Chronologizacja
Pochodzenie
Czasownik od niepoświadczonego w polszczyźnie kontynuantu psł. rzeczownika *velьba 'wielkość, wspaniałość' (od *velь(jь) 'wielki' z przyrostkiem -*ьba), na istnienie którego zdaje się wskazywać przymiotnik wielebny .
1. Mickiewicza
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Cytaty
Pan Antoni wielbił Mickiewicza i Prusa, Żeromskiego i Conrada i każdorazowo buntował się przeciw możnym tego świata. źródło: NKJP: Janina Kumaniecka: Saga rodu Słonimskich, 2003 |
|
Julian wielbi Napoleona bez granic, wielbi uwielbieniem, jakie mieć może tylko plebejusz dla innego plebejusza, który osiągnął cel i uczynił z siebie żywy wzór do naśladowania [...]. źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Legendy nowoczesności: eseje okupacyjne, 1996 |
|
W Czeczenii śpiewano pieśni głównie o Szamilu Basajewie, szczególnie odkąd dokonał zuchwałego najazdu na Budionnowsk i stał się bożyszczem całego Kaukazu, wielbiącego śmiałków, brawurę i męstwo. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004 |
|
Jedyne, co mógł wówczas uczynić wielbiący damę rycerz, to kochać ją z oddali. źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy. Rycerze w służbie dam i dworu, 2009 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
wielbię |
wielbimy |
|||
2 os. |
wielbisz |
wielbicie |
|||
3 os. |
wielbi |
wielbią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wielbiłem +(e)m wielbił |
wielbiłam +(e)m wielbiła |
wielbiłom +(e)m wielbiło |
wielbiliśmy +(e)śmy wielbili |
wielbiłyśmy +(e)śmy wielbiły |
2 os. |
wielbiłeś +(e)ś wielbił |
wielbiłaś +(e)ś wielbiła |
wielbiłoś +(e)ś wielbiło |
wielbiliście +(e)ście wielbili |
wielbiłyście +(e)ście wielbiły |
3 os. |
wielbił |
wielbiła |
wielbiło |
wielbili |
wielbiły |
bezosobnik: wielbiono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę wielbił będę wielbić |
będę wielbiła będę wielbić |
będę wielbiło będę wielbić |
będziemy wielbili będziemy wielbić |
będziemy wielbiły będziemy wielbić |
2 os. |
będziesz wielbił będziesz wielbić |
będziesz wielbiła będziesz wielbić |
będziesz wielbiło będziesz wielbić |
będziecie wielbili będziecie wielbić |
będziecie wielbiły będziecie wielbić |
3 os. |
będzie wielbił będzie wielbić |
będzie wielbiła będzie wielbić |
będzie wielbiło będzie wielbić |
będą wielbili będą wielbić |
będą wielbiły będą wielbić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
wielbijmy wielbmy |
|
2 os. |
wielb wielbij |
wielbcie wielbijcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wielbiłbym bym wielbił |
wielbiłabym bym wielbiła |
wielbiłobym bym wielbiło |
wielbilibyśmy byśmy wielbili |
wielbiłybyśmy byśmy wielbiły |
2 os. |
wielbiłbyś byś wielbił |
wielbiłabyś byś wielbiła |
wielbiłobyś byś wielbiło |
wielbilibyście byście wielbili |
wielbiłybyście byście wielbiły |
3 os. |
wielbiłby by wielbił |
wielbiłaby by wielbiła |
wielbiłoby by wielbiło |
wielbiliby by wielbili |
wielbiłyby by wielbiły |
bezosobnik: wielbiono by
bezokolicznik: wielbić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wielbiąc
gerundium: wielbienie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | wielbienie |
wielbienia |
D. | wielbienia |
wielbień |
C. | wielbieniu |
wielbieniom |
B. | wielbienie |
wielbienia |
N. | wielbieniem |
wielbieniami |
Ms. | wielbieniu |
wielbieniach |
W. | wielbienie |
wielbienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wielbiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wielbiący |
wielbiący |
wielbiący |
wielbiące |
wielbiąca |
D. | wielbiącego |
wielbiącego |
wielbiącego |
wielbiącego |
wielbiącej |
C. | wielbiącemu |
wielbiącemu |
wielbiącemu |
wielbiącemu |
wielbiącej |
B. | wielbiącego |
wielbiącego |
wielbiący |
wielbiące |
wielbiącą |
N. | wielbiącym |
wielbiącym |
wielbiącym |
wielbiącym |
wielbiącą |
Ms. | wielbiącym |
wielbiącym |
wielbiącym |
wielbiącym |
wielbiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wielbiący |
wielbiący |
wielbiące |
wielbiące |
D. | wielbiących |
wielbiących |
wielbiących |
wielbiących |
C. | wielbiącym |
wielbiącym |
wielbiącym |
wielbiącym |
B. | wielbiących |
wielbiących |
wielbiących |
wielbiące |
N. | wielbiącymi |
wielbiącymi |
wielbiącymi |
wielbiącymi |
Ms. | wielbiących |
wielbiących |
wielbiących |
wielbiących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wielbiony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wielbiony |
wielbiony |
wielbiony |
wielbione |
wielbiona |
D. | wielbionego |
wielbionego |
wielbionego |
wielbionego |
wielbionej |
C. | wielbionemu |
wielbionemu |
wielbionemu |
wielbionemu |
wielbionej |
B. | wielbionego |
wielbionego |
wielbiony |
wielbione |
wielbioną |
N. | wielbionym |
wielbionym |
wielbionym |
wielbionym |
wielbioną |
Ms. | wielbionym |
wielbionym |
wielbionym |
wielbionym |
wielbionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wielbieni |
wielbieni |
wielbione |
wielbione |
D. | wielbionych |
wielbionych |
wielbionych |
wielbionych |
C. | wielbionym |
wielbionym |
wielbionym |
wielbionym |
B. | wielbionych |
wielbionych |
wielbionych |
wielbione |
N. | wielbionymi |
wielbionymi |
wielbionymi |
wielbionymi |
Ms. | wielbionych |
wielbionych |
wielbionych |
wielbionych |
Składnia
Rzosobowy | + | wielbić | + |
KOGO
|
2. Boga
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne
Połączenia
- wielbić Boga, Jezusa, Pana
Cytaty
Młody Kościół afrykański tańcem, śpiewem wielbi Boga. źródło: NKJP: s. Ewelina – Renata Szczyrba, Krystyna Madura: Dziękując Janowi Pawłowi II – scenariusz uroczystości, 2006-07 |
|
Wielbimy Jezusa Chrystusa, który jest naszą manną na pustyni i chlebem pielgrzymów. źródło: NKJP: Tadeusz Loska SJ: Wszystkie moje źródła są w Tobie: nabożeństwa eucharystyczne : godziny święte-spotkania modlitewne. Tom 2., 1999 |
|
Dla nas, wierzących w Boga [...] odkrycie życia poza Ziemią oznaczałoby tylko tyle, że mamy jeszcze jeden dodatkowy powód do wielbienia Stwórcy za Jego dzieło stworzenia, które jest jeszcze większe niż sądziliśmy. źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Teolog patrzy na Marsa, Polityka, 2004-02-14 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
wielbię |
wielbimy |
|||
2 os. |
wielbisz |
wielbicie |
|||
3 os. |
wielbi |
wielbią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wielbiłem +(e)m wielbił |
wielbiłam +(e)m wielbiła |
wielbiłom +(e)m wielbiło |
wielbiliśmy +(e)śmy wielbili |
wielbiłyśmy +(e)śmy wielbiły |
2 os. |
wielbiłeś +(e)ś wielbił |
wielbiłaś +(e)ś wielbiła |
wielbiłoś +(e)ś wielbiło |
wielbiliście +(e)ście wielbili |
wielbiłyście +(e)ście wielbiły |
3 os. |
wielbił |
wielbiła |
wielbiło |
wielbili |
wielbiły |
bezosobnik: wielbiono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę wielbił będę wielbić |
będę wielbiła będę wielbić |
będę wielbiło będę wielbić |
będziemy wielbili będziemy wielbić |
będziemy wielbiły będziemy wielbić |
2 os. |
będziesz wielbił będziesz wielbić |
będziesz wielbiła będziesz wielbić |
będziesz wielbiło będziesz wielbić |
będziecie wielbili będziecie wielbić |
będziecie wielbiły będziecie wielbić |
3 os. |
będzie wielbił będzie wielbić |
będzie wielbiła będzie wielbić |
będzie wielbiło będzie wielbić |
będą wielbili będą wielbić |
będą wielbiły będą wielbić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
wielbijmy wielbmy |
|
2 os. |
wielb wielbij |
wielbcie wielbijcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wielbiłbym bym wielbił |
wielbiłabym bym wielbiła |
wielbiłobym bym wielbiło |
wielbilibyśmy byśmy wielbili |
wielbiłybyśmy byśmy wielbiły |
2 os. |
wielbiłbyś byś wielbił |
wielbiłabyś byś wielbiła |
wielbiłobyś byś wielbiło |
wielbilibyście byście wielbili |
wielbiłybyście byście wielbiły |
3 os. |
wielbiłby by wielbił |
wielbiłaby by wielbiła |
wielbiłoby by wielbiło |
wielbiliby by wielbili |
wielbiłyby by wielbiły |
bezosobnik: wielbiono by
bezokolicznik: wielbić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wielbiąc
gerundium: wielbienie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | wielbienie |
wielbienia |
D. | wielbienia |
wielbień |
C. | wielbieniu |
wielbieniom |
B. | wielbienie |
wielbienia |
N. | wielbieniem |
wielbieniami |
Ms. | wielbieniu |
wielbieniach |
W. | wielbienie |
wielbienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wielbiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wielbiący |
wielbiący |
wielbiący |
wielbiące |
wielbiąca |
D. | wielbiącego |
wielbiącego |
wielbiącego |
wielbiącego |
wielbiącej |
C. | wielbiącemu |
wielbiącemu |
wielbiącemu |
wielbiącemu |
wielbiącej |
B. | wielbiącego |
wielbiącego |
wielbiący |
wielbiące |
wielbiącą |
N. | wielbiącym |
wielbiącym |
wielbiącym |
wielbiącym |
wielbiącą |
Ms. | wielbiącym |
wielbiącym |
wielbiącym |
wielbiącym |
wielbiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wielbiący |
wielbiący |
wielbiące |
wielbiące |
D. | wielbiących |
wielbiących |
wielbiących |
wielbiących |
C. | wielbiącym |
wielbiącym |
wielbiącym |
wielbiącym |
B. | wielbiących |
wielbiących |
wielbiących |
wielbiące |
N. | wielbiącymi |
wielbiącymi |
wielbiącymi |
wielbiącymi |
Ms. | wielbiących |
wielbiących |
wielbiących |
wielbiących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wielbiony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wielbiony |
wielbiony |
wielbiony |
wielbione |
wielbiona |
D. | wielbionego |
wielbionego |
wielbionego |
wielbionego |
wielbionej |
C. | wielbionemu |
wielbionemu |
wielbionemu |
wielbionemu |
wielbionej |
B. | wielbionego |
wielbionego |
wielbiony |
wielbione |
wielbioną |
N. | wielbionym |
wielbionym |
wielbionym |
wielbionym |
wielbioną |
Ms. | wielbionym |
wielbionym |
wielbionym |
wielbionym |
wielbionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wielbieni |
wielbieni |
wielbione |
wielbione |
D. | wielbionych |
wielbionych |
wielbionych |
wielbionych |
C. | wielbionym |
wielbionym |
wielbionym |
wielbionym |
B. | wielbionych |
wielbionych |
wielbionych |
wielbione |
N. | wielbionymi |
wielbionymi |
wielbionymi |
wielbionymi |
Ms. | wielbionych |
wielbionych |
wielbionych |
wielbionych |
Składnia
Rzosobowy | + | wielbić | + |
KOGO
|