UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ugnieść

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ugniotę
ugnieciemy
2 os. ugnieciesz
ugnieciecie
3 os. ugniecie
ugniotą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ugniotłem
+(e)m ugniótł
ugniotłam
+(e)m ugniotła
ugniotłom
+(e)m ugniotło
ugnietliśmy
+(e)śmy ugnietli
ugniotłyśmy
+(e)śmy ugniotły
2 os. ugniotłeś
+(e)ś ugniótł
ugniotłaś
+(e)ś ugniotła
ugniotłoś
+(e)ś ugniotło
ugnietliście
+(e)ście ugnietli
ugniotłyście
+(e)ście ugniotły
3 os. ugniótł
ugniotła
ugniotło
ugnietli
ugniotły

bezosobnik: ugnieciono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ugniećmy
2 os. ugnieć
ugniećcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ugniótłbym
bym ugniótł
ugniotłabym
bym ugniotła
ugniotłobym
bym ugniotło
ugnietlibyśmy
byśmy ugnietli
ugniotłybyśmy
byśmy ugniotły
2 os. ugniótłbyś
byś ugniótł
ugniotłabyś
byś ugniotła
ugniotłobyś
byś ugniotło
ugnietlibyście
byście ugnietli
ugniotłybyście
byście ugniotły
3 os. ugniótłby
by ugniótł
ugniotłaby
by ugniotła
ugniotłoby
by ugniotło
ugnietliby
by ugnietli
ugniotłyby
by ugniotły

bezosobnik: ugnieciono by

bezokolicznik: ugnieść

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ugniótłszy

gerundium: ugniecenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ugniecenie
ugniecenia
D. ugniecenia
ugnieceń
C. ugnieceniu
ugnieceniom
B. ugniecenie
ugniecenia
N. ugnieceniem
ugnieceniami
Ms. ugnieceniu
ugnieceniach
W. ugniecenie
ugniecenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ugnieciony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ugnieciony
ugnieciony
ugnieciony
ugniecione
ugnieciona
D. ugniecionego
ugniecionego
ugniecionego
ugniecionego
ugniecionej
C. ugniecionemu
ugniecionemu
ugniecionemu
ugniecionemu
ugniecionej
B. ugniecionego
ugniecionego
ugnieciony
ugniecione
ugniecioną
N. ugniecionym
ugniecionym
ugniecionym
ugniecionym
ugniecioną
Ms. ugniecionym
ugniecionym
ugniecionym
ugniecionym
ugniecionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ugnieceni
ugnieceni
ugniecione
ugniecione
D. ugniecionych
ugniecionych
ugniecionych
ugniecionych
C. ugniecionym
ugniecionym
ugniecionym
ugniecionym
B. ugniecionych
ugniecionych
ugniecionych
ugniecione
N. ugniecionymi
ugniecionymi
ugniecionymi
ugniecionymi
Ms. ugniecionych
ugniecionych
ugniecionych
ugniecionych

odpowiednik aspektowy: ugniatać

Pochodzenie

Zob. gnieść

1. tytoń w fajce

Definicja

naciskając na coś, spowodować spłaszczenie i ubicie tego

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  utłoczyć

Cytaty

– Dziękuję bardzo za pańską uprzejmą zgodę na bezwarunkową dyskrecję – uśmiechnął się [...] i ugniótł rzeźbionym ubijakiem tytoń w fajce.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007

– W podłożu należy zrobić otwór i posadzić roślinę tak, aby nie uszkodzić jej korzeni. Następnie powinno się ugnieść podłoże i przykryć je warstwą żwiru.

źródło: NKJP: Angelika Niaka: Ogród przegląda się w oczku, Dziennik Zachodni, 2005-06-16

Grzyby w słoikach trzeba ugnieść, aby usunąć powietrze.

źródło: NKJP: Sezon na grzyby (cz. II), Dziennik Polski, 2008-09-25

Składnia

bez ograniczeń + ugnieść +
CO

2. ziemniaki

Definicja

naciskając na coś lub ściskając to, spowodować, że zamienia się to w miazgę lub rozpada na kawałki

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  utłuc, zgnieść

Cytaty

Uwaga: jeżeli nie mamy gwarancji, że dziecko dokładnie pogryzie orzechy, powinniśmy je zetrzeć na drobnej tarce lub ugnieść.

źródło: NKJP: (gb): Rady dla mam i tatusiów, Dziennik Łódzki, 2003-01-18

Kit składa się z dwóch składników, które trzeba razem ugnieść jak plastelinę.

źródło: NKJP: (mal): Rozmawiamy z, Express Ilustrowany, 2001-07-25

Kto jeszcze pamięta, że wszystko, co pyszne, można zrobić wyłącznie w domu, np. ser ze śmietaną ugnieciony widelcem, sok wyciśnięty z owoców albo dowolny placek upieczony w piekarniku.

źródło: NKJP: Barbara Wierzbicka: Groch z kapustą, czyli baby w kuchni rozmyślania, 2005

Kartofle gotowane muszą być ugniecione, gdyż innych pies nie strawi.

źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955

Najpierw trzeba dobrze ugnieść glinę żeby była odpowiednio miękka, potem trzeba rozwałkować ją przez mokrą szmatkę wałkiem i już można zacząć tworzyć – mówił Dawid, który z gliną pracował po raz pierwszy.

źródło: NKJP: (B.S.): Eichendorff nas inspiruje, Nowiny Raciborskie, 2007-07-10

Składnia

bez ograniczeń + ugnieść +
CO

3. ludzika z plasteliny

Definicja

gniotąc jakąś plastyczną masę, nadać jej określony kształt

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ulepić
hiperonimy:  uformować

Cytaty

Jurek ugniótł kulę z papieru i trzymając ją w dłoni chwyta płytę drzwi.

źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951

Potrawy wigilijne w restauracjach zamawiają osoby starsze, którym brakuje cierpliwości, aby dla kilkunastu osób ugnieść uszka do barszczyku, oraz młode gospodynie, które nie potrafią przygotować tradycyjnych potraw.

źródło: NKJP: (LB): Makiełki z dostawą do domu, Express Ilustrowany, 2003-12-13

Składnia

bez ograniczeń + ugnieść +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 05.12.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj