn. psł. *trъvoga : *trьvoga 'znoszenie czegoś, cierpienie z jakiegoś powodu, stan niepokoju'; 'hałaśliwe zamieszanie, niepokój; przerażenie, obawa'

Najprawdopodobniej rzeczownik z przyr. -oga od psł. *trъvati ‘trwać; znosić, cierpieć’.
Por. trwać.

1. stan psychiczny

Definicja

książk.

silny strach wywołany realnym, wyobrażonym lub przewidywanym niebezpieczeństwem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

paniczna, straszliwa, straszna, śmiertelna, wielka; zabobonna; egzystencjalna trwoga
trwoga ludzi
trwoga o (swych) najbliższych, o syna, o (swoją) ukochaną; o jutro, o los, o przyszłość
trwoga przed karą, przed śmiercią, przed złem
trwoga i nadzieja, trwoga i niepewność, trwoga i rozpacz; ból i trwoga, litość i trwoga, rozpacz i trwoga, smutek i trwoga, zdumienie i trwoga
dreszcz, okrzyk; chwile trwogi
pełen, pełny trwogi
trwoga ogarnia, zdjęła kogoś
czuć, odczuwać; budzić, wzbudzić/wzbudzać trwogę
napawać, napełniać, przejmować; ogarnięty, gnany trwogą
krzyczeć, wrzasnąć; drżeć z trwogi
wrzasnąć; patrzeć, spojrzeć; myśleć, pomyśleć z trwogą
żyć w trwodze

Cytaty

	Mistrz Ludwik i ja pozostaliśmy sami wśród tłumu ogarniętego rozpaczą i trwogą, to znów miotanego złudnymi nadziejami, że przecież koleje bitwy obrócą się na naszą korzyść. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003
	Rodzinny zjazd jest zawsze okazją do wspomnień, zwłaszcza o tych wydarzeniach, które u dzieci budziły wielką trwogę. źródło: NKJP: (kis): Uśmiech przez sto lat, Dziennik Polski, 2005-10-11
	Napastnicy pogryźli bezbronną sarnę, nasycili się krwią i pobiegli dalej na swe krwiożercze łowy. Dwuletni koziołek musiał umierać w straszliwych męczarniach. U sarny to widać po oczach zastygłych w śmiertelnej trwodze. źródło: NKJP: (HSZ): Umierała w męczarniach, Gazeta Krakowska, 2003-03-03
	Obudziła się trwoga o los pozostałych w mieście. [...] Żar szalejącego pożaru dochodził aż tutaj, ostry powiew wiatru, który się zerwał, przynosił ku nim razem z hukiem ognia i krzykiem ludzi snopy iskier oraz szeleszczący deszcz żużlu. źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949
	Madeja nagle zdjęła trwoga przed karą piekielną, większa niż chęć zdobycia okupu. źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trwoga	trwogi
D.	trwogi	trwóg

C.	trwodze	trwogom
B.	trwogę	trwogi
N.	trwogą	trwogami
Ms.	trwodze	trwogach
W.	trwogo	trwogi

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

	+	trwoga	+	o KOGO/CO
	+	trwoga	+	przed KIM/CZYM

2. cecha czegoś

Definicja

książk.

cecha przypisywana czemuś, co przez swój niepokojący lub przerażający charakter wywołuje trwogę - stan psychiczny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

trwoga istnienia, osamotnienia, przemijania, śmierci, życia
trwoga bije z czegoś

Cytaty

Wytworzył się z tego obraz [...] rolnika jako dziwnego, bo jednak prywatnego, reliktu czasów minionych. Licznego - więc groźnego. W obliczu kryzysu z takiego obrazu biła trwoga.

źródło: NKJP: Danuta Zagrodzka, Gazeta Wyborcza, 1994-02-12

Wybuchy niemieckich granatów wstrząsały brzeźniakiem. Słyszeliśmy, jak gdzieś niedaleko [...] ryją w gąszczu, niczym ogromne, wściekłe wieprze. Niedługo dobiorą się do nas, otoczą nas dymem, świstem i trwogą śmierci.

źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1995

Każdy upływający dzień przejmował go strachem. Budziła się w nim trwoga przemijania.

źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Podróż, 1958

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trwoga	trwogi
D.	trwogi	trwóg

C.	trwodze	trwogom
B.	trwogę	trwogi
N.	trwogą	trwogami
Ms.	trwodze	trwogach
W.	trwogo	trwogi

Składnia

trwoga

CZEGO

Frazeologizmy

na trwogę

Przysłowia

Jak trwoga, to do Boga

Data ostatniej modyfikacji: 05.06.2014